bilimsel makale _____________ _ fitiller (genleştirilmiş butil kauçuk, Neopren) olarak iki grupta incelenebilecek olan bu fitillerin, sıkıştırılma oranlarının belli değerleri aşmaması gerekmektedir. Fazla sıkıştırılmaları halinde ise, kalıcı deformasyona uğrayarak, esnekliklerinden bir miktar kaybedip, panelin büzülmesi sonucunda meydana gelen derz genişlemesi durumunda, tekrar eski hallerine dönemeyerek sızdırmazlığı sağlayamazlar. Genellikle yatay ve düşey derzlerde hava engeli olarak kullanılan bu malzemenin sızdırmazlığı sağlamadaki başarısı, seçilen malzemenin performansının yanı sıra, sıkıştırılma oranlarına, uygulamadaki işçilik ve kalite kontrol mekanizmasının düzgün işleyişine bağlı olduğu ise yadsınamayacak bir gerçektir. Bunlara ilave olarak; yağmur ve hava sızdırmazlığı görevi gibi her iki fonksiyonuda yerine getirmesi beklenen (sert iklim koşullarında yatay ve düşey derzlerde hava engeli olarak kullanılan) sıkıştırılabilir fitillerin, kendisinden bekleneni yerine getirebilmeleri için, ·mutlaka kapalı gözenekli malzemelerden seçilmiş olmaları gerekmektedir. Ayrıca, derz sızdırmazlık malzemeleri olarak kullanılan macunların derz içindeki derinliğini sınırlayan, arka yüzünü şekillendiren ve destekleyici yatak vazifesi gören sıkıştırılabilir derz dolgu fitili olarak ise genellikle, bağ kırıcılık özelliğini de üzerinde taşıyan Polietilen fitiller kullanılmaktadır. 1.3.2. Bantfitiller(contalar) Plastik veya paslanmaz metalden yapılan bant fitiller (contalar) genellikle düşey derzlerde yağmur ve hava engeli olarak kullanılırlar. Bant fitiller genellikle güneş ışığının zararlı etkilerine karşı dayanıklı neopren, EPDM, PVC ve metal türü malzemelerden oluşturulurlar. Neopren ve PVC'den yapı42 • • • o • 11 M 1 1 • , ı ı r .. ~,ıı-ıı-ı,ıııc Şekil 5. Çeşitli su tutucu bant fitillerin en kesitleri. lan bant fitiller yüksek bükülme dirençleri, elastikiyet, kimyasallara, suya dayanıklılığı ve gürültü çıkartmaması gibi özelliklerinden ötürü metal bant fitillerine tercih edilirler. BS 6093 ve TS 3087'de "PVC, plastik su tutucu conta", TS 2810'da ise "lastik su tutucu contalar"ın fiziksel özellikleri ve kullanılacağı derz boyutlarına göre enkesit uzunluklarının tayini için gerekli formüllere yer verilmiştir. Şekil 5'de ise çeşitli su tutucu bant fitillerin enkesitleri yer almıştır. Sıcaklık farklarının büyük ve çeşitli nedenlerle hareket miktarının fazla beklendiği derzlerde ise contalara, mukavemeti artırmak amacıyla omega veya kırlangıç kuyruğu formu verilerek hareketlerin sızdırmazlık malzemesi üzerindeki olumsuz etkisi önlenebilmektedir (Şekil 5). 2. Derzgeçirimsizlvikedolgu (fitil)malzemeleuriygulama ilkeleri Yapımın her aşamasında olduğu gibi derzlerin hazırlanmasında da gerekli özen gösterilmeli ve iyi bir işçilik uygulanmalıdır. Seçilen malzemenin uygulanmasında, üretici firma önerileri, TÜBİTAKYAE yalıtım işleri teknik şartnamesinde belirtilen uygulama esaslarına aynen uyulmalıdır. 2.1. Derzyüzeylerinin hazırlanması Derz yüzeyleri toz ve yağdan lemizlenmiş olmalı, yüzeylerde kopabilecek zayıf parçalar bulunmamalıdır. Beton paneller zımparalanarak, kum püskürtme, mekanik aşındırma ile veya bu yöntemlerin kombinasyonu ile tam olarak temizlenmelidir. Kum püskürtme yöntemi, diğer yöntemlere oranla daha pahalı olmasına karşın, çok iyi sonuç vermektedir. Bu nedenle termoset; kimyasal kürlü, yerinde yapımlı, pahalı derz sızdırmazlık malzemeleri için kullanımı tercih edilmelidir. Yağ gibi kirleticileri ortadan kaldırmak amacıyla kullanılan solventler (asit yıkaması), genellikle olumsuz etki göstererek kirleri betonun gözenekleri içine taşımaktadır. Tozların uzaklaştırılması, genellikle yerinde dökümlü derz sızdırmazlık malzemesinde iyi bir yapışma sağlanması için son derece gereklidir. Son temizlik, fırça ile yapılırsa da yağ sızdırmayan hava kompresörü veya vakumlu temizleyiciler, çok iyi sonuç vermektedirler. Uygulama; öngörülen sıcaklıkta yapılmalıdır. Uygulamada esas, üretici önerilerine uymaktır. Böyle bir olanak bulunamaz ise 32 'C'den yüksek, 4 'C'den düşük sıcaklıklarda uygulama yapılmamalıdır. İstenilen sıcaklıkların altında veya üstünde çalışmak, istenmeyen gerilmelerin doğmasına sebep olur. Yüksek sıcaklıklarda çalışma zamanı azalır, daha düşük sıcaklıklarda ise malzeme sertleşir, donma tehlikesi bile söz konusu olabilir. Primer öngörüldüğünde ise, genelde derz malzemeleri üreticileri uygun primeri de beraberinde vermektedirler. Primer; fırça veya sprey ile uygulanmaktadır. Primer'in kullanılmasındaki amaç; beton gibi gözenekli yüzeylerle özellikle termoset cinsi kimyasal kürlü maddelerin iyi bir bağ oluş-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=