Klima Kanalı Yalıtımında Çağdaş Bir Ürün: Elastomerik Kauçuk Köpüğü

Bu görevlerini yerine getirirken iyi dizayn edilmeye ve korunmaya muhtaçtırlar. Dizayn bölümünü ilgili teknik adamlara bırakarak, biz, korunmalarından söz etmek istiyoruz. Neye karşı nasıl korumamız gerekiyor kanalları?

-          Terlemeye, korozyona ve gereksiz enerji tüketimine karşı.Nasıl koruyabiliriz?

-          Yalıtılarak.

Evet, yalıtılarak, yapının ömrünce, enerjiyi israf etmeden, terlemeyi önleyip korozyona neden olmadan, çürümeden kullanabiliriz kanalları.

Bu hedeflere ulaşmak için ihtiyacımız olan nedir? Yukarıda belirtilen işlevleri yerine getirebilecek bir yalıtım ürünü ve iyi bir uygulama.Klima kanallarında önemli olan, öncelikle terlemeyi önlemektir.Çünkü terleme önlenemezse, kanallarda korozyon sonucu çürümeler başlar ki, bu da sistemin tahrip olmuş bu bölümlerini yenilememiz demektir. Terleme neden oluşur. Basit fizik kuralları, hava hareketi sıcaktan soğuğa, doğru gerçekleşir ve soğuk yüzeyle karşılaştığında buhar suya dönüşür. Yalıtımın amacı bu buluşmayı engellemektir.

Bunun için, yeterli kalınlıkta, iyi bir ısı iletim katsayısına (X) ve yüksek bir buhar diffüzyon direncine (n) sahip yalıtım ürünü kullanmamız gerekir. Bu iki değer birbiriyle yakından ilgilidir. Eğer, (i değeri yetersiz bir ürün kullanmışsak zamanla yalıtım ürünü içinde yoğuşmalar olacak, bu nedenle ürünün X değeri giderek kötüleşecektir. Böyle olduğu zaman da, sistemden verim alınamayacak, gereksiz enerji tüketilecek ve kanallarda çürüme başlayacaktır, işte bu sakıncalardan kurtulmak için, ısı iletim katsayısı ^,=0.040 W/mK ve buhar diffüzyon direnci |i>300 civarında olan bir ürün kullanmak gerekmektedir. Yukarıda saydıklarımız temel özelliklerdir. Doğaldır ki, yanı sıra, ekonomik, kolay bulunur ve kolay uygulanır olması ve uluslararası standartlara uygun olması gerekir. Biz, bu bağlamda, klima kanalı yalıtımında en uygun ürünün, elastomerik kauçuk köpüğü olduğu kanısındayız. Neden bu kanıda olduğumuzu açıklamaya başlayalım dilerseniz.

Ülkemizde kanal yalıtımı

Bilindiği gibi ülkemizde kanallar genelde cam yünü ile yalıtılmakta, buhar hareketlerine karşı da alimünyum folyo kullanılmaktadır. Bu kullanımın nedenleri de bellidir. Yıllardır ülkemizde üretiliyor olması, alışkanlık kazanılması, alternatif ürün gelişmemesi, yeni ürünlere olan tepkiler. Elastomerik kauçuk köpüklerini, en uygun kanal yalıtım ürünü olarak önerirken tüm yukarıdakileri gözönün-de bulunduruyoruz doğal olarak. Amacımız, bilimsel verilerin ve mantığın ışığında çağdaş uygulamalara doğru yol almak. Yapılarımızın daha sağlıklı ısıtılıp, soğutulmalarını, sistemlerin daha uzun ömürlü olmasını, enerji ve emek kayıplarının en aza indirilmesini sağlayacak ürünleri ve teknikleri ilgili kamuoyunun bilgisine sunmak ve tüketiciyi seçe-neksiz bırakmamak. Artık detaylara inelim ve cam yünü ile elas-tomerik kauçuk köpüğünün kapsamlı bir karşılaştırmasını yapalım avantaj ve dezavantajlarını görelim.Detayları aşağıdaki başlıklarda değerlendirelim dilerseniz.

