Çatı, yapıları yağmur, rüzgâr, kar ve dolu gibi etkenlerden koruyan, bir başka tanımla yapıyı serbest atmosferle ayıran ve sınırlayan bir yapı elemanıdır. ÖZGE SİPAHİOĞLU / Mardav Yalıtım Teknik Ofis YöneticisiÇatı, yapıları yağmur, rüzgâr, kar ve dolu gibi etkenlerden koruyan, bir başka tanımla yapıyı serbest atmosferle ayıran ve sınırlayan bir yapı elemanıdır. Çatının biçimi, konstrüksiyonu ve kullanılacak malzemelerin seçimi, binanın bulunduğu hava koşulları, bina fonksiyonu, mimari konsept vs. gibi kriterler yardımıyla belirlenir. Çatılar çok sayıda kritere göre tasarlandıkları için bu kıstasların her birine göre ayrı sınıflandırılabilirler. Ülkemizde endüstri tesislerinde tercih edilen hafif metal çatılar dışında, yaygın olarak görülen tüm çatıları, şekilleri itibariyle iki ana gruba ayırabiliriz. Düz çatılar; üzerinde gezilmeye elverişli olan çatılar ve kırma çatılar; üzerinde gezilmeye elverişli olmayan çatılar.Bu yazıda ısı yalıtım uygulamalarında önemli bir yer tutan düz (teras) çatılarda ısı yalıtım konusu incelenmektedir. Düz (Teras) çatıları eğim olarak yüzde 0 ile yüzde 5 arasında eğime sahip çatılar olarak tanımlayabiliriz. Düz çatılar kullanım amaçlarına, yüzey tabakasını oluşturan malzemelere ve kullanılan ısı yalıtım malzemesinin yük taşıma özelliklerine göre Gezilemeyen (çakıl kaplı) Teras
Çatılar ve
Gezilebilen (Karo kaplı, bahçe çatı, otopark çatılar) olarak iki gruba ayrılmaktadır. Bir çatının üzerinde gezilebilmesi, o çatının üzerinin kullanılabilmesinin yanı sıra, çatı yüzeyinin hareketli ve darbesel yüklere karşı korunması gerekliliğini de doğurur. XPS ısı yalıtımı levhalarının su yalıtımının üzerinde yer aldığı detaya "ters teras çatı"; su yalıtımı katmanının XPS ısı yalıtımı levhalarının üzerinde bulunduğu detaya ise "geleneksel teras çatı" denilmektedir.
Geleneksel Teras ÇatılarGeleneksel
teras çatı ısı yalıtımı, bilinen en eski teras çatı ısı yalıtım çözümleri olmakla birlikte, yukarıda da bahsedildiği gibi bu detayda su yalıtım katmanı ısı yalıtımının üzerinde yer almaktadır. Bu nedenle, su yalıtım tabakası çatı yapısının geri kalan katmanlarından farklı olarak büyük sıcaklık dalgalanmalarına maruz kalıp, kolayca ve kısa sürede yıpranmakta ve bünyesine su alarak ısı ve su yalıtımının işe yaramaz hale gelmesine neden olmaktadır. Ayrıca bu sistemde, su yalıtım membranı altında yoğuşma ve hava kabarcıklarını önlemek için yapı betonu ve ısı yalıtımı arasına bir buhar kesici gerekmektedir.
Ters Teras Çatılar Ters teras çatılarda ise geleneksel teras çatıların tersine, XPS ısı yalıtımı levhaları su yalıtım membranının üzerine yerleştirilir. Bu sebeple kullanılacak olan ısı yalıtım malzemesi dış iklim koşullarına (sıcak, soğuk, yağmur vb.) maruz kalır ve membranı binanın iç kısmındaki sıcaklığa yakın bir sıcaklıkta tutarak ısıl değişimlerden korur, ömrünü uzatır. Bu nedenledir ki ters teras çatılarda, ısı yalıtım malzemesinin, temel ısıl özelliklerinin dışında bu detaya uygun olarak donma çözülme dayanımı, basma dayanımı, uzun süreli su emme değerleri aranmaktadır.
