Yalıtım Dergisi 98. Sayı (Mayıs 2012)

38 YALITIM • MAYIS 2012 durumunda emniyet konusu özetle aşaįıda verilen gereklilikler dikkate alınarak hazırlanmıştır. Ayrıca yan gının, 11 Eylül saldırılarının çelik Bir yapı olan Dünya Ticaret Merke zin’deki etkileri yeni yeni anlaşılmaya Başlanmıştır. Binalardaki asıl çöküş nedeninin sıcaklık artışı deįil, uzun süre ısıya maruz kalan çeliįin kontrol edilemez deplasmanlar göstermesidir. Bu etkilerin anlaşılmasıyla eski yazıl mış standartların revizyon gerekliliįi doįmuştur. Şöyle ki, Bir ürün çelik üzerinde yeterli sıcaklık deįerlerine ulaşaBilir ancak aynı zamanda yapıyı tehlikeye sokacak deformasyonlara da izin vermemelidir. AB ayrıca aşaįıda yazılı kriterleri de güvenliįin ayrılmaz Bir parçası olarak saymaktadır. • Yapı içinde yangın çıkması, yangının ve dumanın yayılması sınırlı olmalıdır Yangına Tepki . • İnşa edilen yapının yük taşıma kapasitesi Belli Bir süre azalmamalıdır Yangına Dayanım . • Yangının çevredeki yapılara yayılması sınırlı olmalıdır Aktif Güvenlik Sistemleri . • Yapı sakinleri Binayı terk edeBilmeli veya Başka yollarla kurtaraBilmelidir Algılama Sistemleri . • Kurtarma ekiplerinin emniyeti göz önüne alınmalıdır. Yangının Büyümesine malzeme nin katkısı, hatta malzemenin yan gına karşı gösterdiįi dirence, yangın performansı denilmektedir. 2. MATERYAL VE METOT Dünyada intümesan Boyalar ile ilgili olarak AB EN 133 1 :200 , 2usya ve ABD olmak üzere 3 tip standart Bulunmaktadır. Standart lar göz önüne alındıįında piyasada Bulunan ve ilgili standartları saįlayan halihazırdaki intümesan Boyalar 30 standardın altı , 0, 0 ve en fazla 120 dakika Bazı sınırlı özellikteki kesitlerde yalıtım ve koruma saįlaya cak şekilde kaBul edilmişlerdir. Ãre timimiz olan intümesan Boya ile 1 0 dakikanın üzerinde Bir yangın daya nımı saįlanmıştır. Ãç saate varan Bu uzun dayanım aynı zamanda önemli Bir fiyat avantajı da saįlamaktadır. Örneįin, 120 dakikalık Bir dayanımın öngörüldüįü Bir yapıda, 1 0 dakika dayanımlı Bir ürün diįer ürünlere göre daha ince kalınlıkta uygulanarak istenilen yalıtım saįlanaBilmektedir. Yapısal çelik, ahşaBa oranla 21, Beton ve demir donatıya oranla 10 kat fazla sünekliįi ve esnekliįi sayesinde depreme en iyi dayanımı gösteren malzemedir. Bu nedenle, yaşamsal alanlarının ’inin deprem kuşaįı üzerinde yer aldıįı ülkemizde de yapıların taşıyıcı sistemlerinde çelik kullanımı giderek yaygınlaşmakta dır. Bu nedenle, yapısal çelik pazarı giderek Büyüyen Bir pazar olup, çelik yapının yangın dayanımının saįlan ması amacıyla muhtelif kimyasalların, dolayısıyla intumesan Boyaların kulla nımı da Buna Baįlı olarak artmaktadır. Yangınla mücadelede ve yangın esnasında yapısal çeliįin dayanımını arttırmak amacıyla alınacak önlemler üç ana Başlık altında toplanaBilir: • Soįutma ve söndürme çalışmaları ile taşıyıcı elemanların ısıya karşı korunması ve yangının söndürülmesine yönelik Aktif Koruma • Isı ve dumanın yatayda yayılmasını engellemeye, düşeyde yayılımı kolaylaştırmaya yönelik Aktif Pasif Koruma • Çelik yapı elemanlarının ısıya olan dayanımını artırarak yapı içindeki sorumluluįunu Bir süre daha uzatmaya yönelik Pasif Koruma. Pasif koruma, kimyasal olarak ate şin söndürülmesi ya da tutuşmanın ve yanmanın yavaşlatılması amacıyla reaksiyona girmeyen, ancak Bunun yerine ateşin ve ısının direkt etkile rinden yapının korunması ve dayanı mının artırılması ve yangının Büyü mesinin geciktirilmesi amaçlı tüm koruyucu sistemleri içermektedir. İntümesan yangın geciktirici Boya lar da pasif koruma sistemleri ara sında yer alarak, yangın esnasında taşıyıcı çelik konstrüksiyonun ısı karşısında staBilitesini kayBetmesini geciktirmektedir Şekil . Bu gecik tirme ile yapının tahliyesi ve yangına müdahale için zaman kazanılması amaçlanmaktadır. İntümesan yangın geciktirici Boya, çeşitli kimyasal Bileşiklerden oluşan Bir sistemdir. Bu Bileşikler yangın esnasında artan ısı ile Birlikte BirBir leriyle reaksiyona girerek kalın ve güçlü Bir karBon köpük oluştururlar Şekil . Bu köpük, Boyanın uygu landıįı orijinal film kalınlıįının 10 ila 100 katı kadar kalınlıįa erişerek ısı transferini engelleyici fiziksel Bir Bariyer oluşturmak suretiyle alttaki çeliįi yangının ısısından ve direkt alevinden korumaktadır. İntümesan özellikte yangın koru yucu kaplamalar ilk HeinrichTramm ve arkadaşları tarafından 1 3 ’de geliştirilerek patentleşmiş olmasına raįmen intümesan katkı maddele rinin polimerik materyallerle Birleş tirilmesi, daha yeni Bir yaklaşımdır. Yanma esnasında, Bu intümesan katkılar polimerik materyalin yüze yinde köpüksü kömür oluşturmakta dır. /luşan kömürleşme, ısı transferi ile Birlikte oksijenin polimere doįru teknik Şekil 5. İntümesan Boyada Sıcaklıkla Birlikte Karbon Köpük Oluşumu