-          Ãœrün yapısı

-          Isı iletim (X)

-          Buhar direnci (\ı)

-          Yangın sınıfı

-          Esneklik (Fleksibilite)

-          Uygulama-işçilik

-          Fire

-          Ekonomi

-          SaÄŸlık

Ürün yapısı

Ürünler arasındaki temel fark budur. Cam yünü elyaf, kauçuk köpüğü kapalı hücre yapılıdır. Cam yünü elyaflar arasında hapsettiği, kauçuk köpüğü de hücrelerinde hapsettiği hava ile yalıtım yaparlar. Elyaf yapı istikrarlı olmayıp çeşitli nedenlerle bozula-bildiği halde, kapalı hücrelerin homojenizasyonu ve bağları mükemmel olduğundan yapılarında bozulma olmaz. Elyaflar hetoro-jen yapıda ve aralarındaki bağ çok zayıf olduğundan zamanla ve dış etkilerle elyaf uçuşması ve kalınlık kaybı olmaktadır. Bu da elyaflar arasında oluşan gözeneklerin kaybı ve yalıtım yeteneğinin azalması demektir.

Isı iletim (/.)

Tablodan da görüldüğü gibi, X, değerleri (kuru ölçümde) eşdeğerdir. Ancak önemli olan belirli bir kullanım sonrası korunan değerlerdir. Cam yünü koruyamadığı halde, kauçuk köpüğü 3 yıl sonra yapılan ölçümlerde değerini aynen korumaktadır. Tablo 2'de bu değerler verilmektedir. Görüldüğü gibi, aynı koşullar altındaki cam yünü değerleri kötüleştiği halde, kauçuk ürün Ka-imannflex'in değerleri aynı kalmaktadır.

Buhar diffüzyon direnci (u)

Klima kanallarında önemli olan terlemeyi önlemektir demiştik. Terleme, yoğuşma ile bağlantılı olarak gelişirken, buhar direnci yeterli olmayan ürün kullanımından kaynaklanmaktadır. Yine tabloda görüldüğü gibi, iki (Devamı sayfa 58'de) ürün arasında, u. değeri açısından büyük farklar bulunmaktadır. Kauçuk köpüğünü, klima kanalı yalıtımında üstün kılan en önemli özelliktir. Yüksek buhar direnci sayesinde kauçuk köpüğü, sistemin ömrünce işlevini sürdürmekte ve yoğuşmaya izin vermemektedir.

Oysa cam yünü, neredeyse, hiç direnci olmadığından (havanın direnci u = 1'dir.) ne denli alüminyum folyo ile güçlendirilse de, zaman içinde bu koruyucunun tahribatı sonucu yoğuşmayı engelleyememekte ve sistemde büyük tahribata sebep olmaktadır. Kanal çürüyüp yırtılmakta, delinmekte ve bazı yerlerde tümüyle çökmektedir. Hele asma tavan üzerindeki kanallarda bu oluşum tahribatı ve zararı büyütmektedir.

Yangın sınıfı

Cam yünü yanmaz malzeme olarak sunulur, oysa doğal, taş-ka-ya cinsi ürünler dışında yanmaz ürün yoktur. Belirli sıcaklıklarda demir çelik ve diğer metaller bile birtakım değişikliklere uğrarken, cam yününe nasıl yanmaz denebilir ki? Denirse ki, cam yünü alev almaz, yangına katılmaz, yangını sürdürmez bu doğrudur, kauçuk köpüğüde aynen böyledir ve BS (British Standarts) -476/7'de Class 1 sıngındadırlar.

Esneklik (Flexibility)

Klima kanal yalıtımında genelde levha tipi cam yünü kullanıldığından, cam yünü rijitdir demek durumundayız. Şilte tipi de olsa cam yününde esneklikten söz etmek mümkün değildir. Kauçuk köpüğü mükemmel bir esnekliğe sahiptir. Elastomeriktir, yani hangi form verilirse verilsin serbest bırakıldığında ilk haline döner. Bu da ısı değişimlere uygun, büzülme ve gerilmeleri karşılayabi-len bir yapının kanıtları ve üstünlükleridir. Kanal dönüşlerinde, dirseklerde, branş ve redüksü-yonlarda uygulama kolaylığı sağlar, fireleri azaltır.

