Türkiye'nin Sadece Yüzde 2,2'si Su Yalıtımının Önemli Olduğunu Düşünüyor

KahramanmaraÅŸ merkezli felaketin ardından deprem-su yalıtımı arasındaki iliÅŸkinin bilinirlik seviyesini tespit ederek, bu konuda farkındalık oluÅŸturmak ve binalarda deprem güvenliÄŸindeki öncelikleri ölçmek üzere Türkiye’nin en kapsamlı araÅŸtırması yapıldı. ODE Yalıtım tarafından yapılan ‘Su Yalıtımı ve Binaların Deprem GüvenliÄŸi Algı AraÅŸtırması’na göre her 100 kiÅŸiden 45’i oturduÄŸu binada su yalıtımı olup olmadığını bilmiyor. Su yalıtımının olmadığı veya standartlara uygun yapılmadığı binalardaki demir donatıların taşıma kapasitesi 10 yıl gibi kısa bir sürede yüzde 66 azalmasına raÄŸmen araÅŸtırmaya katılanların yüzde 28,4’ü de oturduÄŸu binada su sızıntısı, küf gibi problemlerin olduÄŸunu belirtiyor ancak sadece yüzde 2,2’si binanın depreme karşı dayanıklılığında su yalıtımının önemli olduÄŸunu düÅŸünüyor.

Türkiye’nin ve dünyanın en büyük depremlerinden biri olarak kayıtlara geçen KahramanmaraÅŸ merkezli felaketin ardından topraklarının büyük bir bölümü deprem kuÅŸağında olan ülkemizde en öncelikli konuların başında binalarda deprem güvenliÄŸi gelmeye baÅŸladı. Bu farkındalıktan yola çıkan ODE Yalıtım, deprem-su yalıtımı arasındaki iliÅŸkinin bilinirlik seviyesini tespit ederek, bu konuda farkındalık oluÅŸturmak ve binalarda deprem güvenliÄŸindeki öncelikleri ölçmek üzere Türkiye’nin en kapsamlı araÅŸtırmasını yaptı. Aksoy AraÅŸtırma iÅŸ birliÄŸiyle yapılan ‘Su Yalıtımı ve Binaların Deprem GüvenliÄŸi Algı AraÅŸtırması’na 26 ilden toplam 1.067 kiÅŸi katıldı. AraÅŸtırmanın sonuçları ODE Yalıtım Yönetim Kurulu Üyesi Erhan Özdemir, Ä°ZODER BaÅŸkanlar Kurulu BaÅŸkan Vekili Levent Pelesen ve Jeolog-Deprem Bilimci Prof. Dr. Naci Görür’ün katılımıyla düzenlenen toplantıda kamuoyuyla paylaşıldı.

Erhan Özdemir: “Su yalıtımının binalarda deprem güvenliÄŸindeki önemini anlatmalıyız”

AraÅŸtırmayı yapma nedenlerini anlatan ve sonuçları deÄŸerlendiren ODE Yalıtım Yönetim Kurulu Üyesi Erhan Özdemir, “Depremin ülkemiz için büyük bir felaket olduÄŸunu toplum olarak en fazla 1999 Depremi’nde fark ettik. Ancak aradan neredeyse çeyrek asır geçmesine ve bu süreçte pek çok kez aynı acıları yaÅŸamamıza, on binlerce insanımızı kaybetmemize raÄŸmen binalarda deprem güvenliÄŸinde istediÄŸimiz mesafeyi katedemedik. KahramanmaraÅŸ depremleri ile birlikte bu farkındalık tekrar artmaya baÅŸladı. Biz de uzun yıllardır baÅŸta su yalıtımı üzerinden olmak üzere konuya dikkat çeken bir ÅŸirket olarak, kamuoyunun farkındalık düzeyini ölçmek üzere bir araÅŸtırma gerçekleÅŸtirdik. Bu araÅŸtırma gösterdi ki deprem, toplumumuzun öncelikli gündemlerinden biri. Yüksek orandaki taşınmak isteÄŸi, bina seçim kriterlerinde deprem güvenliÄŸinin ön planda olması bunu gösteriyor. Ancak bir binanın saÄŸlamlığı konusunda en önemli unsurlardan biri olan su yalıtımında bilgi düzeyinin çok düÅŸük olduÄŸunu tespit ettik” dedi.

