Metro tünellerinde su yalıtımı nasıl yapıldı?

Metroların Yerüstü Ulaşım Sistemlerinden Farkı?

Metrolar esas itibariyle binlerce insanın yolculuk yaptığı yeraltı yapılarıdır. Hem bu insanların sağlıklı bir ortamda yolculuk yapmaları hem de metronun yapısal sağlığı açısından diğer ulaşım sistemlerinden farklı olarak metrolarda pahalı bir havalandırma ve su yalıtımı sistemine gerek duyulur.Ancak havalandırma sisteminin belirli tasarım kriterleri vardır. Bunların ışığın da fanların kapasitesi havalandırma borularının boyutları saptanır. Su yalıtımında bu kriterler yoktur. Kilometrelerce uzunluktaki tünel kaplamalarını, istasyonları, havalandırma bacalarını pahalı bir sistemle yalıtıp milyonlarca doları toprağa gömeceksiniz ya da kaplamalar bittikkten sonra su gelen yerleri içeriden yalıtacaksınız. Bir ara yol olarak kritik gördüğünüz yerleri yalıtıp, diğer bölgeleri şansa bırakacaksınız. Burada jeolojik formasyonlar, yeraltı şebekelerindeki su kaçakları, tünel kaplamalarının değişik yükler altında çalışması, yeraltı su seviyesindeki değişiklikler, yağış miktarları, trafik yüklerinin yarattığı titreşimler vs gibi yalıtımda dikkate alınması gereken ancak matematiksel olarak tanımı zor faktörler ve kriterler söz konusudur.

Metrolarda Genellikle Su Yalıtımı Nasıl Yapılıyor?

Su yalıtımı ile drenajı etle tırnak gibidir. Su yalıtımı olan her yerde mutlaka su drenajı da olmalıdır. Metro tünellerinde ve istasyonlarında olması gereken budur. Tünellerde genellikle uygulanan sistem şudur. Tünellerde geçici ve ön kaplama yapıldıktan sonra jeotekstil veya kabarcıklı drenaj levhaları ile bir drenaj tabakası oluşturulur. Sonra yalıtım membranları monte edilip, yine jeotekstil ile örtülüp korunur ve son betonarme kaplama yapılır. Drenaj tabakasından aşağı inen sular invert betonu altındaki drenaj borusu ile irtibat-landırılır. Drene olan sular pompaj çukurlarında toplanıp pompa ile istenilen yere atılır. Benzer bir bohçalama sistemi istasyonlar ve havalandırma bacaları için de uygulanır. Yalıtım membranları iki kat uygulanmaktadır.

Su Yalıtımı ve Havalandırması Yetersiz Bir Metroda Neler Görülür?

Havalandırma öncelikle insan sağlığı yalıtım ise yapı sağlığı için gereklidir. Havalandırma olmayan her ortamda olduğu gibi metrolarda da rutubet oranı yükselir, yüzeylerde nemlenme ve küflenmeler baş gösterir. Özellikle su sızıntıları varsa bu olaylar daha da hızlanır. Hijyenik ve estetik olmayan bir ortam doğar. Yolcular enfeksiyon kapar, rutubete hassas ekipmanlar bozulur. Yalıtımın ilk görevi betonarme yapıyı, korozyondan korumaktadır. Yapı içine su özellikle korozif su olmamalıdır (yoksa çürür). Bu önlenemiyorsa, betonarme içindeki su drenaj yoluyla dışarı atılmalıdır. Havalandırma betondaki suyun buharlaşma yoluyla atılmasına da katkıda bulunur. Havalandırma yoksa ortamdaki su buharı difüzyon yoluyla betonarmenin içinde nüfuz eder. Küflenme ve korozyon başlar içine su almış ve sızdıran betonarme yapıyı içerden yüzeysel müdahale ile su geçirimsiz hale getirmek sanıldığı gibi yalıtım değil iç kanamaya çıkartılmış bir davetiyedir.Zira çürümeyi hızlandıran bir geçirimsizlik, su sızıntısından çok daha tehlikelidir.

İstanbul Metrosunda Ne Gibi Yalıtım İşleri Yaptınız?

Taksim-4. Levent arasında çalışan tüm müteahhitlere hizmet verdik. Başlangıçta istasyon tünel ve havalandırma bacalarında su sızan yerlere çimento esaslı ürünlerle yalıtım yaptık. Gayrettepe ve Levent istasyonlarında özellikle inşaat derzlerindeki su sızıntıları kesildi ve drenaj delikleri ile suyun betoranme perdelerin dışına atılması sağlandı. Dilatasyon derelerine poliüretan enjeksiyon yapıldı. Drenaj yapılamayan yerlerde poliüretan enjeksiyon yöntemi uygulandı. Taksim ve Şişli istasyonlarındaki bölgesel sızıntılar kesildi. Mecidiyeköy ve Zincirlikuyu havalandırma bacalarına poliüretan enjeksiyon

ve çimento esaslı ürünler uygulandı.Gültepe tünelinde dilatasyon derzlerinde enjeksiyon yapıldı.Taksim, ÅžiÅŸli, Osmanbey istasyonlarının bir kısım duvarlarında döşemelerinde,ve sinyalizasyon odalarında kabarcıklı drenaj levhaları monte ederek suların zararsız bir ÅŸekilde uzaklaÅŸtırılması saÄŸlandı. Taksim'de ve ÅžiÅŸli'de tavan ve zemin enjeksiyonları yapıldı. Ä°stanbul Metro'sunda iki yıldır çalışmaktayız. Bu dönemde su sorunları iÅŸletmeyi aksatmayacak düzeye indirgendi ve Mart 1999'da deneme seferleri baÅŸladı.