Uygulama-işçilik

Kauçuk ürünlerin üstünlüğü burada iyice ortaya çıkmaktadır. Esneklik büyük kolaylıklar getirmekte, işçilik ve zamandan tasarruf edilmektedir. Buhar kesici olarak ayrıca kaplama gerekmediğinden, ilave işçilik ve maliyet ortadan kalkmaktadır. Bilindiği gibi, uygulama işi yapanların, cam yününden en büyük şikayeti batma, kaşındırma ve tozumadır. Düz yüzeylerde sorun yaşanmaz gibidir, ancak dirseklerde, redüksiyonlar ve branşlarda rijit cam yünü levhalarla çalışmak sorundur. Ek yerlerinin bantlanması ayrı bir sorun olarak çıkmaktadır karşımıza. Yine bilindiği gibi kanatlar çoğu zaman tavana, kirişe ya da kolona yakın dizayn edildiğinden, yeterli, rahat çalışma boşluğu kalmaz. Böyle durumlarda sağlıklı bir işçilik pek mümkün değildir. Şantiyeler genelde temiz ortamlar değildir. Bu durumda yapılan yapıştırma işlemi de sağlıklı olamaz. Ek yerlerinin sızdırmazlığı sağlanamayınca, yoğuşma kaçınılmaz olur.Oysa kauçuk ürünlerde bu tür sorunlar yaşanmamaktadır. Zaten ürünün kendi çok temiz, dayanıklı, taşınması kesilmesi, form verilmesi çok kolay olduğundan işçilik hem daha hızlı hem de sağlıklı olmaktadır. Branş, dirsek ve redüksüyonlar da düz yüzeyler kadar rahat yalıtılırlar, cam yünü üreticileri, uygulama tekniklerine ilişkin bir yayın gereği bile duymamaktadırlar. Uygulama, şantiyelerin insi-yatifine bırakılmıştır. Her yiğidin yoğurt yiyişi başka olduğundan, şantiyelerde farklı uygulamalara rastlamak mümkündür.

 Levha yerine, klima ÅŸiltesi olarak pazara sunulan, alufoli kaplı rulo cam yünü kullanılıyorsa. Bu kez, kalınlık ve yalıtım çivilerinin, buhar kesici üzerinde açtığı delikler sorunu yaÅŸanmaktadır. Klima ÅŸilteleri 5 cm kalınlıkta ancak düşük yoÄŸunlukta olduklarından (22-24 kg/m3), sarma sırasında yerine oturtma-sıkı sıkı sarma amacıyla çekildiÄŸinde ezilerek kalınlık kaybedilmekte, iÅŸlem homojen yapılamadığından yüzeyde farklı kalınlıklar olmaktadır. Yalıtım çivilerinin delikleri rozetlerle kapatılmaktadır ancak yeterli olmadığı, üretici tarafından da uygulayıcı tarafından da bilinmektedir. Sonuçta mekanik bir iÅŸlemdir, sızmazlık amacıyla herhangi bir kimyasal kullanılmamaktadır. Bu delikler kısa zamanda cam yünü içinde yoÄŸuÅŸmalara neden olmaktadır. Elyaflar arasındaki hava, su ile yer deÄŸiÅŸtirdiÄŸinde cam yünün ısı iletim katsayısı büyümekte yani kötüleÅŸmektedir. Bu olay yalnızca ısı iletim deÄŸerinin kötüleÅŸmesi, ürünün yalıtım iÅŸlevini yerine getirmemesi ile kalmamakta, kanalın çürümesi ve çökmesine kadar varmaktadır. Bu tür olaylara bir hayli ÅŸahit olanlarımız vardır. Yalıtım nedeniyle çöken asma tavanlar ve bunun maliyeti deÄŸil yaÅŸanacak, düşünülecek gibi deÄŸildir. Åžantiyelerimizin, işçiliÄŸimizin ve aldığımız sonuçların çaÄŸdaÅŸlaÅŸması için çaÄŸdaÅŸ ürünlere ihtiyacımız vardır.