“Su yalıtımının bina maliyetindeki payı yalnızca yüzde 1”

2017 yılında yürürlüÄŸe giren yönetmelikle su yalıtımının zorunlu hale geldiÄŸini hatırlatan Özdemir ÅŸöyle devam etti; “Su yalıtımı ile binanın saÄŸlamlığı arasında direkt bir iliÅŸki var. Çünkü su yalıtımı uygulanmadığı veya standartlara göre yapılmadığı takdirde binadaki demir donatıların taşıma kapasitesi 10 yılda yüzde 66 oranında azalıyor. Depremin ardından ortaya çıkan görüntülerde de bunun örneklerini gördük, bazı kolonların içinde neredeyse hiç demir kalmamıştı. Bu da yalnızca binada hasara deÄŸil can kayıplarıyla sonuçlanan yıkımlara yol açıyor. Dolayısıyla su yalıtımı alanındaki bilinci muhakkak artırmalıyız. AraÅŸtırmamızdaki dikkat çekici sonuçlardan biri de su yalıtımı maliyetinin yüksek olduÄŸuna yönelik algı. Katılımcıların yüzde 63,8’ü su yalıtımı maliyetinin yüksek veya çok yüksek olduÄŸunu düÅŸünüyor. Halbuki su yalıtımı, toplam bina maliyeti içinde yalnızca yüzde 1’lik bir paya sahip.”

Levent Pelesen: “Ä°yi ve doÄŸru detaylandırılmış su yalıtımı ile binalarımızı koruyabiliriz”

Deprem kuÅŸağındaki Türkiye’de can ve mal güvenliÄŸini saÄŸlayabilmek için alınması gereken en temel önlemlerin başında uzun ömürlü ve depreme dayanıklı binaların inÅŸa edilmesinin geldiÄŸini söyleyen Ä°ZODER BaÅŸkanlar Kurulu BaÅŸkan Vekili Levent Pelesen, “Bunun için de betonarme yapıların demir donatılarının korozyona karşı korunması gerekiyor. 1999 depremi sonrası Ä°stanbul BüyükÅŸehir Belediyesi Hasar Tespit Komisyonu tarafından yapılan incelemelere Ä°ZODER de bir ekip ile katılmış ve yıkılmış binalarda çok sayıda binanın demir donatılarının neredeyse tel inceliÄŸinde olduÄŸunu gözlemlemiÅŸti. Bu durum, donatıdan çalmak olarak algılanmamalıdır. Sorun betonarme içindeki demirlerin zamanla korozyona uÄŸraması ve paslanarak kalınlığını kaybetmesinden kaynaklanmaktadır. Dolayısıyla binalarımızın özellikle temel ve toprak altında kalan perde duvarlarını dışarıdan gelecek nem ve sulara karşı koruma altına almalıyız. Bu da ancak iyi ve doÄŸru detaylandırılmış su yalıtımı ile mümkün” açıklamasında bulundu.

Binalarda Su Yalıtımı YönetmeliÄŸi’nin çıkarılması aÅŸamasında Ä°ZODER olarak büyük katkı saÄŸladıklarına ancak bu yönetmeliÄŸin yeterince uygulanmadığına vurgu yapan Pelesen ÅŸunları söyledi; “DerneÄŸimiz kurucu üyelerinden ODE Yalıtım’ın bu araÅŸtırması da çarpıcı sonuçlar ortaya çıkardı. Bu konudaki baÅŸlıca problemlerimiz denetim ve gözetimlerin yetersizliÄŸi ile bilinç eksikliÄŸi.”

Naci Görür: “Nem ve sudan etkilenen bina depreme karşı mukavemet gösteremez”

Binanın temelini bir bitkinin köküne benzeten Prof. Dr. Naci Görür, “EÄŸer bir bitkinin kökü saÄŸlamsa o bitki devrilmez, rüzgardan etkilenmez, uÄŸraşılsa da yıkılmaz. Ä°ÅŸte binalar da böyledir. Deprem dalgaları geldiÄŸi zamana eÄŸer zafiyet temelden baÅŸlamışsa yani nem, su gibi faktörlerden dolayı beton ve demir kalitesini yitirmiÅŸse o binanın ne basınca ne çekmeye ne de yana harekete karşı bir mukavemeti olur, kolaylıkla devrilir. Binanın devrilmesi, yıkılması demek, insanlarımızın hayatını kaybetmesi demek. Kamuoyu bu konuda maalesef bir bilgiye sahip deÄŸil. Bu nedenle yapılan bu araÅŸtırmayı, oluÅŸturacağı farkındalık açısından anlamlı ve önemli buluyorum” diye konuÅŸtu.

Prof. Dr. Görür, ‘baÅŸarılı bina’ tanımını ise ÅŸu sözlerle açıkladı; “Suyla iliÅŸkisi kesilen, suyun zeminden gelmemesi için bina çevresinde drenaj sistemi oluÅŸturulan, usulüne uygun olarak yalıtımı yapılan, bunların yanında zeminin özelliklerine uygun kaliteli malzeme kullanılan, iyi iÅŸçilik yapılan binaların deprem dayanımlarının yüksek olduÄŸu bir deprem bilimci olarak görebiliyoruz. EÄŸer bina saÄŸlam olur, deprem sırasında çökmez, oturanların saÄŸlam çıkmasını saÄŸlar ise bence o bina baÅŸarılı bir binadır.”

