ÖZGE SİPAHİOĞLU Mimar - Mardav A.Ş. Teknik Ofis Yöneticisi D aha önce de bahsettiğimiz üzere çatı, yapıları dış atmosferden gelen yağmur, rüzgar, kar ve dolu gibi etkenlerden koruyan, bir başka tanımla yapıyı serbest atmosferle ayıran ve sınırlayan bir yapı elemanıdır. Çatının biçimi, konstrüksiyonu ve kullanılacak malzemelerin seçimi; binanın bulunduğu hava koşulları, bina fonksiyonu, mimari konsept vs. kriterler yardımıyla belirlenir. Çatılar çok sayıda kritere göre tasarlandıkları için bu kıstasların her birinegöre ayrı sınıflandırılabilirler. Ülkemizdeendüstri tesislerinde tercih edilen hafif metal çatılar dışında, yaygın olarak görülen tüm çatıları şekilleri itibariyle,üzerinde gezilmeyeelverişli olan düz çatılar ve üzerinde gezilmeye elverişli olmayan kırma çatılar olarak iki ana gruba ayırabiliriz. Önceki yazımda teras çatılarda ısı yalıtım uygulamalarını ele almıştık. Bu yazımda ise kırma çatılarda ısı yalıtım uygulamaları üzerinde durmaya çalışacağım. Konut olarak kullanılan az katlı binalar arasında en sık rastlanan çatı türü kırma çatıdır. Bu tip çatılar, binanın nefes almasını sağladığı gibi, istenildiğinde çatı arasının mekan olarak kullanılmasına olanak verirler. Kaliteli yaşam ortamı sağlamanın temel şartlarından biri, çatıdan ısı kaybını en aza indirmektir. Verimlive kalıcı bir ısı yalıtımı sayesinde yaşayanlar için konfor şartları sağlanır ve muhtemel yoğuşma riski önlenir. Kırma çatılarda ısı yalıtımı uygulamaları; tavanarası döşemesi üzerine yapılan ısı yalıtım uygulaması ve çatı arası kullanılan çatılarda mertek seviyesindeki ısı yalıtım uygulamaları olarak iki ana gruba ayrılır. Kırma çatılarda, çatı arası kullanıl40 YALITIM• OCAK/ ŞUBAT 2009 Kırma Çatılarda lsı Yalıtımı Uygulamaları mayan mekanlarda ısı yalıtımı çatı arasında, betonarme döşeme üzerine uygulanır. Isı yalıtımı uygulanacak döşeme yüzeyi düzgün değilse, tesviye şapıyla düzgün bir yüzey elde edilmelidir. Bu tip çatı detayında en önemli etmen, çatı ve ısı yalıtım arasında havalandırma sağlanmasıdır. Kış sezonunda bitümlü su yalıtım örtüsü ile su yalıtımı yapılmış çatılarda, ısı transferi sırasında çatı boşluğunda ısı yalıtımı üzerinde bulunan taraftaki soğuk yüzeylerde yoğuşma gerçekleşebilir. Saçak alnı veya altında 15°'den düşük eğimli çatılarda en az 25 milimetre, 15°'den yüksek eğimli çatılarda ise en az 10 milimetre,sürekli havalandırma boşluğu sağlanmalıdır. Bu boşluk alanlarının toplamı, çatı düzlem alanının 1/S00'ünden daha az olmamalıdır. Döşeme üzerine serilen ısı yalıtımı, duvar üzerine bindirilerek (saçak alnı veya altından çatı arasına giren havayı engellemeyecek şekilde) duvar ısı yalıtımı ile ilişkilendirilmelidir. Böylece ısı köprüleri yok edilmiş olacaktır. Isı kayıpları oluşmaması için döşemeye serilen ısı yalıtımı kalınlığı homojen ve sürekli olmalıdır. Söz konusu detayda TS 825'e uygun kalınlıkta ve TS11989 EN 13164 standardına göre TSE Belgeli, yanma sınıfı Bl olan, yüzde 10 deformasyonda basma dayanımı en az 100 kpa olan ekstrüde polistren köpük levhalar kullanılmalıdır. Çatı arası kullanılan kırma çatılarda, mertek seviyesindekiekstrüde polistren ısı yalıtımı; mertekler üzerine doğrudan çatı tahtası kullanmaksızın, mertek üzerinde kullanılmış çatı tahtası üzerine veya merteklerin altına kesintisiz bir tabaka halinde uygulanır. Böylece ısı köprüleri en aza indirgenir. Kullanılacak malzemelerve yükler göz önüne alınarak aşık ve mertek kesitleri hesaplanır. Yalıtım sistemi üzerine binen yükler (kar, rüzgar ve hatta çatının kendi ağırlığı) ve bu yükler sonucunda oluşan gerilmeler nedeniyle merteklerin üzerine yerleştirilen yalıtım malzemesinin ekstrüde polistren levhalardaki gibi mukavemetinin yüksek olması gerekir. Isı yalıtım levhaları merteklerin üzerine, merteklere dik gelecek şekilde mertekler üzerine, çatı tahtasına gerek kalmaksızın yerleştirilir. Ahşap tüketimi en alt düzeydedir. Levhalar geçici olarak çiviyletutturulur. Nefes alan bir su yalıtım örtüsünden sonra baskı ve kiremit çıtalarının tespiti ve kiremitlerin yerleştirme işlemleri tamamlanır. Shingle uygulaması için baskı çıtaları üzerine su kontrplağı, sunta, OSB vb. levhalar yerleştirilir ve üzerine shingle uygulanarak çatı tamamlanır. Bu uygulamada ayrıca bir su yalıtım membranı kullanılması, çatı eğimi ve shingle altında kullanılan malzemelerin özelliklerine bağlıdır. Kırma çatılarda mertek üzerine, dış iklim koşulları ve mekanik etkilere dayanıklı sürekli ve kesintisiz bir ısı yalıtımı yapmak önemli bir avantajdır. Detayda,TS 825'e uygun kalınlıkta ve TS11989 EN 13164 standardına göre TSE Belgeli,yanma sınıfı Bl olan, yüzde 10 deformasyondabasma dayanımı en az 200 kpa ve yoğunluğu minimum 30 kg/m3 olan ekstrüde polistren köpük levhalar kullanılmalıdır. 11
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=