Yalıtım Dergisi 91. Sayı (Temmuz-Ağustos 2011)

46 YALITIM • TEMMUZ - AĞUSTOS 2011 RESTORASYON ÇALIŞMALARINDA ALINACAK ÖNLEMLER Yenileme çalışmaları sırasında, özellikle de kaynak ya da lehim çalış- malarıyla bağlantılı olarak meydana gelen başlangıç yangınları çok kısa bir süre içinde büyük hasarlara yol açan büyük yangınlara dönüşebilmektedir. Yanıcı maddelerle döşenmiş objeler ve kolay alevlenen dekorasyonlar taşan kıvılcımların veya kaynak par- çalarının dağılmasıyla isabet almakta ve yangın genellikle kuvvetli duman oluşumuyla birlikte kısa bir zaman dilimi içinde tüm yanıcı malzeme- leri kaplayarak kurtarılması mümkün olmayan büyük hasarlara yol açabil- mektedir. Bu gibi durumlarda yangın yerinde genellikle az sayıda bulunan insanlar tarafından yeterli olmayan araçlarla yapılan söndürme girişimleri de sonuçsuz kalmaktadır. Yardıma çağrılan itfaiye güçlerine rağmen, sön- dürme çalışmaları sadece diğer bina bölümlerine sirayet etmesinin önlen- mesiyle sınırlandırılmaktadır. Bu gibi durumlarda hasarların önüne geçmek çoğunlukla mümkün olmamaktadır. Restorasyon çalışmalarındaki birçok durumda dikkat ve tehlike bilinci- nin daha önceden yerleşmiş olması halinde, bu gibi durumların meydana gelmesi söz konusu dahi olmayacak- tır. Yenileme çalışmalarını yürüten kişiler çalışmalar sırasında binalarda ve alanlarda tehlikeli, kaçınılması mümkün olmayan pozisyonlar yarata- bileceklerini, ancak bunları dikkatlice alınacak önlemler sayesinde kolayca aşabileceklerini bilmek zorundadır- lar. Oksijen kaynağı ya da elektrikli kaynak ve kesme işlerinde olduğu gibi, lehimle ilgili çalışmalarda ve benzerlerinin kullanımı sonucunda oluşan açık alevler, kaynak ve kesme kıvılcımları, damlayan sıvı metal par- çacıklarının, kuvvetli ısınan metalleri- nin yangın açısından tehlikeli olduğu çalışanlar tarafından iyi bilinmelidir. Kıvılcım sıçramasıyla en az 10 metre çapındaki bir alanda yangın tehlikesi oluşur. Ayrıca kaplarda ve boru hat- larındaki bu tür çalışmalarda, içinde yanıcı madde depolanmış sıvı kapları boşaltılmış olsalar dahi patlama teh- likesi oluştururlar ve risk söz konu- sudur. Bu nedenden dolayı oksijen kaynağı, elektrikli kaynak, kesme ve lehim çalışmaları kolay tutuşabilen maddelerin ve sıvıların bulunduğu bölümlerde yapılmasından kaçınmak temel prensiptir. Üzerinde çalışılacak parçalar, mümkün olduğu takdirde ana parçadan sökülmeli ya da teh- like oluşturmayan başka bir alana alınarak tamir edilmelidir. Bunların zorunlu nedenlerden dolayı gerçek- leşememesi durumunda, kaynak, kesme ve lehim çalışmalarını sadece bu konuda tecrübeli olan kişilerce yapımına izin verilmelidir. Çalışma- lardan önce gerekli söndürme araçları ve yeterli ekip çalışmaya başlama- dan önce hazır bulundurulmalıdır. Hareketli yanıcı objeler, toz ve çöp- ler, çalışmalar sırasında o çevreden uzaklaştırılmalıdır. Sabit yanıcı bina bölümleri, örneğin ahşap duvar- lar ve kapılar çalışma başlamadan önce alevlenmeyen koruyucularla, örneğin suyla ıslatılmış bezler ya da kum gibi alevlere karşı güvenli olan malzemelerle, kıvılcımlara ve akkor halinde olan metal parçacıklarına karşı korumaya alınmalıdır. Tavanlar ve duvar çatlakları, boru geçişlerinin ek yerleri ve yarıklar çalışmadan önce yan bölümlerin yangın güvenliğini sağlamak için kapatılmalıdır. Çalış- manın yapıldığı alanın yukarısında ve aşağısında bulunan diğer alanlar, yürütülen çalışmalar sırasında da herhangi bir ısı birikiminin, kıvılcım sıçramasının olup olmadığı açısın- dan kontrol edilmelidir. Kaplar, boru hatları ve kanallar yangın riski olan katı maddeler, sıvılar ya da gazlar çalışılacak bölgeden uzaklaştırılmalı, temizlenmeli ve mümkün olduğu takdirde su ile doldurulmalıdır. Eğer bunların suyla doldurulması mümkün olamıyorsa anılan bu parçalara CO 2 ya da azot doldurulmalıdır. Söndürme suyu rezervi ve yeterli sayıda yangın söndürücü, çalışmadan önce hazır tutulmalıdır. Kullanılan kesme, kay- naklama ve lehimleme aletlerini bir kenara koymadan önce alevli olup olmadıklarına dikkat edilmelidir. Kaynak çalışmaları sırasında yangın battaniyelerinden yararlanılmalı- dır. Ateşli çalışmadan sonra çalışma yerine sınırı olan diğer alanlar yangın ve duman açısından derinlemesine ve tekrar edilerek, en azından çalışma bittikten sonra birkaç saat sonrasına kadar kontrol edilmelidir. Eğer yeterli derecede yangın güvenliği sağlana- mıyorsa, bu tür kaynak veya lehim cihazlarından uzak durmalı, bunların yerine vidalama veya perçinleme gibi çözümler aranmalıdır. Restorasyon çalışmaları sırasında ortaya çıkan diğer bir problem de dışarıda kurulan iskelelerden kay- naklanmaktadır. Bunlar çok sayıda tırmanma meraklısının ilgisini çeker, makale