gerektiği belirtilmiştir.) 2. Cam elyaf donatının alkalilere karşı dayanımı olması gerekmektedir. (TS EN 13494 ve ETAG 004'de, alkali muamelesi sonrası kopma mukavemetinin % 50'den daha az azalma göstermesi gerektiği belirtilmiştir.) Uluslararası standartlarca belirlenmiş bu gereklilikler, cam elyaf donatıların cephelerde kullanımı sonucu edinilen tecrübeler ve biliınsel çalışmalar sonucunda belirlenmiştir. Makalenin bundan sonraki kısmında, önce bilimsel literatür özetlenecek, sonra cam elyaf donatı filelerinin testi hususunda TÜRKAK'da akredite olmuş bir laboratuvar olarak edindiğimiz tecrübelerden bahsedeceğiz. BİLİMSEL LİTERATÜR Cam elyafı, endüstrinin birçok alanında yoğun olarak tüketilen bir malzemedir. Yapı sektöründe gerek beton, gerek harç, gerekse sıva katkısı olarak yaklaşık 30 seneden beri kullanılmaktadır. Cam elyafı kullanım alanından bağımsız olarak kullanıldığı dolgu malzemesine özetle aşağıdaki katkılarda bulunur: • Darbe mukavemetini artırır • Kopma ve eğme mukavemetini artırır • Çatlamayı önler veya şiddetini azaltır Kullanım alanına göre cam elyaf farklı formlarda kullanılmaktadır. Harçlar ve betonlar ağırlıklı olarak kısa ve kesik elyaf formundaki (Şekil 2a) veya gevşek dokunmuş kumaş (kısaca file) formundaki (Şekil 2b) cam elyaf ürünler ile güçlendirilmektedir. Her iki formun kendine has avantajları ve kullanım alanları vardır. Kesik cam elyaflarla güçlendirilmiş (a) (al Şekil 2: Cam Elyaf/ (a). Kısa/kesik cam elyaf (b). Dokunmuş cam elyaf file harçların ve betonların başlıca avantajı güçlendirmenin izotropik (her yöne eşit olarak) sağlanmış olması ve uygulama kolaylığıdır. Çoğunlukla harcın/betonun mukavemetini ve çatlama direncini artırmak için kullanılır. Cam elyaf file ile güçlendirilmiş harçların/betonların avantajı ise güçlendirmenin anizotropik (belirli bir yön doğrultusunda) sağlanmış olması ve bu sayede yük istikametinde yüksek mukavemetlere erışımin mümkün olmasıdır. DCIYS'lercle kalınlığı genellikle 2 mm-6 mm arasında olan sıvayı güçlendirmek için standart olarak cam elyaf filesi takviyeler kullanılmaktadır. Cam elyaf donatının çimento bazlı malzemeler içerisinde kullanımının keneli içinde birçok detayları mevcuttur. Bunların başlıcası, cam elyafının alkalilere karşı dayanımının düşük olması gibi ciddi bir handikaba sahip olmasıdır. Camın alkalilere karşı dayanım problemi, cam katkılı yapı ürünlerinin kullanım ömrü (> 30 yıl olarak kabul edilebilir) göz önünde bulundurulduğunda daha önem kazanmaktadır. Zira havacılık, otomotiv ve doğa sporları gibi endüstrilerde kullanılan cam elyaf katkılı kompozit ürünlerden beklenen dayanım, istisnalar olmakla beraber genellikle yapı endüstrisinde kullanılan cam elyaf katkılı ürünlerden beklenen dayanımclan çok daha kısadır. Bu sektörlerde elde edilen tecrübeler doğrultusunda yanılgıya kapılmamak gerekir; zira cam elyaf donatı ile güçlendirilmiş yapının göreceli olarak uzun kullanım ömrü boyunca ilk günkünden çok düşük bir performansa sahip olmaması beklenir. Yapı sektöründe genellikle iki farklı çeşit cam elyaf kullanılmaktadır: • "E" tipi cam • Zirkonyumdioksit (ZrO2 ) emdirilmiş cam "E" tipi cam, endüstride en yaygın kullanılan cam tipidir. Ancak yapısal olarak alkalilere karşı oldukça dirençsizdir. Çimento bazlı malzemelerle kullanımını mümkün ve mantıklı kılmak için "E" tipi cama alkali dayanımı veren kaplamalar uygulanır. Ülkemizde "E" tipi cam elyafı üretimi mevcuttur. ZrO2 emdirilmiş cam, yapısal olarak alkalilere karşı kısmen dirençlidir. Bu özelliğini yapısındaki yüzde 16-20 miktarındaki ZrO2'ye borçludur. Ülkemizde ZrO2 emdirilmiş cam üretimi bilgimiz dahilince mevcut değildir ve "E" tipi cama göre fiyat dezavantajı vardır. YALITIM• MAYIS/ HAZiRAN 2009 2 5 r
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=