Türkiye İMSAD Yapı Sektörü Raporu 2017 - Yapı Kimyasalları

Türkiye’de hem konut hem de alt yapı yatırımları ile hızla gelişen inşaat sektöründe çok gelişmiş çimento ve hazır beton sanayisi mevcuttur. Son yıllarda hızla gelişen teknolojiler ile inşaat sektöründe kullanılan hazır beton, hazır harç ve sıva üretilmiş bu ürünlerin her türlü hava koşulunda dayanıklılığı arttırılmış, yalıtım özellikleri katılmış, hazırlanması ve uygulaması daha pratik hale getirilmiştir. Bu süreçlerin hepsinde en önemli katkı da yapı kimyasalları tarafından sağlanmaktadır.
Yapı kimyasalları başlığı altında değerlendirilen ürün grupları çimento harç ve beton katkıları, kimyasal karışımlı hazır harçlar, yanmayı ve su geçirmeyi önleyen müstahzarlar, hazır tutkal ve yapıştırıcılar, cam macunları, macun reçineli çimentolar, boyacılıkta kullanılan dolgu ve sıvama ürünleri ile dış cephe hazır sıva, çimento esaslı seramik yapıştırıcı ve dolgulardır.

Girişim Sayısı ve Üretim
Türkiye’de yapı kimyasalları sanayi üretimi istikrarlı ve kademeli bir büyüme göstermektedir. İnşaat sektöründe yaşanan çeşitli dalgalanmalara karşın yapısal kimya ürünlerine olan talep artış eğilimini sürdürmektedir. Bu çerçevede 2015 ve 2016 yıllarında artan yapısal kimya ürünleri üretimi 2017 yılında da yüzde 6,4 artarak 4,33 milyon tona yükselmiştir. Yapı kimyasallarında üretim yapan firma sayısı da artış göstermektedir.

İç Pazar ve Genel Eğilimler
Yapı kimyasalları iç pazarında hızlı bir büyüme yaşanmaktadır. 2014 yılında 3,1 milyon ton olan iç tüketim 2015 yılında yüzde 7,2 ve 2016 yılında yüzde 10,3 büyümüştür. İç pazar 2017 yılında ise yüzde 9,0 büyüyerek 4 milyon tona ulaşmıştır. İç pazar ihtiyacının önemli bir bölümü yurtiçi üretim ile karşılanırken pazarın yüzde 8-10’u oranında ithalat da yapılmaktadır.

Dış Ticaret
Türkiye yapı kimyasalları alanında önemli bir üretici ve ihracatçı ülke haline gelmektedir. Yakın ve komşu pazarlar odaklı olarak gelişen ihracat son üç yıl içinde ise gerileme göstermiştir. Bu gerileme daha çok ihracat pazarlarındaki yavaşlama ve sıkıntılardan kaynaklanmıştır. 2017 yılında ihracat 662.552 ton olurken değer olarak da 415,9 milyon dolara ulaşmıştır. İhracat birim fiyatları ise 2017 yılında tekrar yükselerek 0,63 dolar/kg olarak gerçekleşmiştir.

Türkiye yapı kimyasalları alanında önemli bir üretici ve ihracatçı ülke haline gelirken özellikli ürünler ağırlıklı olarak ithalat da yapmaktadır. İthalat miktar olarak son üç yıldır artış eğilimindedir ve 2017 yılında 330.958 ton olmuştur. İthalat değer olarak ise 2017 yılında yeniden 635,5 milyon dolara yükselmiştir. İthalat birim fiyatları da sınırlı ölçüde düşerken ihracat birim fiyatlarının yaklaşık üç katıdır.

İhracat Pazarlarımız ve İthalat Yaptığımız Ülkeler
Türkiye’nin yapı kimyasalları ihracat pazarlarını büyük ölçüde yakın ve komşu ülkeler oluşturmaktadır. İhracatta ilk üç sırayı İran, Irak ve Gürcistan almaktadır. Ardından Rusya, Suudi Arabistan ve Azerbaycan gelmektedir. İlk on içindeki diğer ülkelerde yine geleneksel ve yakın pazarlardır.
Türkiye’nin yapı kimyasalları ithalatı yaptığı ülkelerin başında Almanya gelmektedir. Toplam ithalatın yaklaşık yüzde 28,0’i Almanya’dan yapılmaktadır. Belçika, Çin ve Fransa ile İtalya Almanya’yı izlemektedir. İthalat yapılan diğer beş ülke de yapı kimyasallarında gelişmiş ülkelerdir.

Dünya Ticaretinde Payımız ve Sıralamamız
Dünyada önemli bir yapı kimyasalları ihracatı ve ticareti gerçekleşmektedir. Bununla birlikte dünya ihracatı 2015 ve 2016 yıllarında daha çok petrol fiyatlarındaki düşüşün yarattığı fiyat etkisi ile gerilemiştir. 2017 yılında ise dünya ihracatı yüzde 4,2 artış göstermiştir. Bu kez hem ihracat miktarı artmış hem de birim fiyatlar yükselmiştir. Türkiye’nin dünya ihracatı içinden aldığı pay ise 2014 yılında yüzde 1,51 iken 2017 yılında yüzde 1,43’e kadar gerilemiştir. Türkiye’nin ihracat pazarlarında yaşanan sıkıntılar küresel ihracat payımızın da gerilemesine neden olmuştur.
Dünya yapı kimyasalları ihracatında ilk sırayı Almanya almaktadır. 5,2 milyar dolar ihracat yapan Almanya’yı ABD ve Çin izlemektedir. Yapı kimyasallarında gelişmiş ülkeler arasında önemi bir rekabet yaşanmaktadır. Japonya ve Güney Kore ile birlikte Hollanda, Belçika ve Tayvan sıralanmaktadırlar. İlk on içinde yer alan diğer iki ülke ise Tayvan ve Fransa’dır. Türkiye dünya ihracatında 18. sırada yer almaktadır.

Dünya yapı kimyasalları ithalatında ilk üç pazar Çin, Almanya ve ABD’dir. İhracattaki ilk üç ülke aynı zamanda yapı kimyasallarında en büyük üç ithalat pazarını oluşturmaktadırlar. Kanada, Meksika ve Fransa ile birlikte Rusya ve diğer üç gelişmiş ülke diğer büyük pazarlardır. Türkiye dünya ithalatında 15. sıradadır.