Yapı Çatlaklarında Sıva Fileli Çözümler

Bina cephelerinde az ya da çok, çeşitli tip ve büyüklükte çatlaklar görülür. Özellikle de bir süredir kullanımda olan binalarda bu sorunla sıkça karşılaşılmaktadır. Bu çatlakların nedenleri kısaca şöyledir.

?          Zemindeki oturumlar

-          TrafiÄŸin oluÅŸturduÄŸu titreÅŸimlerden dolayı.

-          Yapı çevresindeki aÄŸaç kökleri.

-          Deprem.

-          Basınçlı sular.

?          Sıvanın üzerine geldiÄŸi

yüzeylerin davranış farkı.

-          Sıcaklık farklarından dolayı oluÅŸan genleÅŸme ve büzülme farkları.

-          Döşeme ve kiriÅŸlerin zamanla sehim yapması.

-          Farklı malzemeden farklı kalınlıktaki yapı bileÅŸenlerin ek yerleri.

?          Sıva tekniÄŸi

-          YaÅŸ sıvanın direkt güneÅŸ ışınlarına,yaÄŸmura ya da aşırı hava akımında uygulanması

-          Kötü malzeme kullanımı.

-          Hatalı işçilik

?          Hazır yapı elemanları tekniÄŸine baÄŸlı nedenler.

2.         Çatlakların yapıya verdiÄŸi hasarlar

Nem, çatlak boyunca duvarın içine girer ve bir süngerdeki gibi yayılır, işleyen nem, duvardaki ısı yalıtım yeteneğini azaltarak dış cephe boya tabakasından dış sıvaya, tuğlaya doğru tırmanır ve duvarın ötesindeki son kat malzemelere baskı yapabilir. Soğuk ve sıcağın tesiri etkisi, çatlağın her iki tarafının hareketine neden olur. Çatlak kenarları birbirine sürtünerek çatlağın genişlemesine ve derinleşmesine yol açar. Duvarda bulunan nem yazın buharlaşır ve kışın buza dönüşür. Her iki durumda da dikkate değer ölçüde basınç kuvvetleri oluşur. Bu sonuçlar dış duvar yüzeyindeki ilk çözülme ve gevşeme belirtileridir. Gevşeyen yerlerden küçük parçalar dökülmeye başlar.Gerçek tehlike, çatlak oluşumlarından dolayı tabii olarak ortaya çıkan sürekli hasarlardır. Eğer zamanında tesbit edilemezlerse, bina kullanılamaz duruma gelebilir.

3. Sıva çatlak tipleri

Çatlaklar üç grupta toplanabilir:

?          Kılcal ve aÄŸ tarzındaki çatlaklar: Yüzeyi örümcek ağı gibi kaplar. Az ya da çok yoÄŸunlukta bütün sıva yüzeyine yayılarak sıvanın altından tuÄŸla yüzeyine doÄŸru geçebilirler.

?          Rötre ve fuga çatlakları: Yüzeyde çapraz çizgi biçiminde en sık rastlanılan tipidir. En olmayacak durumda bile tuÄŸla yüzeyine doÄŸru geniÅŸleyebilirler.

?  Statik ve genleÅŸme çatlakları: Yüzeyde genellikle doÄŸrusal yayılırlar.

4. Sıva filesi ve türleri

Sıva fileleri: cam liflerinden dokunarak özel bir kaplama ile aprelenir. Bu işlem sıva filesine kaymaz, çözülmez ve hava koşullarından etkilenmez özellikle kazandırmaktadır. En küçük genişliği uzunlamasına 50 leno, çaprazlamasına 20 leno olan % 100 cam lifi hammaddenin dokunma-sıyla elde edilmektedir. Özel kaplama olarak alkali türü kaplama malzemesi kullanılır ki çekmeye karşı dayanıklı (çekme dayanımı uzunlamasına 112 daN, çaprazlamasına 95 daN 2'dur.), kopma boy uzaması her iki yönde % 4-5'tir, ultraviyoleye karşı dayanıklıdır ve uygulamada kolay kırılmaz. Ülkemizde, özellikle ısı yalıtım malzemeleri üzerinde kullanılan tipinin ağırlığı 93 g/rrY'dir, istenildiğinde 75, 130, 160 g/m2'likleri de bulunabilir, sıva özelliğine ve kullanım yerine bağlı olarak farklı sıva filelerinden biri seçilir:

-          Kaba sıva filesi

-          ince sıva filesi

-          Alçı sıva filesi

-          Isı yalıtım sistemleri için sıva filesi

-          Su yalıtım sistemleri için sıva filesi

-          iri taneli sıvalar için sıva filesi

5.         Sıva filesinde bulunması gereken özellikler

?          Alkalilere ve kimyasallara da yanıklılık.

?          Rutubetli ortamda liflerinde ayrışma olmaması.

?          Mantar ve bakterilerden etkilenmemesi ve çürümesi.

?          Yüksek ısıya dayanıklılık.

?          SoÄŸuktan etkilenmeme.

?          Boyutlarda kararlılık, liflerin esnememesi.

?          Zararlı koku yaymaması.

?          Sıcaklık deÄŸiÅŸimlerinden etkilenmemesi.

?          DiÄŸer yapı elemanlarıyla sürtünmesinin düşük olması.

?          Ultraviyole ışınlarına karşı dayanıklı olması.

6.         Sıva filesinin uygulaması ve kullanıldığı yerler

Özellikle ısı yalıtım malzemesi üzerine alçı, çimento harç gibi kaplama malzemesinden bir miktar yayılır. Sıva filesini yüzeye iterek yapışması sağlanır ve bir rulo yardımı ile sıva filesini sıva içine doğru bastırılır. Üzerini daha ince bir tabaka ile örterek kaplama işlemi bitirilir. Sıva filelerinin kullanıldığı yerler aşağıdaki durumlarda olabilir:

-          Dış ve iç cephelerdeki deÄŸiÅŸik ısı yalıtım sistemleri üzerindeki macun ve sıvaların takviyesinde (Åžekil 1).

-          Betonarme kolon ve kiriÅŸlerle tuÄŸla, gazbeton gibi duvar elemanlarının birleÅŸim yerlerinde (Åžekil 2).

-          BoÅŸluklara yapılan sıvaların takviyesinde (Åžekil 3).

-          iç ve dış cephelerdeki ince sıva tabakalarının takviyesinde (Åžekil 4).

-          Çatlaklar üzerine yapılacak tamir sıvalarının takviyesinde (Åžekil 5).

-          Çimento esaslı macunların takviyesinde.

-          Çimento baÄŸlayıcı, plastik katkılı, elastik sıvı su yalıtımlarının takviyesinde.

-          Åžap, dökme asfalt gibi çatlamış döşemelerin üzerine yapılacak ince kaplamaların takviyesinde (Åžekil 6).

-          Bir ve iki bileÅŸenli akrilatlar, epoksiler ve poliüretanların takviyesinde.

-          Seramik cam ve porselen mozaiklerin birleÅŸtirilmesinde sıva fileleri kullanılır.

Kaynaklar

1.         Dr. Y. Mimar nurdan SÃœDOR, "Sıva ve Boya Çatlaklarının Nedenleri Çatlakları Önleyici ve Giderici Çözümler", inÅŸaat Ekonomi Dergisi, Sf: S: 66-67.

2.         Asteknik sıva filesi tanıtım broşürü.

3.         Viscoret-evergreen plastic nets-Tanıtım broşürü.

4.         Yapı koruyucuları yalıtım sistemleri -STT Simgesi AÅž. Tanıtım Broşürü.

5.         Ode Mühendislik çalışmaları