DOSYA 34. Sayı (Ocak Åžubat 2002)

Bülent ÇOLAK Sika Satış Pazarlama Müdürü Altuğ TEZEL Sika Teknik Servis
Yüzme havuzlarında en sık karşılaştığımız ve yüzme havuzu sahiplerini en çok mağdur eden problem su kaçırma problemleridir.
Çeşitli sebepleri olan bu problem, havuz sahipleri için bir kabustan farksızdır. Çünkü çözümler, o "sihirli" malzemenin alınıp havuz içinde bir yerlere sürülerek sorunun çözülmesi ve bu arada da estetikten ve işlevsellikten herhangi bir şekilde ödün verilmemesi şeklinde gelen müşteritaleplerinden oldukça uzaktadır. Maalesef bu duruma gelmiş sorunlu havuzlarda yapılabilecek ve kalıcı sonuç verecek çözümler genelde ilgili imalatın yeniden yapılması veya çok pahalı tamir yöntemlerine
başvurulmasıdır.

Daha en başından alınabilecek basit bazı tedbirler ve uygulanacak bazı inşaat detayları ile bu sonuçları pahalı ve gerçekten can sıkıcı problemler en baştan ortadan kalkacaktır. Unutulmamalıdır ki bir işi (hele de bu iş su yalıtımı ise) başından doğru ve tam olarak yapmak, sonradan tamirini yapmaktan çok daha ucuz ve hızlıdır.

Havuz inşaatında dikkat edilmesi gerekenleri sıralarsak öncelikle betonarmenin yapısal olarak su geçirimsiz olması gereklidir. Genel olarak, su geçirimsizlik denince akla ilk gelen yüzeysel uygulamalar olmaktadır. Bunlar; ya çimento esaslı sürme yalıtım malzemeleri ile  ya da membran örtüler ile kaplamak şeklinde yapılmaktadır. Şüphesiz kesin çözüm açısından yapıyı yüzeysel olarak takviye ederek geçirimsizlik sağlamak önemlidir. Ancak, yapısal geçirimsizliği sağlamadan, sadece yüzeysel geçirimsizliğe umut bağlamak da doğru değildir..

Su geçirimsizliğin öncelikle sağlanması gereken yer havuzun betonarmesidir. Bilinen klasik beton teknolojisi kurallarına göre betonun geçirimsizliği Su/Çimento (s/ç) oranına bağlanmakta ve s/ç’nin 0.55’in altında olması halinde betonun geçirimsizliğinin arttığı bilinmektedir. (s/ç) oranının aşağıya çekilmesinin iki yolu bulunmaktadır. İlki, çimentoyu (ç) artırmaktır ki, hem pahalı oluşu hem su ihtiyacını artırıp çatlamalara sebebiyet vermesi nedeniyle tercih edilmez. İkincisi ise, suyu (s) azaltmak olup, Sikament türü süper akışkanlaştırıcı kimyasal katkılardan yararlanmak suretiyle % 30-40’lara kadar su azaltılıp (s/ç) oranının 0.50’nin altına inmesi temin edilmiş olur. (s/ç) oranının 0.40’lara inmesi halinde beton  tamamen geçirimsiz olmaktadır. S/ç’nin   0.40’lara   çekilmesi  için,  yapı kimyasallarından süper akışkanlaştırıcı bir katkının, Sika - Sikament  FF-N/NP/520 vb.  kullanılması  gereklidir.  Bununla birlikte,  karışımın  bazı kriterlerine dikkat edilmesinde de fayda vardır:

1. Uygun tane büyüklüğü dağılımı,

2. Çok ince malzeme miktarının  (çimento + 0.125 mm altındaki kum) en az 350 kg/m3 olması.

Ayrıca kılcal boşlukları tıkayıcı, su itici (hidrofob) özelliği olan kimyasal katkılardan da (örneğin, Sika 1 ve Sika - Plastocrete-N gibi) istifade edilerek geçirimsizliğe destek sağlanmalıdır. Bu arada, geçirimsizliği temin etmek amacıyla yapılan (s/ç)’yi azaltma çalışmalarının, aynı zamanda yüksek dayanımlı beton amacına da hizmet edeceği unutulmamalıdır. Dolayısıyla, deprem kuşağında yer alan ülkemiz için hem su geçirimsiz hem depreme dirençli havuzlar inşa edilmiş olacaktır.

Betonun itinalı dökümü dikkat edilmesi gereken en önemli konudur. Betonun yerine  yerleştirilmesi  öncesinde yapılacak en önemli iş derzin iyileştirilmesi çalışmasıdır.  Yani,  önceden  dökülmüş beton ile sonradan dökülecek beton arasındaki kaynaşmayı  çok  iyi  yapmak  gerekmektedir. Bu amaçla, yeni beton-eski beton birleşimi olacak yerlere, ilk betonun dökümünden hemen sonra  yüzey geciktirici bir kimyasal katkı, Sika-Rugasol Likit sürülerek betonun prizini yüzeysel olarak öteleyip, kalıbı alır almaz şerbetini yıkamakla pürüzlendirilmiş bir yüzey elde edilmelidir. (Resim 1) Böylelikle eski-yeni betonun kenetlenmesi  daha  iyi  sağlanmış olacaktır. Kimyasal katkı değil de kırıcı tabanca kullanarak benzer pürüzlendirmeyi yapmak olasıdır. Ancak, daha uzun zaman alan, gürültülü, betonu çatlatan, ekonomik olmayan ve geçirimsizliği kuşku bırakan bir çözüm uygulanmış olacaktır.

Derzin pürüzlendirilmesinden sonraki aşama eski-yeni betonun birbirine yapışmasıdır. Yapışma sağlayacak Sikadur 52 veya Sika Monotop 610’un derze sürülmesi ve kurumadan üstüne yeni  betonun dökülmesi gerekmektedir.

