Yangın YönetmeliÄŸinde Yangın Yükü, “Bir yapı bölümünün içinde bulunan yanıcı maddelerin kütleleri ile alt ısıl deÄŸerleri çarpımlarının toplamının plandaki toplam alana bölünmesiyle elde edilen büyüklüktür (MJ/m2)” diye tanımlanmıştır. FARUK BÄ°LAL Himerpa A.Åž.Yangın Yönetmeliğinde Yangın Yükü, “Bir yapı bölümünün içinde bulunan yanıcı maddelerin kütleleri ile alt ısıl değerleri çarpımlarının toplamının plandaki toplam alana bölünmesiyle elde edilen büyüklüktür (MJ/m2)” diye tanımlanmıştır.
Yangın yükü, kapalı bir alandaki yanar malzemelerin (yapı içindeki malzemeler ve yapı elemanları, duvar kaplamaları, ahşap ve yanar bölmeler, döşeme ve tavan kaplamaları) maksimum ısı içeriğinin ölçümüdür. Sık sık birim döşeme alandaki yanar malzemelerin ısı içeriği diye tanımlanır. Birim alandaki ısı içeriğine “Yangın Yükü Yoğunluğu” denilir ve malzemelerin ısı içeriğine eşdeger ahşap ağırlığı ile birimlendirilirler. Yangın Yükü Yoğunluğu birimi kg/m2dir (döşeme). Yangın yükü yoğunluğu yerleşime, bina kullanımına, binanın yerine ve zamana göre değişiklik gösterir. Alt ısıl değer, bir malzemenin bir kilogramının yandığında ortaya çıkan ısıdır ve MJ/kg birimi ile ifade edilir. Yangın yükleri, sabit, hareketli ve korunmuş olmak üzere üçe ayrılır. Yangın yükü yoğunluğu formülü şöyledir: Yanıcı maddelerin alt ısıl değeri MJ/kg X Yanıcı maddelerin ağırlığı kg Döseme alanı m2 Yangın direncinin kompartıman dizaynındaki yangın süresine eşit olması beklenir. Buna alternatif olarak, yangın yükü yoğunluğu ve kompartıman açıklık faktörünün birleşimidir. Yangın Yükü Yoğunluğu bir yangın dizaynında ısısal hareketlere karar vermek için göz önüne alınır. Onun değeri, tahmin edilemeyen, değişkenlik gösteren durumlarda müsamaha etmesidir.
Kaçıs Uzaklığı: Kat içinde herhangi bir noktada bulunan bir kullanıcının, kendisine en yakın bir kat çıkışına kadar almak zorunda olduğu yolun gerçek uzunluğudur. Kaçış Yolu: Binanın herhangi bir noktasından yer seviyesindeki cadde veya sokağa kadar olan ve hiçbir şekilde engellenmemiş bulunan yolun tamamıdır. Oda ve diğer müstakil hacimlerden çıkışlar, katlardaki koridor ve benzeri geçişler, kat çıkışları, zemin kata ulasan merdivenler ve bina çıkısına giden yollar bu kapsamdadır. Kullanıcı Yük Katsayısı: Belirli tip yapılarda 1 m2 yüzey için olası kullanıcı sayısıdır. Kullanıcı Yükü: Herhangi bir anda, bir binada veya binanın esas alınan belli bir bölümünde bulunma olasılığı olan toplam insan sayısıdır.
Yangın Yükü Isı Yayılımı Brüt kalori değeri (PCS), malzeme ve komponentlerinin özelliklerine göre MJ/kg veya MJ/m2 şeklinde ölçülür. SBI testinin sınıflama parametreleri yangın büyüme oranı (FIGRA), yanal alev yayılımı (LFS) ve açığa çıkan toplam ısı (THR600s). Testin ilk 600 saniyesi boyunca oluşan parçacık ve alev damlacıkları ve duman üretimi için ek bazı sınıflamalar daha vardır: Duman büyüme oranı (SMOGRA) ve toplam duman oluşumu (TSP600s). Burada HRRav 30 saniyedeki (kW) ortalama ısı yayılım oranıdır. SPRav ise 60 saniyedeki (in m2/s) duman oluşum oranıdır ve t, testin başlangıcından itibaren geçen süredir. FIGRA ve SMOGRA’nın birimleri W/s ve m2/sdir. HRR(t) ısı yayılım oranı (kW) ve SPR(t) duman oluşum oranı (m2/s)’dir. THR600s ve TSP600s birimleri MJ ve m2dir.
