Yangın Kompartımanlarının Yalıtımında Kullanılacak Yangın Durdurucuların Seçim Yöntemi

28 Mart 2016 | TEKNİK MAKALE 144. Sayı (Mart 2016)

İdil TABAK Prof. Dr. Nihal ARIOĞLU Yrd. Doç. Dr. Nuri SERTESER

Pasif yangın güvenlik önlemleri, yangını çıktığı yere hapsetmek, böylelikle insanların emniyetle binadan kaçışını kolaylaştırmak ve bu kaçış için gerekli sürenin sağlanmasına yönelik alınması gereken önlemler ile itfaiye ekiplerinin ise yangına müdahalesini kolaylaştırmak için alınan mimari tasarım kararlarından oluşur. Bütün bunları gerçekleştirebilmek için yapılan en önemli mimari müdahale, binayı yangın kompartımanlarına ayırmaktır. Bu yöntemde bina yangına dayanıklı elemanlar ile bölmelere ayrılır.

Birinden diğerine yangın geçmeyecek şekilde kesintisiz bir yalıtım sağlaması beklenen bu kompartımanların aynı zamanda işlevsel olma özelliklerini sürdürebilmeleri için dışarıdan elektrik, su, havalandırma gibi çeşitli sistemlerle beslenmesi gerekmektedir. Öte yandan, kompartıman içlerine bu servislerin alınabilmesi için servis geçiş deliklerinin açılması gerekmektedir. Bu delikler ise yangın kompartımanlarının yangına karşı zayıf noktalarını oluştururlar. Bir yangın durumunda buralardan duman, zehirli gaz ve ısı geçişi olur; bir kompartımandan diğerine yangının yayılma olasılığı artar. Bu nedenle, içlerine servislerin yerleşimi yapıldıktan sonra bu servis geçiş açıklıkları, yangın kompartıman duvarlarının performansını yakalayacak şekilde yangın durdurucularla yalıtılmalıdır.

Türkiye Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğin (TBYKHY) [1] yangın durdurucularla ilgili hükümleri şöyledir:
“MADDE 69- (1) Bütün bina ve yapılarda elektrik tesisatının bir yangın bölmesinden diğer bir yangın bölmesine yatay ve düşey geçişlerinde yangın veya dumanın veyahut her ikisinin birden geçişini engellemek üzere, bütün açıklıkların yangın durdurucu harç, yastık, panel ve benzeri malzemelerle kapatılması gerekir.”
“(Ek: 09/09/2009 – 27344 R.G./8 md.) Su, elektrik, ısıtma ve havalandırma tesisatı ile benzeri tesisatların döşemeden geçmesi hâlinde, tesisat çevresi, açıklık kalmayacak şekilde en az döşeme yangın dayanım süresi kadar yangın ve duman geçişine karşı yalıtılır.”

TBYKH’ye 2015 yılında yapılan eklemeye göre ise: [2]
“(8) Havalandırma ve duman tahliye kanallarının yangın kompartımanı duvarlarını delmemesi gerekir. Kanalın yangına 120 dakika dayanıklı bir yangın kompartımanı duvarını veya katını geçmesi halinde, kanal üzerine yangın kompartımanı duvarını veya katını geçtiği yerde 120 dakika ve üzerindeki yangın zonu geçişlerinde yangın damperi konulması veya şönt baca veya özel kelepçe gibi yangın geçişini engelleyen önlemler alınması gerekir. Havalandırma kanalı korunmuş bir şaft içinden geçiyor ise şafta giriş ve çıkışta yangın damperi kullanılması şarttır.”

Yangın kompartımanının tam yalıtımında kilit rol oynayan yangın durdurucularla ilgili doğru seçimin yapılması ise hayati bir öneme sahiptir. Ancak piyasadaki yangın durdurucu arzının çok fazla olması, inşaat süreci için verilen zamanın çok yetersiz olması,  her bina inşaatında bu konu ile ilgili uzmanlaşmış ya da bilgi sahibi bir yetkili bulunamaması ve yangın durdurucu seçiminin çok karmaşık bir sürece dayanması gibi sebeplerle rasyonel bir seçim yapmak imkansız hale gelmiştir.

Bütün bu nedenlerden ötürü yangın durdurucuların seçimini kolaylaştıracak, şematik ve rahat anlaşılır bir seçim sistemi geliştirilmesi ihtiyacı doğmuştur. Bu doğrultuda, yangın durdurucunun seçimini etkileyecek kararlar belli bir sistematik altında toparlanmış, hiçbir ayrıntının gözden kaçmayacağı şekilde düzenlenmeye çalışılmıştır.

Makalenin devamı için tıklayın...


 

---

R E K L A M