Yalıtım Dergisi 91. Sayı (Temmuz-Ağustos 2011)

40 YALITIM • TEMMUZ - AĞUSTOS 2011 ahşap kirişler kullanılmıştır. Buralarda bir elektrik kontağı veya restorasyon çalışması sırasındaki herhangi bir dik- katsizlik nedeniyle çıkacak yangınlar, tavan boşluk alanlarında kısa bir süre zarfında mücadelesi zor olan bir yan- gına dönüşebileceğinden, tavan boş- luk alanları mümkün olduğu kadar küçük bölümlere ayrılmalı ve yanıcı olmayan dolgu malzemeleri kulla- nılmalıdır. Merdivenler ve Çıkışlardaki Önlemler Bir binanın sakinleri için yangın sırasında kullanabilecekleri emniyetli kaçış yollarının bulunmasının ayrı bir önemi ve anlamı vardır. Buradaki temel ilke, insanların bulundukları yerlerden koridorlar aracılığıyla mer- divenler ve çıkışlarla temiz havaya ulaşmasının sağlanmasıdır. Merdiven- ler ilk kurtarma yolu olarak yangının olumsuz etkilerine karşı korunma yolları olduğu gibi, aynı zamanda itfaiyenin ilk müdahale yolu olarak da hizmet ettiklerinden dolayı önem- lidir. Merdivenlerin kendilerine ait bir alanları, yangına dayanıklı duvar- ları, zehirli gazlardan korunmuş sahanlıkları, merdiven sahanlığına açılan diğer kapıların duman sızdır- maz olmaları, insanların bulunduğu alanlardan 30 metreden fazla uzakta olmamaları, kendilerine ait bir kori- dor çıkışıyla doğrudan temiz havayla bağlantılı olmaları gerekir. Bodrum ve çatı katına açılan kapılar yangını yavaşlatıcı özelliğe sahip olmalıdır. Aynı şekilde yangın riski yüksek alan- lara açılan diğer kapılar da yangına dayanıklı olmak zorundadır. Yatay kurtarma yolu olarak hizmet eden ve kolaylıkla ulaşılabilen koridorlar, duvar ve tavanları yangını yavaşlatıcı türden ve merdiven sahanlığına açılan kapılar da duman sızdırmaz olmalıdır. Çok uzun olan koridorlar 30 metrelik bölümlere ayrılmalı, kaçış yollarının üzerine eşyalar bırakılmamalı, özel- likle de yanıcı maddeler kesinlikle depolanmamalıdır. Tarihi binalarda bulunan merdiven tertibatları istenen özellikleri çoğun- lukla karşılayamamaktadır. Genellikle çok uzun koridorlara açılan açık bağlantılar, bir yangın anında orada bulunan insanlar için özellikle teh- like oluşturacak, yangının çok çabuk yayılmasına neden olacak ve oluşan yoğun duman itfaiyenin etkin bir mücadele yapmasını engelleyecektir. Tüm bunlara karşın tarihi binalarda, yapının özellikleri göz önünde bulun- durularak birtakım önlemler almak mümkündür. Topluma açık olmayan ve kontrollü ziyaret yaptırılan tarihi yapılarda kaçış yollarının görevliler tarafından bilinmesi yeterlidir. Büyük toplantılar yapılan topluma açık saray ve köşklerde, emniyetli merdivenler, çıkışlar ve kurtarma yolları olmalıdır. Çıkış ve kurtarma yolları, en az 120 cm olmak üzere ziyaretçilerin sayı- sına göre uygun genişlikte, çıkışlar işaretlenmiş ve yeterince aydınlatıl- mış olmalıdır. Mevcut şartların elverişli olması durumunda helezonlu merdivenlerin emniyetini sağlamak da mümkün- dür. Ancak, muhteşem koridorlara açılan geniş merdiven sahanlıklarını yangın güvenlik tekniğine uygun ola- rak bölümlere ayırmak her zaman mümkün değildir. Tarihi binalarda muhafaza edilmiş olan bu merdi- venlerin çoğunluğu meşeden ya da başka bir sert ahşaptan yapıldıkları için yangın güvenlik tekniği açısından fazla riskli değildir. Yumuşak ahşap merdivenler, eğer mümkünse yanıcı olmayan bir yapı malzemesiyle kap- lanmalı, çift kanatlı olan kapılar sıkıca kapanmalıdır. Normal camın yüksek ısı karşısında kısa bir zaman zarfında parçalanma özelliğine sahip olmasın- dan dolayı, kapıların ve aydınlıkların camlarının yerine yangın güvenlik camlarının konulması gereklidir. Çatı alanlarında bulunan merdiven sahan- lıklarına bağlı bina parçası yangın duvarlarıyla sınırlı olmalı, çok değerli freskler taşıyan tavanlar yangından korunma plakalarıyla kapatılmalı, eğer üstten kapatmak mümkün değil ise yangının etkisini azaltmak için korumaya alınmalıdır. Köşklerde ana merdivenin dışında hemen hemen her zaman hizmetlilerin kullandığı ikinci bir merdiven daha bulunur. Düz olan bu yan merdivenler, eğer yeterince geniş ise ve girişten çatıya kadar bağlantısı ve kapalı merdiven sahanlığına açılan bir de kapısı var ise kaçış yolu olarak kullanılabilir. Şaftlar, Kanallar ve Havalandırma Tesisatı Açık merdivenlerde olduğu gibi, her katta bulunan şaft ve kanallar, yangının yayılmasına ve dumanın birikmesine neden olduklarından, tesisat şaftları ve kanallarından geçen hatlar yanmaz malzemeden yapılma- lıdır. Genellikle bir katta çıkan yan- gının diğer katlara ve çatıya sirayeti tesisat şaftları aracılığıyla gerçek- leşmektedir. Her bir kattan geçen kablo kanalları, şaftlar, yanmayan, az duman çıkaran ve ısıya dayanıklı malzemelerle kaplanmalıdır. Böylece kablo yangınlarında ortaya çıkan yoğun dumana ve özellikle kablo yalıtımlarından ortaya çıkacak sülfi- rik asidin diğer alanlara yayılmasına engel olunacaktır. Ayrıca, her kattaki makale