bilimsel Tablo 1: Çatı konstrüksiyonun maruz kaldığı güçler, etkileri ve önlemler [4]. Önemli Etkenler Etki Yerçekimi Aşağı çekim Rüzgar İtici kuvvet, yıkıcı, nüfus edici Yağmur Su sızıntısı Kar Nem birikimi, yük Güneş Sıcaklık farkı, hareket, ısı kazancı, Kimyasal bozulma Kir ve Toz Sızma, tortu, yüzey kirlenmesi Kimyasallar Bozulma, parçalanma, çürüme Ses Gürültü zorundadırlar. Bu nedenle çekim enerjisinin etkisi altındadırlar [3]. Kar yükü: Çekim enerjisine bağımlı olarak çatıyı etkileyen yük kar yüküdür. Çatının taşıyıcı sistemi bu yüke dayanmak zorundadır. Çatı eğimi arttıkça kar kendi ağırlığıyla çatıdan akar [3]. Rüzgaryükü: Çatılar rüzgar enerjisinin baskısıyla oluşacak yükü taşımak (direnç göstermek) zorundadırlar. Rüzgar çeşitli yönlerden eserek, binayı konum ve yüksekliğine bağlı olarak etkiler. Çatı yüzeylerine rüzgarın yükleme etkisi binanın yerden yüksekliğiyle bağımlı olarak, çatı eğim derecesi ve yüzeyin rüzgar esiş yönüyle oluşturduğu açıya bağlıdır. Rüzgar baskısı altında bulunan çatı yüzeyinin karşıtındaki yüzeyin üstünde bir emme gücü oluşur. Eğim arttıkça bu emme gücü artar [3]. lsı enerjisi: Çatı taşıyıcı sistemini 7 8 YALITIM • KASIM/ ARALIK 2008 doğrudan etkilememesive onu deforme edecek hiçbir yük yüklememesine rağmen, binayı ve onun işletmesini etkileyen iki enerji vardır. Bu enerjiler ısı enerjisi ve ses enerjisidir. Bunları dengeleyecek elemanlar, çatı taşıyıcı sistemin üstünde yer alırlar [3). Tüm çatı konstrüksiyonları ısıl hareketten etkilenir ve bu hareket bazı çatı konstrüksiyonlarının kötü performans göstermesine neden olur. Isıl hareket nedeniyle çatı konstrüksiyonunun farklı elemanları arasında oluşan çekme ve genleşme etkisinin hesaba katılması gerekir [4]. Yangına dayanıklılık: Bir binanın ve çatısının yangına karşı dayanıklı olması en büyük amaçlardan biridir [3]. Çatıların çoğu bünyelerinde barındırdıkları bazı yapı malzemeleri nedeniyle yangın tehlikesine karşı açıktır. Çünkü yalıtım tabakaları, çoğu zaman yanıcı veya kolay tutuşucu nitelikteki petrol artığı malzemelerden yapılırlar. Aynı zamanda çatıyı Önlem Destekleme Esnememek, Sağlamlık, Sızdırmazlık Yönlendirme, geçirimsiz örtü absorbsiyon ve drenaj, sızdırmazlık Yönlendirme, geçirimsiz örtü absorbsiyon ve drenaj, sızdırmazlık Hareketli bağlantı, yalıtım, koruyucu kılıf, dayanıklı malzeme, yansıtma itme, dışarıda bırakma, Koruyucu kılıf, temizleme Dayanıklı malzeme, dışarıda bırakma Yalıtım oluşturan ana taşıyıcı malzemelerin (ahşap, çelik taşıyıcılı çatılar) yangın dayanımı azdır [4]. Su akışı: Yağmur suyu her zaman çatı örtüsü altına sızabileceği, tıkanma, taşma gibi nedenler sonunda çatıda birikebileceği için suya karşı direnme görevi, çatının yerine getirmesi gereken en önemli görevlerindendir. Özelliklede az eğimli çatıların sızdırmazlık sorunları karmaşık olup, detaylandırma ve yapım sürecinde su sızdırmazlık konusuna önem verilmelidir. Diğer taraftan su, toz, kimyasal atıklar vb. beraberinde sürükleyerek su giderleri içerisinde tıkanmalara ve korozyona sebep olur (5). Güneş ışınımı: Güneş ışınları içerisindeki UV ışınlar özellikle plastik kökenli malzemeler üzerinde hasarlara yol açar ve malzemenin niteliklerini bozarlar. Bu nedenle güneş ışınlarına doğrudan maruz kalan malzemeyi bu ışınların zararlı etkilerinden koru-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=