bilimsel ğundan dışarı hareket ederek katodik olarak oluşmuş olan NaOHile reaksiyona girmekte ve beyaz demir hidroksit pıhtı halkalarını oluşturmaktadır. FeC/2 +2NaOH ➔ Fe(OH)2 + 2NaC/ Demir hidroksit, Fe(OH)2 hidrate demiroksite dönüşmektedir (Fe2O3.H2O). Bu da kırmızı kahverengi pas olarak adlandırılmaktadır. Kahverengi pas önce (Fe3O4) siyah magnetite, daha sonrada yeşil (Fe3O4.H2O) magnetit hidrata dönüşmektedir: 4Fe(OH), +O,➔ 2H,O+ 2F,,O,.H,O 6Ft(OH), +01 ➔4H10+2FtJO◄.H10 Fel04.H:O➔H20+FtJO◄ Oyuk merkezinde esas olarak oluşan Fe 3O4 ve Fe2O3.H2O bir şişme meydana getirmektedir. Bu durumda çelik ve beton ara yüzeyindeki hacim artışı 2-10 kat mertebesine ulaşabilmektedir. Bu şişme esnasında çözünmüş oksijenin oyuk içine nüfuzu, burada sıkışmış olan elektrolitin oyuk dışındaki korozyon ürünleriyle ara karışımını engellemektedir. FeC12 , demir hidroksite ve HCl'ye hidrolize olmaktadır. FeC/2 + 2Hp ➔ Fe(OH)2 + 2HC/ Bu reaksiyonun, korozyon oyuğundaki oksitlenme işlemini belirlediği ve korozyon olayını hızlandırdığı bilinmektedir. Oyuk yüzeyinde oluşan pil reaksiyonuna ilişkin elektro motor kuvvetinin (E) değeri geri dönüşümlü hidrojen potansiyelinin altına düştüğünde, H2O anot tarafından çözünerek hidrojen protonunu vermektedir. Bu protonlar serbest H atomuna indirgenerek katot bölgesine hareket etmekte ve çelik yüzeyine yapışmaktadır. Elektrolitin pH değeri düştükçe, Fe-ıe- ➔ Fe++ reaksiyonu yerini 02 + 2Hp + 4e- ➔ 4(oH-) reaksiyonuna bırakmaktadır. 7 4 YAUTIM•TEMMUZ/AGUSTOS2008 l 1 •• l 279 381 114 Şekil 3: ASTM G 109 test yönteminde kullanılan beton kolonların kesit olarak görünümü [5] Bu reaksiyon oyuk içinde mikro katotları oluşturmakta ve oyuk şişmelerine neden olmaktadır. Geri kalan H;q'lar çelik yüzeyinde absorblanmış olarak kalmakta ve uygun şartlar altında çeliğin içine nüfuz ederek korozyon tepeciğinin etrafında birikmektedir [4]. 3. Deneysel Çalışmalar Betonarme yapılardaki çeliğin korozyonu ile ilgili çeşitli test metotları bulunmaktadır. Bunlardan ASTM G 109 test yöntemi 1992 yılından bu yana kullanılmaktadır. Şekil 3'te görüldüğü gibi ASTM G 109 testinde beton numunenin üst tabakasında bir alt tabakasında ise 12 mm çapında iki çelik çubuk bulunmaktadır [5]. Havalandırılmış % 3,5 NaCI çözeltisi içine BS 20 standardına uygun olarak dökülmüş iki adet beton kolon daldırılmıştır. Bunlardan birisinin 150 mm'lik bölümü çözelti içinde kalmak üzere dikey, diğeri ise çöze!- ti yüzeyinden 7 cm altta kalacak şekilde yatay olarak yerleştirilmiştir. Klorür iyonlarının difüzyonu ve korozyon parametrelerini etkileme güçleri, 90 günlük zaman periyodu sonunda incelenmiştir. Deniz suyuna simüle edilmek suretiyle özel olarak hazırlanmış % 3,5 NaCl içeren çözeltisindeki klorür iyonları, beton dış yüzeyinden içeriye doğru nüfuz etmektedir. Deney sonunda beton kolonlarda 12 milimetrelik uca sahip darbeli matkapla 10 mm derinliğinde 30'ar milimetre aralıklarla kolon boyunca 10 farklı yerden yan yana ikişer delik açarak bu deliklerden çıkan beton tozlar toplanmıştır. Toplanan örneklerin her birinden alınan 2 gr numune 100 mi 1 N HNO3içinde çözünmüş ve klorür iyon seçicielektrot yardımıyla çözeltinin EMKbüyüklükleri ölçülerek ağırlıkça miktarları belirlenmiştir. Elde edilen veriler kullanılarak Şekil 4'te görülen klorür penetrasyon profili çıkartılmıştır. 28.-----,,--------------~ L 26 24 22 ~ 20 3 :! 18 .!i e 1a 'f .2 14 ! " 12 C ~ 10 i ! 8 S 6 < 4 2 -2~--------------~ O 30 60 90 120 160 180 210 240 270 300 mm Şekil 4: Klorür iyonlarının penetrasyon profili
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=