globalanaliz ALPER DOĞRUER İnş. Y. Müh. (MBA) Mardav Satış Müdürü KazlarGibiÖrgütleneFnirmalara Değişik Bir Bakış Açısı Kazların göç esnasında "V" şeklinde bir formasyonlauçtukları çok uzun bir zamandır bilinen bir gerçek. Bu konu üzerine çeşitli tartışmalar sürerken, çeşitli kaynaklarda bu konuda yazılmış yüzlerce yazı var. Bu yazıların çoğu ise, "V" şeklinde uçmanın getirdiği faydaları insanlara göstererek, bir anlamda "Kazlar bile yapıyor; siz de örnek alın" gibisindendersler içeriyor. 70'li yıllarda yapılan bir araştırma sonucunda, 25 kuşluk bir filonun bu şekilde uçarak, uçuş mesafesini yüzde 75 artırabildiği ileri sürülürken, bu teoriye göre her kuşun öndeki ile aynı mesafe ve açıda uçması ve senkronize, yani eşzamanlı kanat çırpması gerekir ki "Bu gerçekte mümkün değildir" gibi karşı tezleri de bulmak mümkün. Bunun dışında "V" formasyonunda liderlik yapan kazın sürekli değişmesi, gruptan ayrılan kaza, diğerlerinin yardım etmesi ve arkadaki kazların bağırarak öndekileri daha hızlı gitme konusunda uyarması da bu konuda verilen diğer örnekler. Daha önce bu konuda yayınlanmış yazılardan farklı olarak bu yazıda, "Gerçekbir firmada bu çıkarımlardan nasıl faydalanırız" sorusunu daha gerçekçiörnekler üzerinden açıklamaya çalışacağım. Hedef Birliği Şüphesiz kaz topluluğunun hepsi gidecekleriyeri biliyorlarveya gidilecek yer veya ulaşılacak hedef hakkında bir fikir birliği içersindeler.Hedef birliği, grup halinde hareket eden insanlar için tartışmasız sağlanması gereken bir parametredir. Önceliklefirmamızda herkesin ortak olduğu ölçülebilir bir hedef seçmeliyiz. (Örneğin 5 3 2 YALITIM • MAYIS/ HAZiRAN2007 sene sonunda bu firma 150 milyon $ ciroya ulaşacak gibi) Hedefe Ulaşmak İçin En İyi YönteminSeçimi Kuşkusuz burada "V" şeklinde uçmak kazlar için müthiş bir enerji tasarrufu ve birbirlerinin enerjisinden faydalanma olanağı sağlamaktır. İntel'in efsanevi CEO'su Andrew Grove'un "High Output Management"adlı kitabında bahsettiği gibi daha çok değil, daha verimli çalışmalıyız. Kazlar da bunu tercih ediyorlar ve daha uzun mesafeleri uçmanın en verimli yolunu buluyorlar. Firmalar da kuşkusuz hedeflerini belirledikten, bu ortak hedefte anlaştıktan sonra grup üyelerine en uygun ve en verimli hedefe ulaşma yolları üzerinde de yeterince araştırma yapıp en iyisini seçmelidir. Yukarıdaki örneğe devam edersek 150 milyon $ ciro yapabilmek için şirket bugünkü ürünlerine hangi yeni ürünleri katmalıdır, gelecekteki firma yapısı nasıl olmalıdır, dağıtım kanalı, üretim vs... Hedeften Ayrılanların Başarısızlığı Bir kez hedef ve buna ulaşma yolu grup olarak belirlendiğinde, grup ile birlikte hareket etmeyenlerin kendi başlarına başarılı olamayacakları kadar mükemmel sistemler dizayn edilmelidir. Zaten bir grubun ancak topluca yapabildiği bir şeyi bir kişi tek başına da yapabiliyorsaya hedefte ya da izlenen yoldamutlaka bir hata vardır. En azından tek başına yapılabilse bile grup halinde yapmak daha az yorucu olmalıdır. Böylece,grup halinde çalışmanın başarıyı getirdiği otomatikman ortaya çıkmalıdır. Bütün bu yapılanlar toplu ödül ve benchmarking sistemleri ile desteklenmelidir. Ödüller toplu verilmeli, 5 senelik bir plan yapılıyorsa büyük ödül 5 sene sonuna konulmalı ve erken vazgeçenler bu ödülden faydalanamamalıdır. RotasyonluLiderlik Kazlarda görüldüğü üzere en zor işi en önde giden lider yapmaktadır. Çünkü bütün rüzgar yükünü kendi başına yüklenmektedir.Bu yüzden de kazlar liderliği dönüşümlü olarak yapmakta, yorulanlar geriye geçmektedir. Ama her değişen lidere göre grubun yönü ve metodu değişmemektedir. Bunu örnek alarak bir firma dizayn edersek... Liderlik, firmalarda her gün değişebilecek bir şey değildir. Üç ayda bir genel müdür değişikliği bugünkü firmaların gerek ürettikleri mal ve hizmetler gerekse de yapılan itibariyle çok büyümüş olmaları sebebi ile tavsiye edilebilecekve fiziksel olarak da mümkün bir şey değildir. Çünkü firmalardaki bu tip pozisyonlar gerek hukuki gerekse de maddi pek çok anlam ifade etmektedir. Dolayısıyla en tepedekilerin sürekli değişmesi tavsiye edilemez. Fakat orta kademe yöneticiler özelikle güç mesafesinin yüksek olduğu ülkemiz gibi yerlerde bir noktadan sonra verimliğini kaybetmektedir. Dolayısıyla firma içinde satış, pazarlama,muhasebe gibi fonksiyonları kendi içlerinde alt fonksiyonlara bölmeliyiz. Bu alt birimlerde mutlaka hiyerarşik birer kademe bulunmasına dikkat etmemiz gerekmektedir. Yani her alt fonksiyonyöneticisininen az yöneteceği bir kişi olmalıdır. Bunları firma büyüklüğü ve çalışan sayısına göre ayarlamakmümkündür. Bu küçük hi-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=