Yalıtım Dergisi 91. Sayı (Temmuz-Ağustos 2011)

60 YALITIM • TEMMUZ - AĞUSTOS 2011 len levha, kauçuk ve keçe levhalar, esnek poliüretan ve polistren köpük levhalar vb.) kullanılabilir. Hava kontrol katmanları, bina ka- buğunun sınırlandırdığı bir iç ortam ile bir dış ortam arasında hava akışı- nı kontrol eden malzeme veya bile- şenlerdir. Birleşim noktaları hava ge- çirimsiz olan esnek veya rijit su veya buhar yalıtım örtüleri, hava kontrol katmanı amacıyla kullanılabilir. Ay- rıca polietilen veya polyolefin lifli ör- tüler, ağır boyalar, sürme uygulanan polimer veya asfalt esaslı kaplamalar, püskürtme uygulanan kapalı göze- nekli poliüretan köpük, kontrplak, OSB, alçı levha, ekstrüde polistren köpük levha vb. rijit levhalar da hava kontrol amaçlı kullanılabilen malzemelerdir. Işık ve görüş kontrol katmanları, bina kabuğunda oluştu- rulan saydam bölümler ve bunların bileşenleridir. Bir binada, fazla ısı ve göz kamaştırıcı yansıma oluşturma- dan ve malzemeleri olumsuz şekil- de etkilemeden, konforlu bir ortam sağlayan günışığına ihtiyaç duyulur. Ayrıca, bina kabuğunun dışarıdan iç ortamı veya içeriden dış orta- mı belirli nitelikte ve belirli gizlilik düzeyinde göstermesi de beklenir. Günışığı ve görüş kontrolünün sağ- lanabilmesi için kabuktaki açıklıkla- rın yönü, konumu, alanı, biçimi ve düzeni, kullanılacak cam bileşenleri ile gölgelendirme ve koruma bile- şenlerinin niteliği, konumu, biçimi, düzeni vb. faktörler üzerinde dik- katle durulmalıdır. 5. SONUÇ Bina, çeşitli alt sistemlerden ku- rulu bir üst sistem olarak kabul edilebilir. Bir bina alt sistemi olan çevreleyici sistem, dış ile iç ve farklı iki iç ortam arasında arabuluculuk sağlamak amacıyla koşullar oluşturur. Bu çalışmada, tasarımcılara yardımcı olmak amacıyla, bina sistemi içinde mimarlık açısından önem derecesi yüksek olan bina çevreleyici sistemi tanıtılmış, çevreleyici performansını etkileyen faktörler ve bu faktörlerin karşılığı olması gereken fonksiyonlar belirlenmiş ve fonksiyonları üstle- necek yapısal alt sistemler analiz edilerek açıklanmıştır. Yukarıda sıralanan fonksiyonlar, bina çevreleyicisini oluşturan çeşitli elemanlar tarafından karşılanır. Bu elemanlar, fonksiyonları birbirinden farklı olan, belirli kurallara göre bi- raraya getirilen çeşitli katmanlardan meydana gelir. Çevreleyici katman- lar fonksiyonlarına göre, kaplama, kontrol ve taşıma katmanları olmak üzere üç farklı grupta toplanabilir. Bir bina çevreleyicisinden optimum performans sağlayabilmek amacıyla, onun oluşturacağı kontrol mekaniz- malarının doğru anlaşılması, doğru seçilmesi ve uygun biçimde biraraya getirilerek doğru çevreleyici sistem kompozisyonları oluşturulması gere- kir. Böylece mimari fikrin ortaya ko- yacağı estetik, hem bina çevreleyici- si hem de tüm bina sistemi açısından performans istekleri ve sürdürülebi- lirlik kriterleri ile uzlaştırılabilir. makale KAYNAKLAR [1] T. Kesik, Principles of Enclosure, Canadian Architect, Volume 47, Number 3, pp. 34- 35, March, 2002. [2] A.J. Elder, ed., AJ Handbook of Building Enclosure, The Architectural Press, London, 1974. [3] J. Straube ve E. Burnett, Building Science for Building Enclosures, Building Science Press, 2005. [4] F. Nashed, Time Saver Details for Exterior Wall, Mc Graw Hill, 1995. [5] G. Çelebi ve Z. Utkutuğ, Binalarda Yapı Sistemi Çözümleme İlkeleri ve Alt Sistemlerin Bütünleşme Olanakları, Bina Yapımında Güncel Yaklaşımlar Sempozyumu, MSÜ, İstanbul, 3-5 Mayıs, 1995. [6] H. Rivard, C. Bedard, P. Fazio ve K.H. Ha, Functional Analysis of the Preliminary Building Envelope Design Process, Building and Environment, (30; 3) 391-401, 1995. [7] L. R. Bachman, Integrated Buildings: The Systems Basis of Architecture, John Wiley & Sons, 2002. [8] M.T. Bomberg ve W.C. Brown, Building Envelope and Environmental Control: Part1: Heat, Air and Moisture Interactions, Construction Canada, (35; 1) 15-18, 1993. Y