Fire

Her uygulamada fire vardır ancak minimize edilmek zorundadır. Kanal yalıtımı cam yünü ile yapılıyorsa fire oranları hiç de az değildir. Fire daha kullanıma başlamadan gerçekleşmektedir. Bilindiği gibi cam yünü şantiyelere naylon ambalaj içinde gelmektedir. Üretimden çıkıp stokta ya da bayinin deposunda beklerken ve aradaki taşınma esnasında ambalajın yırtılması, levha kenarlarında elyaf dökülmesi ve ezilmeler sonucu kalınlık kaybı olmaktadır. Hele nemli ortamlarda depolanmış ya da şrink ambalajlama sonucu kendi nemini alamamış durumda ise, neredeyse ıslak bir malzeme ile işe başlanıyor demektir. Kenarlarda oluşan dükülmeler, ezilmeler boyut kaybı demektir. Kesilerek düzeltildiğinde alan kaybı, ya da öyle kullanılıyorsa yüzeylerde kalınlık kaybı sonucu ısı köprüleri söz konusudur. Ambalaj malzemeyi koruyamamaktadır. Üretici maliyetini düşürmek için bu tür ambalajı seçerek bedeli kullanıcıya ödetmektedir. Kesim sonucu artan parçaları kullanmak, işçiliği artırdığı, zaman kaybı olduğu ve yardımcı malzeme tüketimini artırdığından söz konu değildir. Oysa kauçuk ürünlerde bu sorunlar yaşanmaz. Ürün esnek ve dayanıklıdır, karton kutular içinde korunmuştur, kalınlık kaybı kenar dökülmeleri söz konusu değildir. Kutuları yan yana koyarak bir çalışma masası oluşturmak mümkündür. Bu kauçuk ürünler çok kolay işlenebildiği ve yapıştırıla-bildiğinden parçaları değerlendirmek çok kolaydır.

Ekonomi

Aslında yukarıdan beri söylenenler, ilk yatırımda daha ucuz gibi görünen cam yününün kullanımında ya da bitmiş haliyle hiç de ucuz olmadığının kanıtlarıdır. Bir de kullanım ömrü, bakım giderleri ve yoğuşma sonunda neden olduğu çürüme ve çevreye verdiği zararlar hesaplandığında, ucuz değil, hayli pahalı olduğu görülür.Metrelerce alüminyum folyo ve alüminyum bant kullanım sonrada (birkaç sezon sonra) bunları onarmak ve yenilemek hatta hasara uğrayan kanalları yenilemek hiç de ekonomik değildir. Kanal çevresine verilen zararlar da çabası. Yüzlerce metrekare asma-tavanı yenilemek, tahrip olmuş duvar kaplaması ya da boyasının yenilenmesini de eklerseniz ekonominin e'sinden söz etmek mümkün değildir.

Sağlık

Yalıtım ürünlerinin birçok özelliği olması gerektiğini biliyoruz an-(cak en önemlisi insan sağlığına zararlı olmamasıdır. Mineral yünler diye bilinen cam yünü, taş yünü gibi ürünler elyaf yapıda olduğundan bu elyaflar temas halinde batma, kaşıntı ve ciltte tahrişlere neden olmaktadır. Yıllardır cam yünü ile uygulama yapanların ilk şikayeti budur. Çalışanlar temas etmek istememektedirler. Ülkemiz insanında iş eldiveni giyme alışkanlığı olmadığından bu batma kaşınma ve deride kızarıklık sorunları yaşanıp gitmektedir. Üreticiler, dünyanın her yerinde, bu sorunu bilmekte ancak çözüm bulamamaktadırlar. Elyaflarına tekniğinde değişiklikler yaparak kaşındırmayan ürün elde etmek mümkündür ancak bu teknik yalnızca düşük yoğunluklarda geçerlidir. Yıllardır sağlıklı konusuna, zorunlu olmadıkça girmeyen üreticiler, şimdilerde bazı ürünlerin "sağlığa zararlı değildir" ibaresini koyarak bunun reklamını yapmaktadırlar. Demekki, her ne kadar saklanıp gizlense de mineral yünlerde sağlık sorunları mevcut. Sağlık sorunlarının olduğunu batılı üreticilerden, çeşitli kuruluşlardan ve tüketici derneklerinden öğrenebiliyoruz. Batıda, insan sağlığına zararlı olduğu savıyla, mineral yünlere karşı yürütülen ciddi kampanyalar var. Mineral yün üreticileri birliği ve tüm bu kuruluşlar arasında yıllardır süren bir mücadele var. Öyleki mahkemeler açılıyor, laboratu-varlarda bilimsel çalışmalar yapılıyor, seminerler düzenleniyor sürekli tartışılıyor. Her tür elyafın insan sağlığını olumsuz etkilediği biliniyor, solunum yollarında sorunlara neden oluyor. Ancak en büyük tartışma kansere neden olduğu üzerinde yapılıyor. Avrupa cam yünü üreticileri bu savla-ra karşı sürekli araştırma yapıyor üyelerini uyarıyor ve mineralyün kullanım şartnameleri, talimatları yayınlıyorlar. Bu şartnamelere uyulmaya kalkılsa, mineral yünlerin kullanımı neredeyse mümkün değildir. Örneğin;

