Yalıtım Dergisi 99. Sayı (Haziran 2012)

44 YALITIM • HAZİRAN 2012 teknik Yoğuşma Hangi Koşullarda ve Nerede Meydana Gelir? 1. Isı yalıtımı yapılmazsa, yoğuşma tesisatın yüzeyinde olur. 2. Isı yalıtımı yetersiz yapılırsa yoğuşma, yalıtım mal- zemesinin yüzeyinde olur. Isı yalıtımı yetersiz yapılan tesisattan yoğuşma örnekleri aşağıda gösterilmiştir. TESİSATTA YOĞUŞMA VE SONUÇLARI Yoğuşma Yoğuşma, havanın içindeki su buharının, ortam sıcaklığı ve bağıl nem miktarına bağlı olan terleme sıcaklığından daha düşük sıcaklıktaki bir yüzeye temas etmesi sonucu gaz halinden sıvı hale geçmesidir. Yoğuşmanın Parametreleri 1. Ortam sıcaklığı (T a = °C) 2. Bağıl nem oranı ( ϕ =%) 3. Akışkan sıcaklığı (Tm= °C) 4. Malzemenin hücre yapısı 5. Yüzeysel hava taşınım katsayısı ( α ) 6. Isı iletkenlik katsayısı ( λ ) 7. Su buharı difüzyon direnç katsayısı (μ) Yoğuşma Nasıl Oluşur? Soğuk hatlarda yalıtım malzemesi, bünyesine su ala- bilecek nitelikte ise ve buhar geçişine karşı bir önlem alınmamış veya sızdırmaz bir uygulama yapılamamışsa, lifli malzemeler gibi su buharı difüzyon direnç katsayısı çok düşük olan (μ=1.1) (su buharı difüzyonuna hiç karşı koyamayan) yalıtım malzemelerinin kullanılması duru- munda yüzeyde yoğuşma olmamasına karşın, yalıtım malzemesinin içine su buharı girer ve malzemenin içinde yoğuşarak su haline gelir. Yoğuşmanın Sonuçları Malzeme bünyesinde yoğuşan su, ısı yalıtım malzeme- sinin ısı iletkenlik katsayısını artırır ve yalıtım özelliğini azaltır. Öyle ki bazı durumlarda camyünü gibi yalıtım malzemelerinin ısı iletkenlik katsayısı iki-üç katı kadar kötüleşebilmektedir. Çizelge 1’de ortam sıcaklığı 26 °C iken, içinden 12 °C akışkan geçen bir soğutma hattının ilk ısı kayıpları ve K değerleri ile; sırasıyla camyünü, poliüretan ve elastomerik kauçuk köpüğü ile yalıtılmış hallerinin işletime alındıktan bir sene sonraki (ıslak, nemli haldeki) ısı kayıpları ve K değerleri verilmektedir. Isı yalıtım malzemesinin içindeki su, tesisatta koroz- yona sebep olur. Korozyon sonucu çürümeler başlar. Yalıtım malzemesinin üzerindeki kaplama zarar görür ve bu da sistemin tahrip olmuş bu bölümlerini yenilemeyi gerektirir. Yoğuşma etkisiyle bozulan yalıtım örnekleri aşağıdaki şekillerde gösterilmiştir. Yoğuşma etkisiyle bozulan yalıtım örnekleri Çizelge 1: Elastomerik Kauçuk Köpüğü, Poliüretan ve Camyünü Malzemelerin İlk Uygulamadaki ve 1 Yıl Sonraki Durumları (Akışkan Sıcaklığı 12 °C, Ortam Sıcaklığı 26 °C) Isı yalıtımı yetersiz yapılan tesisattan yoğuşma örnekleri Isı yalıtımı yapılmadığından gerçekleşen yoğuşma Isı yalıtımı yetersiz yapıldığında gerçekleşen yoğuşma