Beton dökümünün son safhası betonun kürüdür (bakımı). Yeterince bakımı yapılmayan betonda yüzeysel çatlamalar olma ihtimali vardır ve bu geçirimsizliği tehlikeye sokabilir. Bu yüzden beton yüzey suyunu çekip parlaklığını yitirir yitirmez veya kalıbı alınır alınmaz, sürme su yalıtımı yapılmayacak yüzeylerde Sika Antisol WP serisi bir kür malzemesi ile, yalıtım yapılacak yüzeylerde ise sürekli nemli tutularak kür uygulanmalıdır.

Unutulmadan geçilemeyecek bir konu da kalıpların açılması olup, betonun dayanımını yeterince almasını takiben kalıplar, beton hırpalanmadan özenle çekilmelidir.

Su geçirimsizliğin yapıda devamlılık arz etmesi gerekmektedir. Özellikle temel-perde birleşim detayı havuzlarda en çok problem yaşanan noktalardır. Tüm havuzun dip köşe çizgisi en çok sorun çıkaran potansiyel tehlike detayıdır. Bu detayda daha temel dökülürken Sika Su Tutucu Bant’ları (AK veya I serisi vb) yarısı temel betonunun içinde kalacak şekilde yerleştirilmeli ve kalan yarı da perde betonunun içinde kalacak şekilde itina gösterilerek beton dökülmelidir. (Resim 2) Zaman zaman şantiyelerde su tutucu bantın unutulduğu veya uygulama zorluğu nedeniyle yapılmadığı durumlarda su gördüğü zaman genleşen Sika Swell-S mastik birleşim derzi boyunca kesintisiz ve tercihen iki sıra uygulanmalıdır. Tüm bu yukarda anlattıklarımız havuz betonarmesinin yapısal su geçirimsizliği olup ikinci aşama ise yüzeysel olarak sağlanması gereken su geçirimsizliktir.

Yüzeysel olarak sağlanması gereken su geçirimsizliğe ise tekrar potansiyel tehlike olan dip köşe çizgisinden başlamalıyız. Öncelikle ve hiç bir şekilde imalatından ödün vermeden tüm dip köşe çizgisi boyunca, kesintisiz olarak Sikadur Combiflex Bant Sistemi uygulanmalıdır. (Resim 3) Aynı uygulama inşaat derzinin oluştuğu düşey iç köşelerde de mutlaka yapılmalıdır. Bu uygulama genelde havuzlarda karşılaşılacak problemlerin % 80’ini çözecektir.

Betonarme perdelerdeki tij delikleri potansiyel risk taşıyan ve su yalıtımı için tehlikeli olan bir diğer lokal bölge olup, yapıştırma şerbeti Sika Monotop 610 sürülmesinin ardından Sika Monotop 612 ile kapatılmalıdır.

Daha sonra sürme su yalıtımının ekonomisi, homojen kalınlıkta uygulanabilmesi ve betonarme yüzeyindeki kusurlardan etkilenmemesi için  Sika-1 katkılı bir ince sıva veya Sika Monotop 620 ile yüzey tamiratı yapılmalıdır. Ardından çimento esaslı ve çift komponentli bir malzeme olan Sikatop Seal 107, metrekareye minimum 4 kg olacak şekilde iki-üç kat uygulanmalıdır. (Resim 4) Bu malzeme yüzeye mükemmel yapışması ve daha sonra üstüne Sika Fayans yapıştırıcısı ile mükemmel ve çok uzun ömürlü olarak fayans-seramik yapıştırılabilme özellikleri ile havuz sürme su yalıtımı için ideal bir yalıtım malzemesidir. Unutulmaması gereken nokta, çimento esaslı esnek bir malzeme olan Sikatop Seal 107’ye de, uygulamadan sonra, ıslak tutularak kür yapılmasıdır.

Daha sonra kaplama Sika Fayans ile yapıştırılmalı ve Sika Fugafleks ile derzleri doldurulmalıdır. Kaplama olarak diğer bir alternatif ise Sikagard Pool Coat adlı özel havuz boyasının kullanılmasıdır. PVC membranlar da havuzlarda son kat olarak kullanılan alternatiflerdendir. Fakat bu malzemenin uygulaması ve inşaat tarzına etkileri daha değişiktir ve bu dergi içerisinde bir başka yazıda ele alınmıştır.

Perdeler içinde boşluk bırakılarak, bu boşluklara yerleştirilen lamba vb. parçaların arkası, bir boru yardımıyla Sika Grout 210/214 ile doldurulmalıdır.  Böylece genleşen ve kendiliğinden yerleşen bu akışkan harç, arkada hiçbir boşluk kalmasına müsaade etmeyecek ve su kaçırabilecek bir diğer potansiyel tehlike noktası da etkisiz hale getirilmiş olacaktır..

Havuza giriş ve çıkış yapan tüm boru benzeri malzemelerin etrafına imalat sırasında Sika Swell-S ile kesintisiz bir çember yapılmalı (Resim 5) ve bu mastik çemberin, betonarmenin tam ortasında kalması sağlanmalıdır. Daha sonra ise betonarme ile boru arasında bir pah yapacak şekilde Sikaflex 11 FC mastik uygulanmalıdır.

Yukarıda yazılan uygulamalardan herhangi birini çeşitli sebeplerle ihmal etmek, daha sonra yıllarca sürecek tamir ve harcamalara yol açacaktır. Unutulmamalıdır ki bir kere ve tam doğru olarak yapılmış uygulama, en ucuz uygulamadır. Bu tecrübeyi kendi kendine kazanmayı istemek ise oldukça pahalıdır.


 

---

R E K L A M