Yalıtım Dergisi 91. Sayı (Temmuz-Ağustos 2011)

48 YALITIM • TEMMUZ - AĞUSTOS 2011 lenmeli, gerekli olması halinde hava nemlendirici yerleştirilmeli ya da bu alanlarda bulunan objelerin yerleri değiştirilmelidir. Ahşap tavanlardan geçen merkezi sisteme ait ısıtma boru- ları ahşap parçalara değmemeli ve çatı arasından geçen borular uygun olarak yalıtılmalıdır. Sıcak borular yalıtılmış olsa bile tavanların ve duvarların için- den geçerken yanıcı özellik taşıyan yapı parçalarına değmemeli ve bu mesafe 10 cm dolayında olmalıdır. Mutfak Tesisatları Mutfak tesisatları tarihi yapıdan ayrı olan kagir bir yapı içinde teşkil edilmelidir. Topluma açık yapılarda çay hazırlamak amacıyla kullanılan tüp gazlar kaldırılmalı, piknik tüpleri kesinlikle hiçbir tarihi yapıya sokul- mamalıdır. Konut olarak kullanılan tarihi yapıların mutfaklarında ısıtma amacıyla sıvılaştırılmış petrol gazı tüpleri kullanılmasında çok dikkat ister. Tüp kullanmak gerekiyorsa, varsa korunmuş alanlar içinde muha- faza edilmeli ve gaz dedektörü yer- leştirilmelidir. Tüple ocak arasındaki bağlantı bakır borularla yapılmalıdır. ELEKTRİK TESİSATI VE AYDINLATMA Eskimiş, hatalı elektrik tesisatları ve elektrikli aletlerin hatalı kullanım- ları nedeniyle tarihi yapılarda ağır sonuçlar doğuran yangınlar meydana gelmiştir. Bu yapılardaki elektrik tesi- satlarından bugün maalesef ürkütücü sonuçlar ortaya çıkmakta ve nere- deyse tamamen paslanmış tesisat- lar, yalıtımsız borular, hasar görmüş düğme ve dağıtım kutuları ve diğer eksiklikler yangın tehlikesini sürekli gündemde tutmaktadır. Bu tür hatalı tesisatlar bir an önce iyileştirilmeli ve hiçbir zaman bir sonraki yenileme çalışmalarına kadar ertelenmemelidir. Bütün elektrik tesisatı kullanımdan, eskimeden ya da herhangi bir nedenle oluşan hasardan dolayı tehlike arz ediyorsa, yeni bir tesisatın yapımı için bir planlamaya gidilmeli, tesisatın geçmesinin gereksiz olduğu yerlerden geçirilmemelidir. Önemli bir temel prensip de, tarihi yapı ve müzelerde elektrik tesisatlarının sadece elektrik konusunda tecrübeli uzman kişilerce yapılmasına izin verilmesidir. Kullanı- lan malzemeler uluslararası standart- lara uygun olmalıdır. Elektrik tesisatındaki yalıtım hat- larında, hasar gören parçalar arasında potansiyel farklılıkların yapıdaki diğer metal parçalara geçmesini önlemek için potansiyel denge oluşturulmalı- dır. Potansiyel dengeyi sağlamak için potansiyel denge kızağı ilave edilmeli, mevcut olan paratoner sisteme, telsiz sistemine, gaz hattına, kalorifer hat- tına, su ve kanalizasyon tesisatına ve metal olan diğer bina elemanlarına bağlanmalıdır. Tarihi yapılardaki elektrik tesisat- ları dış yüzeyleri alevlenmeyi önleyici sentetik madde geçirilmiş olmalıdır. Metal manto giydirilmiş tesisatlar kullanılmamalıdır. Kablo ve hatlar mümkün olduğu kadar kagir yapının sıvasının altından geçmelidir. Ahşap kaplı çatı alanlarından bu hatları geçi- rirken gerekli dikkat ve özen göste- rilmeli; bu gibi durumlarda kablolar ya da hatlar ek olarak yangına karşı dayanıklı sentetik maddeli koruma borularının içinden geçirilmelidir. Anahtarlar ve prizler izole edilmiş yuvalarda olmalıdır. Değiştirilmesi gereken bir prizin olması halinde yerine, diğerleriyle aynı türden ve aynı güç de bir priz tercih edilmeli- dir. Elektrikli ısıtıcıların kullanımına müsaade edilmemelidir. Son zaman- larda tarihi yalı yangınlarının çoğun- luğu elektrikli ısıtıcılardan meydana gelmiştir. 1993 yılı başında İstanbul Üniversitesi’nde meydana gelen ve tarihi yapının son anda kurtarıldığı yangın, elektrikli ısıtıcıdan meydana gelmiştir. Elektrik aydınlatması sıra- sında sadece ışık değil, büyük oranda ısı enerjisi de açığa çıktığından dolayı bunların olası bir yangın tehlikesi kaynağı olduğu her zaman hesaba katılmalıdır. Aydınlatma cihazlarının yerleş- tirilmesi sırasında o bölgede bir ısı birikimi meydana gelmemesine ve kolay tutuşabilen nesnelerle, örne- ğin perde ya da benzerleriyle temasta olmamasına dikkat edilmelidir. Ref- lektörler ısıya dayanıklı koruma pla- kasıyla korumaya alınmalı veya tel bir kafesle örtülerek üzerine düşebi- lecek ya da patlayabilecek, örneğin bir lambadan korunmalı ve bir ışık demetinin ulaştığı mesafe en az 1 metre olacak şekilde yerleştirilmelidir. Yüksek ışık kapasitesine sahip lam- balar için de oldukça fazla aralıklar bırakmak gerekir. makale