globalanaliz yaratıcı sorun çözme sürecinin, yakınsaklık baskınlığında "miyop"luk tehlikesi ile karşı karşıya olmasıdır. Yaratıcı Sorun Çözmede Etkili Çevresel/Kültürel Faktörler ve Türk Toplumu Sweetman (1997) tarafından örgütte yaratıcı ortam yaratılmasında sezgisel yaklaşımların ve metaforik bakış açılarının destekleyici rol oynadığı savunulmaktadır. Türk toplumunda da sezgisel ve metaforik yaklaşımlar benimsenmektedir ve bu diğer faktörlerden bağımsız düşünüldüğünde örgütsel yaratıcılık için pozitif bir başlangıçtır. Amabile (1998) yöneticilerin yaratıcılık ile ilgili motive edici davranışlara odaklanmalarını önermektedir; ancak Türk toplumunda bu davranışlardan bazılarının uygulanmasında güçlükler yaşanacağı düşünülmektedir. Özellikle "özgürlük tanıma" ve "doğru süpervizyon" konularında Türk toplumundaki güç mesafesinin uzaklığı sebebiyle güçlükler yaşanacaktır. Ford (2000) tarafından dikkat çekilen bir nokta ise yaratıcılığın belirsizliği anahtarlaması ve bunun da örgütteki kişilerde rahatsızlık ve güvensizlik yaratmasıdır. Türk toplumunda belirsizlikten kaçınma güçlü bir özelliktirve bu da örgüt içi yaratıcılık önünde bir engel oluşturmaktadır. Türk toplumu ile Japon toplumu arasında çeşitli paralellikler mevcuttur. Herrmann (1990) modelinde Japonya'nın yer aldığı kadranlar olan sezgisel ve duygusal-kişilerarası kadranları Türk toplumu için de (belki sırası değişerek) uygundur. Yine Türk toplumunda da bireysellikten çok kollektivist bir yapı mevcuttur ve bu da Türk toplumunun yaratıcı dualite ekseninde yeraldığı adaptif yaratıcılık ile uyumludur. SONUÇ Makalede öncelikle yaratıcılığın ve yaratıcı problem çözme sürecinin yapısı ve tarihçesi incelenmiş olup bu 7 4 YALITIM• MART/ NiSAN2007 konudaki tekniklere de değinilmiştir. İzleyen bölümlerde yaratıcı sorun çözme konusundaki çeşitli perspektifler incelenmiş ve sürecin dua! yapısına dikkat çekilmiştir. Daha sonra örgütsel ve kültürel çevrede yaratıcı problem çözmeyi etkileyen faktörler incelenmiş ve bunlar ışığında Türk toplumunda yaratıcı sorun çözme değerlendirilmiştir. Netice olarak Türk toplumunun yaratıcı sürecine yakınsak ağırlıklı olarak yaklaştığı, sezgisel ve metaforik algılama yeteneğinin de uygun bir ortam teşkil ettiği belirlenmektedir. Ancak Türk toplumundaki uzak güç mesafesi, yöneticilerin yaratıcı sorun çözme sürecinde "özgürlük tanıma" ve "doğru süpervizyon'"da zorlanacağını çağrıştırmaktadır (bu gerçekte de yaşanmaktadır). Türk toplumunun belirsizlikten kaçınma eğilimi de sürece ilave bir zorluk getirmektedir. Japon toplumu örneği ve Türk toplumuna benzerlikleri dikkate alındığında, buluşcu bir yaratıcılıktan çok adaptif bir yaratıcılığın uygun olacağı söylenebilir.Yeni fikir ve ürünlerden çok mevcut fikir ve ürünlerin pratiğe dönük veya iyileştirme amaçlı uygulaması Türk yaratıcı sorun çözme süreçlerinde uygun yaklaşım olacaktır. Ancak yukarıda da dikkat çekilen yakınsama ve belirsizlikten kaçınma eğilimi kontrol edilemeze süreçte tıkanma, miyopluk, düşünme sürecinde yerinde sayma (ve hatta geriye gitme) yaşanabilir. 11 KAYNAKÇA Amabile,T.M.1998. How to KiliCreativity. Harvard Business Review,76: 76-88. Bono, E. 1970. Lateral Thinking. NewYork: Harper & Row Publishers. Cornish, E. 1994. Finding Creative Solutions. Futurist, 28: 53-54. Fobes, R. 1996. Creative Problem Solving. Futurist, January: 19-23. Ford, C.M.2000. Creative Developmentsin CreativityTheory.Academyof Management Review,April:6-9. Ford, C.M.2000. Factors lnfluencing Creativity in the Domainof ManagerialDecisionMaking. Journal of Management,July: 14-42. Gardner, K.A.,1999. The DynamicBalance: Divergenceand Convergence.Center for Studies in Creativity, http://www.buffalostate.edu/-creatcnt/readingroom/ lgrnderdybal-2.htm Herbig, P. ve Jacobs, L. 1996. Creative Problem Solving in the USAand Japan. lnternational MarketingReview,13: 63-71. Herrmann, N. 1990. The CreativeBrain. Lake Lure, NC:Brain Books. Hillis,P.M.,Puccio, G.J. 1999.A Literature Analysisof the lnterdisciplinaryApplicationsof Creative Problem Solving. Center for Studies in Creativity,http://www.buffalostate.edu/-creatcnt/readingroom/hillis-article.html Hofstede,G. 1994. ManagementScientists Are Human. ManagementScience,40: 4-13. lsaksen, S.G.ve Dorval,K.B.1994. Changing Viewsof Creative Problem Solving.ICN Newsletter,3: 1-3. lsaksen, S.G.,Dorval, K.B.,ve Treffinger,D.J. 1994. Creative Approaches to Problem Solving. Dubuque, lowa: Kendall Hunt Publishing Company. Kirton, M. 1976. Adaptors and Innovators Descriptionand Measure.Journal of Applied Psychology,61: 622-629. Nierenberg,G. 1982. The Art of Creative Thinking. New York: Simon & Schuster. Osborn, A.F. 1953. AppliedImagination.New York:Charles Scribner's Sons. Parnes, S.J. 1967. Creative Behavior Guidebook.NewYork:Scribners. Parnes, S.J. 1981. The Magicof Your Mind. Buffalo,NY:Creative Education Foundation. Parnes, S.J.,Noller, R.B.ve Biondi,A.M.1977. Guide to Creative Action. New York: Charles Scribners Son. