globalanaliz le, dış ticaret hadlerinin aleyhe dönüşü sebebiylebüyük değer kayıplarına uğramadan, iç tasarrufların dövize çevrilmesi olanağı sınırlıdır. Bu görüşün ulaştığı doğal sonuç, gelişmekte olan ülkelerin büyük bir bölümünde dış kredilerin döviz yetersizliği sorununu çözümlemesi, yatırım kaynaklarını takviye etmesinden çok daha önemlidir. Kalkınma planlarımızda ve yıllık programlarda dış kaynak gereksiniminin belirlenmesinde, iç tasarruf açığı ile dış ticaret açığının ayrı ayrı değerlendirildiği, hatta bu hesaplamada dış ticaret açığının egemen faktör olarak kabul edildiği görülmektedir. Buna bağlı olarak ülkemizin gereksinim duyduğu dış borç miktarını başlıca etken olarak iç tasarruf açığı değil, aksine dış ticaret açığı belirlemekte ve planlarımızda iç tasarruf miktarı diğer yan belirleyicifaktörler olarak kabul edilmektedir. Özetle ifade etmeye çalışırsak, ülkemiz ihracat yapısında önemli değişiklikler sağlanamadığı ve mevcut kaynaklarını tüketim malları üreten alanlardan, sermaye mallarına doğru kaydırmadıkça, "İç tasarruf açığı ile dış ödemeler dengesi açığını" ayn ayrı dikkate almak zorunda kalacaktır. Bu nedenle dış kredilerin Türkiye'nin döviz kaynaklarını takviye etmesi, yatırım kaynaklarını artırması kadar önemlidir. Sonuç Bugün, uluslararası sermaye iki şekilde mekan değiştirmektedir. Birincisi, sıcak para olarak diğeri ise doğrudan yatırım olarak. Ekonomi yönetiminde her zaman ikincisi birinciye tercih edilir. Bu tip doğrudan yatırımların artırılması için gerekli kanuni alt yapı ile kolaylıkların hükümetlerce sağlanması gerekir. Çünkü bunlar üretime dönük yatırımlardır. Türkiye bu tip yatırımları çekebildiği ve rekabetçi bir ortam yaratabildiği tak44 YALITIM• KASIM/ ARALIK 2007 dirde, büyümenin ve ticareti artırmanın önemli bir girdisi olan yeni teknolojilere sahip olma şansını da elde edecektir. Türkiye, 1980 sonrasında ihracat alanında gösterdiği bütün başarılı performansa rağmen, ihracatının yapısı ve teknolojik görüntüsü açısından hala dünya ortalamasından oldukça farklı bir yerdedir. Bunun hızla düzeltilmesi, teknolojik ihracatın artırılması ve dış ticaret dengesinin mutlak yakalanması gerekmektedir. Devletin dışarıdan borçlanmaya mecbur kalmasının başlıca iki sebebi vardır. Bunlardan birincisi,ülke içerisinde vergi ile alınabilecek ve iç borçlanmayla yapılabilecek son noktaya gelinmediği halde gerekli döviz ihtiyacının ülkenin mevcut döviz rezervleri ile karşılanamaması halidir. İkinci neden ise ülke içerisinde vergi ile alınabilecek ve iç borçlanmayla yapılabilecekson noktaya gelindiği halde yatırımlar için kaynak yaratılamaması ve bu nedenle ihtiyaç duyulan finansman açığının kapatılabilmesi için dış borçlanmaya gidilmesidir. Türkiye şu an için kritik bir borç seviyesine sahiptir. Bu borçları zamanında alıp iyi kullanmadığı ve ihracatını bütün iyi gelişmeler ve çabalara rağmen yeterince artıramadığı, ithalatın hala ihracatın önünde olduğu gözlenmektedir.Bu durumda mecburen iç tasarrufu artırmak durumundadır. Benim bu yazı sonunda şahsi kanaatim, dış borcun gelişmekte olan ülkelerde, yatırımları yapabilmek için kesinlikle gerekli ve doğru olduğudur. Fakat bu dış finansman ileride kendini ödeyebilecek doğru ve verimliyerler ile yatırımlarda kullanılmalıdır. Böyle yapıldığı takdirde ne dış borç, ne de globalleşme, ne paranın hızla hareket etmesi vs. gelişmekte olan ülkelerin önünde engel değil, aksine ülkenin büyümesi ve ticaretini artırması için bir destek, bir avantaj haline gelir. Bunu yapabilmek de bizim kendi ellerimizdedir. El Kaynaklar Carol Welch , A World in Chains, The Ecologist, Sept, 2000 Dr. A.YavuzEge, Türkiye'nin Dış TicaretininBugünü ve 21. Yüzyıla Doğru Muhtemel Gelişmeler, Dış Ticaret Dergisi, Ekim 1998 Özel Sayı Dr. OktayVural, Bilgiye Dayalı Kalkın, Ulaştırma Bakanı Dr. Salih Yılmaz, Gelişmekte Olan Ülkelerde Dış Tasarrufa Duyulan İhtiyacın Nedenleri, Hazine ve Dış Ticaret Dergisi, 1994/1 Ersan Öz, Globalleşme Nedir?, Dış Ticaret Dergisi Sayı 22, Temmuz 2001 Haluk Tandırcıoğlu, Türkiye'de Dış Borç Sorunu, Dış Borçların Sürdürülebilirliği ve Dış Borçların Sınırlandırılması, Dokuz Eylül Üniversitesi,Sosyal BilimlerEnstitüsü DergisiCilt 2, Sayı: 2, 2000 IMF World Economic Outlook 1997 MaureenWere,The lmpact of External Debt on Economic Ggrowthand Private Investments in Kenya:An Emprical Assessment,Wider Development Conferenceon Debt Relief,17-18 August 2001, Helsinki Özlem Özkıvrak, Dilek Dileyici, Globalleşme, Bölgeselleşme, Mega Rekabet ve Türkiye, Dış Ticaret Dergisi, Sayı 20, Ocak 2001 Robert WRIGHT,"Will GlobalizationMakeYou Happy" (ForeignPolicy,September 2000)
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=