Ters teras çatılarda yüzde 10 deformasyonda basma mukavemeti en az 300kPa olan, difüzyonla su emmesi EN 12088'e göre yüzde 3'ün altında olan, EN 13164 ısı yalıtım mamulleri -Binalar için- fabrikasyon olarak imal edilen ekstrüde polistren köpük (XPS) standardına uygun üretilen ciltli ve ısı köprülerini önleyecek şekilde binili Ekstrüde Polistren Köpük (XPS) levhalar kullanılır.(1)
Ters Teras Çatı Detayında XPS ile Isı Yalıtımının Faydaları*
Yüksek ısı farklılıklarında bile, ısı yalıtımı altında kullanılan su yalıtım membranı, ısının sebep olduğu gerilmelerden etkilenmemektedir. *
Hava şartlarının yıpratıcı etkisi altında bile kusursuz koruma sağlar.*
UV radyasyonunun zararlı etkilerinden korur. *
Membran altında yoğuşma sebebiyle oluşan kabarmalardan korur. Su yalıtım membranı XPS ısı yalıtımı
altında sıcak tarafta yer alarak aynı zamanda bir buhar kesici tabakası işlevi görür. Ayrıca bir buhar kesici gerekmez.
* Su yalıtım membranı döşendikten sonra, XPS ısı yalıtım levhaları her türlü iklim
koşullarında da döşenebilir. Böylece zamandan tasarruf sağlanır.*
XPS ısı yalıtım levhaları, yapıştırma olmadan serbest halde döşendiği için, ihtiyaç halinde
kolayca kaldırılıp yeniden
serilebilir.*
XPS ısı yalıtım levhalarının basma ve sünme dayanımları çok yüksek olduğu için uzun yıllar yayılı yüke maruz kalacak çatılarda mekanik mukavemet sağlar.
Ters Teras Çatı UygulamasıÇatıda biriken yağmur suyunun drenajı için betonarme üzerine en az yüzde 2 eğim sağlayacakşekilde eğim betonu dökülür. Eğim betonunun üst yüzeyinin iyice temizlenmesinin ardından, kuru durumda iken astar olarak metrekareye en az 0,4 kg. sarf edilecek biçimde TS113'e uygun soğuk uygulamalı asfalt emülsiyonu sürülür. Elde edilen düzgün yüzey üzerine uygulama tekniğine uygun olarak su yalıtım örtüsü uygulanır. XPS ısı yalıtım malzemesi, su yalıtım örtüsü üstüne yapıştırılmadan, serbest ve şaşırtmalı olarak, ek yerlerinde derz oluşmayacak şekilde yerleştirilir.
Isı yalıtım malzemesi üzerine, üstteki katmanlardan gelecek olan ve istenmeyen yabancı maddelerin yalıtım levhalarının derzlerine girmesini engelleyen filtre katmanı serilir. Filtre katmanı olarak buhar geçişine karşı direnç oluşturmayan, en az 150 gr/m
2'lik polyester veya polipropilen keçeler ve bu işlevler için özel olarak imal edilmiş mamuller (ısısal dokunmuş jeotekstiller) kullanılır. Filtre katmanının üzerine ağırlık oluşturarak ısı yalıtım malzemesinin uçmasını veya yüzmesini engelleyen, güneş ışınlarını yansıtan açık renkli Ø(16-32) mm arası yuvarlak, yıkanmış ve elenmiş uygun kalınlıkta dere çakılı serilerek gezilmeyen
ters teras çatı detayı tamamlanır.Ters teras çatılarda uygulama, çatının kullanım amacına göre farklılıklar gösterir. Gezilebilen (seramik kaplı) ters teras çatı detaylarında çakıl tabakası üzerine ayırıcı tabaka serilmesinin ardından, harçla döşenen döşeme kaplaması veya çakıl tabakası serilmeden filtre katmanının serilmesi, üstüne plastik takozlar yerleştirilmesi ve prekast beton karoların plastik takozlara oturtulması ile uygulama tamamlanır.
Bahçe çatı uygulaması yapılacak ise, çakıl katmanı üzerine filtre katmanı serildikten sonra, onun da üzerine bitki toprağı yerleştirilerek uygulama tamamlanır. Bahçe çatı uygulamalarında özel olarak bitki köklerine dayanıklı özel su yalıtım membranlarının kullanılması gerekir.
ÖZGE SİPAHİOĞLU
Mardav Yalıtım Teknik Ofis Yöneticisi
R E K L A M
HAKKIMIZDA
