bilimsel makale _____________ _ DerzMalzemeleri l ! l BdonvcHıırçlor Macunlar Fililler l l 1 l 1 n Plastik l<ı'IBmlı (Maslik) Plasto-<Wtik Elas1ik EJasto.plastik Bant Sılaştınlabilir Şekil 2. Niteliklerine göre derz malzemelerinin sınıflandırılması. Bol lonı:ıl.nrt lıııllıınımı ııonııaı do,pt-• ~ -· /7 Adeıyon bon.ılduAU ~ ~oı,o,,co ~ yıp.,,... ~duyon ~ 11111111111 t e.ı:-1111111111111,1,ııır~111111111111,i~ H Şekil 3. Plastik kıvamlı macunların üç yüzeye yapışması sonucu ortaya çıkan adezyon bozuklukları. den beklenen performansı gösterebilmeleri için TS 815 ve DiN 4108'e göre, şu özelliklere sahip olmaları beklenmektedir. Derz malzemeleri; • Derzin geçirimsizliğini sağlamalıdır. • Derzdeki hareketlere ve hareketin hızına uyumlu bir biçimde şekil değiştirmelidir. ayrılma olmamalı, başka bir ifade ile malzeme moleküllerini bir arada tutan kohezyon kuvvetleri yenilmemelidir. • Yüksek çalışma sıcaklığında malzemenin yumuşaması halinde, özelliklerinde kabul edilemez değişiklikler olmamalıdır. • Düşük sıcaklıklarda sertleştiğinde kırılma olmamalı ve özelliklerinde kabul edilemez değişiklikler olmamalıdır. • Belirli bir sıcaklık aralığında ve belli bir süre içinde yaşlanma, hava etkileri veya beklenen diğer çevre koşullarından etkilenmemelidir. Bu temel istemlerin dışında özel çalışma koşullarına göre yabancı madde girişine, aşınmaya, çentiklenmeye, yangına ve kimyasal maddelere dayanıklılık da beklenebilir. Bu tür malzemeler kullanılmadan önce belirli bir süre bozulmadan saklanabilmeli, betona ve kullanıcıya zararlı olacak maddelerden arındırılmış olmalıdır. Kullanım kolaylığı ise bir diğer tercih nedenini oluşturmaktadır. Derz sızdırmazlık malzemelerinin derinliği; eğer üretici firma tarafından bildirilmemiş ise genel ilke olarak, elastik, elasto-plastik ve bir ölçüye kadar plasto-elastik malzemeler için derz genişliğinin yarısı olarak tasarlanır. YAE teknik şartnamesinde ise; 1O mm'ye kadar genişlikteki derzlerin doldurma derinliğinin genişliğine eşit olması, 10 mm'den geniş derzlerde ise yaklaşık olarak; 15 mm genişlik için; derinliğin 10 mm, 20 mm genişlik için; 12 mm, 30 mm genişlik için; 15 mm, 50 mm genişlik için ise 20 mm olması hükmü getirilmiştir. DiN 18540'da belirlenen panel uzunluğuna göre derz malzemelerinin genişlik ve derinlik oranları ise Tablo 1'de verilmiştir. Derz malzemeleri, yapım biçimine göre iki temel gruba ayrılmaktadır. Bunlar yerinde dökümlü ve ön yapımlı (hazır) malzemelerdir. Yerinde dökümlü derz malzemeleri, sıvı veya yarı sıvı durumunda • Çeşitli deformasyonlara maruz kaldığında ilk şekline ve ilk özelliklerine yeterli derecede dönebilmelidir (Bu olgu, malzemenin elastik özellikleri ile ilgilidir). • Yüksek adezyon özelliğine sahip olmalı, büyük gerilmelere maruz bölgelerde veya köşelerde sıyrılma veya adezyon kaybı olmamalıdır. Tablo 1. Panel uzunluğuna göre derz malzemelerinin genişlik ve derinlikleri Panel 2 2-3.5 3.5-5 5-6.5 6.5-8 m Derz Genişliği (b) 15 20 25 30 35 mm • Malzeme içinde kopma veya Derz Derinliği (d) 8 10 12 15 15 mm 39
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=