Deprem nedeniyle oluşan yıkım ile su yalıtımı ilişkisi bilinmiyor

AraÅŸtırmada çıkan en çarpıcı sonuç her 100 katılımcıdan 45’inin oturduÄŸu binada su yalıtımı olup olmadığını bilmediÄŸi oldu. Aynı soruda katılımcıların yüzde 34,2’si binasında su yalıtımı olmadığını söylerken yalnızca yüzde 20,4’ü su yalıtımı olduÄŸunu ifade etti. BaÅŸka bir soruda ise katılımcılara binalarının bodrum katında veya evlerinde su sızıntısı, küf, rutubet gibi durumların olup olmadığı soruldu. Bu soruya da katılımcıların yüzde 64,4’ü fikrim yok ÅŸeklinde cevap verirken, yüzde 28,4’ü binalarında su sızıntısı, küf gibi problemlerin olduÄŸunu, bunun da en çok iç duvarlarda, bodrumda ve dış duvarlarda görüldüÄŸünü belirtti. AraÅŸtırmada “Sizce yaÅŸadığınız binanın depreme dayanıklılığını azaltan faktörler nelerdir?” sorusuna ise katılımcıların yüzde 17,2’si kalitesiz malzeme kullanılması, yüzde 14,4’ü binanın yaşı, yüzde 13,9’u kolon kesilmesi olarak yanıt verirken sadece 2,2’si su yalıtımı olduÄŸunu söyledi.

Ev seçiminde fiyat, deprem güvenliÄŸi ve kata bakılıyor

AraÅŸtırma kapsamında, su yalıtımı dışında ‘Ev Seçimi’, ‘Deprem’, ‘Yalıtım Algısı’ baÅŸlıkları da ele alındı. Katılımcılara iletilen, “YaÅŸayacağınız evi seçerken öncelikleriniz nelerdir” sorusunda deprem felaketinin etkisi görüldü. Ä°lk kriter yüzde 61,9 ile fiyat olurken, bunu yüzde 57,9 ile deprem güvenliÄŸi, yüzde 49,1 ile dairenin bulunduÄŸu kat, yüzde 48,4 ile binanın kat sayısı, yüzde 47,8 ile ısıtma yöntemi ve yüzde 45 ile yalıtım izledi. 18-24 yaÅŸ arasında deprem güvenliÄŸi ve ısıtma yöntemi fiyatın önüne geçerken diÄŸer yaÅŸ grupları, sosyo-ekonomik seviye ve cinsiyet kırılımlarında ise sıralama deÄŸiÅŸmedi.

Zeminin saÄŸlamlığından çok kalitesiz malzeme korkutuyor

Katılımcıların yüzde 10’u 1-4 yıllık, yüzde 19,8’i 5-9 yıllık, yüzde 24,3 10-19 yıllık binalarda oturduÄŸunu belirtti. 20 yıl ve üzeri binalarda oturanların oranı yüzde 43,7’si olurken her 100 kiÅŸiden 2’si oturduÄŸu binanın yaşını bilmediÄŸini söyledi. AraÅŸtırmaya katılanların yaÅŸadıkları binanın depreme dayanıklılığını azaltan faktörler sıralamasında ise yüzde 17,2 ile kalitesiz malzeme kullanımı, yüzde 14,4 ile bina yaşı, yüzde 13,9 ile kolonların az olması öne çıktı. Zeminin saÄŸlamlığını katılımcıların yüzde 12’si bir kriter olarak gösterirken, deprem yönetmeliÄŸine uyulmaması diyenlerin oranı ise yüzde 4,1’de kaldı.

AraÅŸtırmanın ‘Deprem’ bölümünde katılımcılara ayrıca KahramanmaraÅŸ depremlerinin ardından yaÅŸadıkları evden taşınmayı düÅŸünüp düÅŸünmedikleri soruldu. Katılımcıların yüzde 30,6’sı düÅŸündüÄŸünü söylerken kadınlarda bu oran yüzde 33,8, gençlerde ise yüzde 41,3 olarak ölçüldü. Taşınmayı en az düÅŸünen kesim ise yüzde 24,7 ile 55 yaÅŸ ve üzeri oldu. Taşınmayı düÅŸünenlerin yüzde 49,4’ü oturdukları muhitte kalmak isterken, yüzde 24,2’si oturduÄŸu ilçeden, yüzde 26,4’ü ise oturduÄŸu ÅŸehirden taşınmayı düÅŸündüÄŸünü belirtti.

Kiracıların yarısı bina dayanıklılığını kontrol ettirmedi

Öte yandan depremlerin ardından katılımcıların yüzde 62,3’ü oturduÄŸu binanın depreme dayanıklılığını kontrol ettirdiÄŸini veya ettirmeyi düÅŸündüÄŸünü söyledi. Kontrol ettirmeyen ve ettirmeyi düÅŸünmeyen en yüksek kesim ise yüzde 47,9 ise kirada oturanlar oldu.


Su Yalıtımı ve Binaların Deprem GüvenliÄŸi Algı AraÅŸtırması’na eriÅŸmek için lütfen tıklayınız.