okumamış olmasından mı kaynaklanmıştı? .. Bu tür durumlar için geliştirilmiş bir çok yönetmelikve standart varken bu felaket neden gerçekleşmişti? Station Gece Kulübü'ndeki yangın yönetmeliğine ilişkin birçok ihlal bu yazıda ele alınmayacaktır. Bizim gibi ısı ve ses yalıtımı konusunda çalışan kişiler için standartlara uygun bir iç kaplama malzemesiylekaplanmayan yalıtım malzemesinin, ilgili standartlarda verilen değerlere uygun olması ve köpük esaslı yalıtım malzemesi kullanılacağı durumda bu malzemede alev almayı geciktiricibir önlemin alınması gerektiği bilinmektedir. Eğer Station Gece Kulübü'nde kullanılan ses yalıtım malzemesi, ilgili standartlarda verilen değerlere uygun olsaydı ve köpük esaslı yalıtım malzemesinde alev almayı geciktirici bir önlem alınsaydı, söz konusu felaket önlenebilirdi. ASTM E84, 25/50 Alev/Duman Sınıflandırması Şekil l'de, alçı levhayla henüz kaplanmamış bir duvar yalıtımı gösterilmektedir. Bu yalıtım 25/50 olarak sınıflandırılamaz; alçı levha ile kaplandıktan sonra sistemin tümü 25/50 olarak sınıflandırılabilir. Şekil 2, iç kaplaması olmadığı için iç ortam etmenlerine her zaman açık olan bir metal bina yalıtımını göstermektedir. Yalıtımın bir yüzeyi buhar kesici bir malzemeyle kaplıdır ve yalıtım yapıştırıcısıyla beraber 25/50 olarak sınıflandırılmalıdır. ASTME84 ve 25/50 alev/dumansınıflandırması, belirli bir yalıtım malzemesinin Station Gece Kulübü'nde olduğu gibi havai fişek gösterisine maruz kaldığında ne tür bir davranış göstereceğini önceden doğru olarak tahmin etmeyebilir. E84, bir tünel içinde, malzemenin tavanda uygulanmış şekliyle yürütülen bir laboratuvar deneyidir. Bir alev oluşturulur, tünel içine dakikada 240 feetlik bir Şekil 1. Alçı levha tespiti öncesi bir yüzü Kraft kağıdı ile kaplanmış duvar yalıtımı. Alçı levha ile kap/anacağından, yalıtımın kendisinin 25/50 alev/duman gereksinmesini karşılamasına gerek yoktur Şekil 2. Metal bina yalıtımı, ASTM E84'e göre A Sınıfı hava akımı üflenir ve alevin yayılma oranı ile duman salınım miktarı ölçülür. Sınıflandırma, çimento esaslı levha (Oalev yayılma ve Oduman salınımı) ile kızıl meşeye (100 alev yayılma ve 100 duman salınımı) göre karşılaştırmalı olarak yapılır. Bir laboratuvar ortamında gerçekleştirilen deney, gerçek şartlarda oluşan bir olayı tam olarak simule etmese de, Station Gece Kulübü'ndeki ses yalıtım malzemesi 25/50 sınıflandırmaya sahip olsaydı, yangın daha yavaş bir biçimde yayılacak, böylece insanların da kaçmak için yeterli vakitleri olacaktı. Mekanik Tesisat Yalıtımı ve ASTM E84 Bir binada uygulanan boru ve kanal tesisat yalıtımı, büyük bir alana düz ve sürekli olarak uygulanan duvar ve tavan yalıtımından farklıdır. Boru ve kanal tesisat yalıtımı çoğunlukla bir asma tavan üstünde, plenum olarak işlev gören (hava dağıtımı için) bir alanda yer alır. Asma tavan üstünde plenum olarak işlev gören alanda yalıtımlı su borusu olduğu durumda, eğer yalıtım malzemesi yangının hızla yayılmasını sağlar ve büyük miktarda duman salıverirse yangın durumu çok daha kötü olabilir. Bu nedenle, boru yalıtımı 25/50 alev/duman sınıflandırmasına uygun olmalıdır; ki çoğunlukla da bu şekilde belirtilir. Bununla birlikte, asma tavan üstündeki alan her zaman plenum olarak işlev görmez. Şekil 3, 25/50 alev/duman sınıflandırmasına uygun bir yalıtım malzemesi ile giydirilmiş bir boruyu gösteriyor. Asma tavan üstündeki alan plenum olarak işlev görsün veya görmesin, bir binanın iç ortamında yer alan tüm boru ve kanal yalıtımları, her zaman 25/50 alev/duman sınıflandırmasına uygun olmalıdır. Şekil 3a ve 3b: Yanmazve yanıcı olarak sınıflandırılan yalıtım malzemelerinde yürütülen deneyler. Her iki fotoğraf, her bir numunenin 750 °C sıcaklıktaki fırın içine sokulmasından 35 saniye sonra çekilmiştir. Alttaki fotoğrafta alevler varken diğerinde yoktur. YALITIM • KASIM/ ARAUK 2008 4 7
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=