?          Kesinlikle maske ve eldiven kullanılmalıdır.

?          Testere ya da aÄŸzı çok keskin olmayan kesiciler kullanılmamalıdır.

?          Mümkünse malzeme, fazla yer deÄŸiÅŸtirmeden, taşınmadan kullanılmalıdır.

Deniyor!! ve daha nice kurallar getiriliyor. Üreticiler bu talimatları yayınlamak zorunda. Aksi taktirde resmi denetim ve sivil toplum üreticileri işin peşini bırakmıyor. Mineral yün elyafları kısa ve ince olduklarından solunum yoluyla ciğerlere ulaşıyor, insan ciğeri, ürettiği salgılarla bu elyafları eritip yok edemiyor, elyaflar ciğerde kitle oluşturuyor. Bu kitlelerin (kist, tümör vb) kansere neden olup olmadığı araştırılıyor. Yakın bir gelecekte, asbesti imha eden batı toplumları, mineral yünleri de yasaklayabilirler. Klima kanalı yalıtımlarındaki mevcut uygulamaları, alışkanlıkları bunların avantaj dezavantaj ve alternatiflerini dile getirmeye çalıştık.

Teknoloji durmaksızın gelişirken, ürünler ve uygulamalar da değişmek, gelişmeye ayak uydurmak durumundadır. Çağdaş teknoloji -çağdaş ürün-çağdaş uygulama, bu üçlemede bir eksik diğerlerini ve yapılan işi de olumsuz etkileyecektir. Kauçuk köpükleri, klima kanallarının yalıtımında çağdaş ve ileri teknoloji ürünüdür. Ancak, bu demek değildir ki, tüm kauçuk köpükleri aynıdır ve iyi sonuçlar verir. Her üründe olduğu gibi kauçuk köpüklerde de bir kalite anlayışı ve uluslararası standartlara uygunluk geçerlidir. Bu ürün ancak, kalite belgesi, spesifikasyonu, standartları ve bunların kimlere verildiği ve onayladığı bilindiği ve belgelendiği zaman uluslararası niteliğe ve bir kalite düzeyine ulaşabilir. Kauçuk yalıtım ürünleri ve diğer ürünler için de geçerli olan çağdaş ölçüler bunlardır. Ülkemizin yalıtım ürünleri çöplüğüne dönüşmesini istemiyorsak, yukarıda belirtilen konularda titiz davranmamız gerekmektedir. Önemli olan bir ürünü pazarda genel adıyla bulmak değil, sürekli ve özgün bir biçimde, aynı isim altında, aynı, hatta gelişmiş standartlarda ve kalitede uzun yıllar bulabilmek, ürünün sorumluluğunu üstlenecek firmaları bulabilmektir.

Aksi taktirde, pazar, ticari amaçlarla getirilen, hangi standartda ve kalitede olduğu bilinmeyen, üreticisi belli olmayan, çeşitli ya da devamı bulunamayan ürünlere teslim olur ki, bu ülke ekonomisi için büyük kayıp demektir. 21. yüzyılın insanları olarak, hele hele teknik eğitimli insanlar olarak, ne aldığımıza nelere para ödediğimize dikkat etmek, tüm hesaplarımızı, günü kurtarmak için değil uzun vadeli yapmak durumundayız.ilk yatırımda ucuz, ekonomik gibi görülen ürünlerin, kullanım süresince çıkaracağı sorunların ve bunların onarım, yenileme maliyetini de gözönüne alarak karar vermek zorundayız. Yalıtım sanıldığından daha ciddi bir iştir, bilgi, birikim, deneyim ve sorumluluk gerektirir