Yalıtım Dergisi 95. Sayı (Şubat 2012)

46 YALITIM • ŞUBAT 2012 teknik TAşYÜNÜ Basalt, kireçtaşı ve dolomit gibi minerallerden elde edilen lifli yalıtım malzemeleridir. İlk olarak 1897’de Amerika’da yapılmış, yalıtım amacıyla 1927’de kullanıl- maya başlanmıştır. Birbirinden farklı değişik metodlarla üretilmekle birlikte, üretim esası camyününe benzer. Koyu gri rengi olan taşyünü bugün Avrupa’nın hemen her ülkesinde üretilmektedir. Lif çapları 5 mikron civarında olup, yoğunlukları 20-200 kg/m 3 arasındadır. Ancak genellikle 30-100 kg/m 3 yoğunlukları kullanılır. Camyü- nünde olduğu gibi düşük yoğunluklar rulo şeklinde, yük- sek yoğunluklar levha şeklindedir. Optimum ısı iletkenlik katsayısı 100-120 kg/m 3 arasındaki yoğunluklarda elde edilir (Camyününde optimum yoğunluk 60-65 kg/m 3 idi). Kümes teline veya oluklu mukavvaya dikili olan şil- teleri genelde sanayi ekipmanlarının yalıtımında kullanılır. Camyününde lifler yatay olarak yer alırken, taşyününde her doğrultuda yer alır. Bu itibarla basınç mukavemeti camyününden daha fazladır. Isı İletkenlik ( l ): Taşyününün ısı iletkenliği TS-825’e göre l = 0,040 W/ mK olup camyünü ile aynıdır. Bu değer yapılar için geçerli olup sanayide kullanımında camyününde olduğu gibi ortalama sıcaklıklara tekabül eden l değerleri alınmalıdır. Mekanik Özellikler: Taşyününde basınç, kopma mukavemeti gibi özellikler, camyününde olduğu gibi yoğunluklara göre değişir. Bu mukavemetler düşük yoğunluklarda az, yüksek yoğun- luklarda genellikle fazladır. Ne var ki lifli malzemelerde malzemenin yoğunluğunun kesin bir sayı ile belirtilmesi, üreticiler açısından çeşitli sakıncalar doğurur. Bu nedenle üreticiler ürettikleri malın onlarca çeşidinde kg/m 3 olarak yoğunluk belirtmek yerine her malzemeye başka başka isim koyarak tanımlamayı tercih ederler. Bu bakımdan katalog incelendiğinde, yapılacak işe uygun malzemeyi yoğunluğa değil, malzeme kod adına göre seçmek zorun- luluğu ortaya çıkar. Yüksek yoğunluklu (çok sert) taşyünü teras çatı levhalarının basınç gerilmesi 65 kN/m’den, kopma mukavemeti ise 10 kN/m 2 den büyüktür. Tüm lifli malzemelerde olduğu gibi taşyününde de malzeme- nin buhar difüzyon direnci çok düşük olup m = 1,1-1,4 arasındadır. Suya Karşı Duyarlılık: Taşyünü de camyünü gibi açık gözenekli bir malze- medir. Malzemenin % 99’unu hava boşluğu kapsar. Bu itibarla önlem alınmazsa kolay ıslanır. Ancak bazı taşyünü tiplerinde malzemenin içine su reddedici silikon katılır. Bu tip malzemelerin ıslanmadığı iddia edilmektedir. • Prof. Dr. Hikmet Karakoç, Mak. Müh. Orhan Turan Y. Mimar Ecvet Binyıldız, Mak. Müh. Elif Yıldırım Isı Yalıtımı 4. Bölüm ODE Yalıtım tarafından yayımlanan “IY Isı Yalıtımı” isimli kitaptan derlenmiştir...