Yangın Yükü-Bina Kullanıcı Yükü Kullanıcı Yük Katsayısı: Belirli tip yapılarda 1 m2 yüzey için olası kullanıcı sayısıdır. Kullanıcı Yükü: Herhangi bir anda, bir binada veya binanın esas alınan belli bir bölümünde bulunma olasılığı olan toplam insan sayısıdır. Kullanıcı yükü çıkışlara götüren en uzun kaçış uzaklıklarının, kaç adet çıkış olacağının, acil durum aydınlatılmasının, acil durum yönlendirmesinin, merdiven ve basamak boyutlarının belirlenmesinde kullanılır. Kullanıcı yükü, gerekli kaçış ve panik hesaplarında kullanılmak üzere brüt alana göre, konferans salonu, lokanta, bekleme salonları, konser salonları, topluma açık stüdyo, düğün salonu ve benzeri yerlerde 1.0 m2/kişi; dans salonları, bar, oyun salonları ve benzeri yerlerin oturulan kısımları için 1.0 m2/kisi; ayakta durulan kısımlarda 0.50 m2/kişi; büro binalarında, dernek merkezlerinde, hastane yatak odalarında 10 m2/kisi; süper marketlerde 2 m2/kişi; alışveriş merkezlerinde 7 m2/kişi ve otoparklarda 30 m2/kişi alınacaktır. Çıkış genişliği için, çıkış kapıları, kaçış merdivenleri, koridorlar ve diğer kaçış yollarının kapasiteleri 50 cm’lik genişlik birim alınarak hesaplanacaktır. Aksi belirtilmedikçe, birim genişlikten tahliye süresi, kagir yapılarda 3 dakika ve ahşap yapılarda 2 dakika alınacak, 50 cm genişlikten bir dakikada 40 kişi geçebileceği kabul edilecektir. Aksi belirtilmedikçe, 50 kişinin asıldığı her mekanda, 25 kişinin asıldığı sinema, tiyatro, bar gibi eğlence yerlerinde ve yüksek riskli mekanlarda, çıkışlara erişmek için en az iki kapı bulunacaktır. Kişi sayısı 500 kişiyi geçerse en az 3 çıkış olacaktır. Kapılar birbirinden olabildiğince uzakta olacak ve iki kapı hiç bir noktadan 45 dereceden daha dar bir açı ile görünmeyecektir.
Yangın Yükü: Aşağıdaki tablo, bazı yerleşim alanları için ortalama değişken yangın yükü yoğunluğunu (MJ/m2) verir. (yanma faktörü 1,0) Sabit yangın yükü yoğunluğu (binaya sabitlenmiş) bu yerleşim birimleri için 50 MJ/m2 (garaj) ve 450 MJ/m2 (okul öğretmen odaları) arasında değişir.
Global olarak toplam yagın yük yoğunluğu aşağıdaki sınıflara bölünebilir. Standard yangın dayanım süresi ve yangın yükü (eşdeğer ahşap) arasındaki ilişki
Sonuç Yangın yalıtımı, can ve mal güvenliği için çok önemlidir. Pasif yangın yalıtımı, binaların daha uzun süre ayakta kalmasını ve yangın oluşan binadan kaçılabilmesi için gerekli olan ekstra zamanı kazandırabilir. Pasif yangın yalıtımının nasıl yapılacağıyla ilgili karar vermek için binanın yangın yükü de bilinmelidir.
R E K L A M
HAKKIMIZDA
