Yalıtım Dergisi 98. Sayı (Mayıs 2012)

36 YALITIM • MAYIS 2012 Bölümü, yanma sırasında ortaya çıkan dumandan ve Bu dumanın içindeki gazlardan kaynaklanır. Bu gazlar öldürücü olaBildiįi giBi, göz yaşartma giBi etkileriyle kaçış alanı Bulmayı zorlaştırarak insan hayatını tehdit edeBilir TaBlo 1 . Yapının yük taşıyan kısımlarının yangın söndürülene kadar fonksiyon larını sürdürmesi hayati Bir öneme sahiptir. Yük taşıyan yapı elemanla rının, yangın neticesinde oluşan ısı dan etkilenmemeleri için, arkasındaki malzemelere ısı iletimi oldukça düşük olan, yangına dayanıklı yangın yalıtım malzemeleri ile kaplanmaları gerek lidir. Yangın yalıtımı yapılarak, yapı malzemelerinde sıcaklık yükselmesi yavaşlatılır ve hem yapının içerisin deki kişilerin yapıyı terk etmeleri hem de söndürme ekiplerinin yan gını kontrol altına almaları için süre kazandırılır. teknik Çelik Yapılar için Yangın Geciktirici Boya Firetek, yapısal çeliįin korunması için yangın geciktirici Boyalar üret mektedir. Yangın sırasında ortam sıcaklıįı Birkaç dakika içerisinde 20  C’dan 1000  C’a çıkaBilmek tedir. Sıcaklıįın yükselmesi, yapının taşıyıcısı olan çeliįin sıcaklıįının da artmasına seBep olur. Çelik, yüksek sıcaklıklarda mukavemetini yitirir. 0  C’de çelik taşıma gücünün yarısını yitirir. 00  C’den sonra taşı yıcı çelikte Burkulmalar Başlar. Bu noktadan sonra yapı ani çökmeyle karşı karşıya kalmaktadır. Türkiye’de mevcut yangın yönetmeliįi, taşıyıcı çelik üzerinde mutlaka 40  C’yi geçmeyecek şekilde TSE veya EN standartlarına göre test edilmiş malzemelerle koruma istemektedir. Yangının sıcaklık zaman eįrisi TS EN 13 3 2’de verilmiştir ve testler Bu sıcaklık zaman eįrisine göre yapıl malıdır. Türkiye’de üzerinde fazlaca durul mayan yangın mevzuatı, Avrupa Birliįi tarafından oldukça önem senmektedir. Mevzuatlarda yangın veya mala ile uygulanaBilir. Nemli ortamlarda sadece kısıtlı sayıda Boya çeşitleri uygulanaBilir olup, spesifik uygulamalar konusunda imalatçıların fikirlerine Başvurulmalıdır. Yapısal içi Boş elemanların Beton ile doldurul ması işlemi ile Birleştirildiįi zaman Bu metot ciddi anlamda kaplama aįırlıįı tasarrufu saįlamaktadır. Yangın, yanmanın kontrolsüz Bir sekilde ortaya çıkmasıdır. Yangının oluşması için yangın üçgeni olarak adlandırılan üç unsur yeterlidir yanıcı madde, oksijen ve ısı kaynagı. Yangınların zararlı etkilerinin sınırlandırılmasına yönelik can ve mal güvenliįini saįlayıcı yapısal önlemlere hyangın yalıtımıv denir. Yangınlarda can kayıplarının önemli Şekil 1. Çelik Yapı Bileşenlerinin Yangın Sırasında Davranışı Şekil 2. Yangın Üçgeni Yanıcı YANMA Oksijen Enerji Tablo 2: 2000–2004 Yılları Arasında Orman Yangınları Dışında Meydana Gelen Yangınlar ileİlgili İstatistiki Bilgiler Yılı Çıkan Yangın Sayısı Maddi Zarar (TL) Can Kaybı İnsan Hayvan 2000 14.433 45.142.684 298 1284 2001 49.109 54.060.921 264 36.323 2002 42.367 78.766.979 224 2.522 2003 56.482 564.995.882 505 18.819 2004 60.801 99.334.810 330 1291 Genel Toplam 255.192 842.301.276 1.621 59.609 Tablo 1: Bazı Zehirli Gazların Tehlike Sınırları Zehirli Gazlar Tehlike Sınırı (ppm) Karbonmonoksit 50-10 Formaldehit 2 Formikasit 5 Metil alkol 200 Asetik asit 10 Hidrojen klorür 5 Hidrojen siyanür 10 Azot oksitler 5 Kükürt dioksit 5 Kükürtlü oksijen 10 NH 3 25 Şekil 4. Kendiliğinden Şişen Boya ile Korumanın Yangın Dayanımına Etkisi