teknik melere korumasız olarak taşıyıcı strüktür içinde yer verilmemeli, termoplastik ve alüminyum gibi malzemeler ayrı bir taşıyıcı sistem içinde kullanılmalıdır. Yangın öncesi alınacak önlemlerden sonra son olarak yangın görmüş bir yapının yeniden kullanım olanaklarının aranması ve bu konuda yapılması gerekli onarımlara değinmek yararlı olacaktır. Betonarmede, yeniden kullanım için karar vermek ve taşıyıcılık değerini tam olarak tespit edebilmek oldukça güçtür. Taşıyıcılık için betonun çeşitli derinliklerinden örnekler alınarak renklerine ve tahribat sonuçlarına göre karar vermek mümkündür. Betondaki hasar başlıca dört grupta toplanabilir. a) Sıva ve kaplamada kabarma: özel bir onarıma ihtiyaç göstermez. b) Sıva kaplamanın yer yer dökülmesi, beton yüzeyinde pembe ve sarı renklenme, ince çatlak oluşumu. Bu durumda çatlakları şerbet seklindeki tamir harçları ile kapatıp gerekli onarımlar yapılarak kullanılabilir. c) Sıva kaplamanın tamamen düşmesi, betonda sarı renklenme, derin çatlaklar, bölgesel 7 2 YALITIM• KASIM/ ARALIK 2008 teçhizatın ortaya çıkması ve dökülmeler görülmesi halinde onarım ve teçhizat için gerekli takviyeler yapıldıktan sonra kullanılabilir. d) Teçhizatın tamamen açığa çıkması ve betonda şekil deformasyonunun mevcudiyeti halinde yeniden kullanma mahzurludur. Bu konuda sıhhatli netice alabilmek için onarım öncesi ve sonrası yükleme deneyi (BS476 Fire Tests on Building Materials and Structures ve DiN 4102) yapmak faydalıdır. Parçalanma Parçalanma, yangınlarda gorunen doğal bir olaydır. Betonarme döşeme kolon, kiriş gibi elemanların aleve bakan yüzeyinden beton veya agreganın ana elemandan ayrılarak kopmasıdır. Parçalanmalar, kolonların basınç bölgelerinde; kiriş ve döşemelerin gerilme bölgelerinde gerçekleşir. Parçalanmanın sebepleri: a) Hidrokarbon yangınları b) Betondaki rutubetin % 3'ten fazla olması c) Donatısız beton d) Paspayının 40 mm'den az olması e) Kalkerliyerine silisli agrega kullanımı f) Birden fazla yüzünden alevle karşılaşması g) Kesit eninin 200 mm'den küçük olması. Isısal genleşmenin 10xl0E-6'dan büyük olması. Parçalanmaüçe ayrılır: a) Agrega parçalanması b) Köşe parçalanması c) Patlayan parçalanma. Yüksek mukavemetli betonlarda yangından dolayı parçalanmayı engellemek için şunlar yapılabilir. 1-40 mm paspayı 2- Koruyucu yalıtım tabakaları 3-Metal donatılı yangına dirençli sıvalar, betona monofilament Paspaylarının dökülerek demirlerin açığa çıkması Döşemede paspayı parçalanması polipropilen elyaf katılması 4- Yangına direnci test edilmiş özel beton kullanılması. İngiliz standardı BS8110'da kolonlardaki genişliklere göre paspayı kalınlıklarıyla ilgili bir tablo vardır. Ayrıca kolonun kaç yüzü yangına maruz kaldığı gibi faktörlere göre paspayı kalınlıkları değişebilir. Kaynaklar 1. Binaların Yangından Hakkında Yönetmelik 2. Yangın Kurultayı/ Yapılarda Yangının MalzemeyeEtkisi, Prof. Dr. Murat Eriç 3. Fire Resistance of Concrete Structures Instutıon of Structural Engineers 4. Yangından Korunma ve Bina Yangın Güvenliği, Prof. Dr. Şevket Sunar El
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=