Yalıtım Dergisi 91. Sayı (Temmuz-Ağustos 2011)

36 YALITIM • TEMMUZ - AĞUSTOS 2011 makale Tarihi Yapılarda Yangın Güvenlik Önlemleri • Prof. Dr. Abdurahman KILIÇ İTÜ Makine Fakültesi Öğretim Üyesi G enellikle tarihi yapılar- daki yangınlar, ısıtma ve aydınlatma sistemlerinden kaynaklanmakta veya restorasyon çalışmaları sırasında yapılan hatalar- dan meydana gelmektedir. Topluma açık tarihi yapılarda, ısıtma sistemleri en büyük yangın nedeni olmaktadır. Gerekli önlemler alınmayan mutfak- lar, sobalar veya kalorifer daireleri, elektrikli ısıtıcılar ve bacalar önemli yangın kaynakları arasındadır. Özel- likle eskimiş elektrik tesisatından meydana gelen yangınlar büyük bir oran tutmaktadır. Aydınlatma ama- cıyla kullanılan elektrik tesisatlarında kullanılan malzemelerinin uluslararası standartlara uygunluğu çok önemli- dir. Eski yapılarda mikroorganizmalar, böcekler ve özellikle kemirici fareler elektrik kablolarında kısa devre olma- sına neden olabilmektedir. Dalgınlıkla atılan sigaraların meydana getirdiği yangınların sayısı da oldukça fazladır. Tarihi yapılarda çalışan, ikamet eden veya ziyaretçilerin dikkatsizlikleri, ihmalleri veya beklenmeyen kazalar en büyük yangın riskleri arasındadır. Tarihi yapılarda yangının genişle- mesine en çok çatılar neden olmak- tadır. Çoğunlukla perdeleme yapıl- madan tek bir hacim olarak yapılan ve birbiriyle bağlantılı olan çatıların bir bölümünde meydana gelen yan- gın, tozlarla ve ahşap yapı eleman- larıyla bütün çatıya ve daha sonra alt kısımlara doğru genişlemektedir. Çatı yangınlarına müdahale zor oldu- ğundan, yangının söndürülmesi kolay olmamakta ve çoğu zaman sıkılan su, diğer katların da büyük oranda zarar görmesine neden olmaktadır. Tarihi yapılarda yangının genişleme- sinin bir nedeni de bağdadi duvar ve tavanlardır. Birbirine paralel olarak çakılan tahtalar ve arası tuğla veya değişik malzeme ile doldurulan bağ- dadi duvarların yangına dayanıklı olması için bir sıva ile kaplanmakta, fakat alçı sıvalar iç kısımdaki ahşa- bın ısınmasına ve çürümesine neden olmaktadır. Sıvanın çatlayan bir bölü- münden duvar içine giren kıvılcım- lar bütün duvarın iç kısmında yavaş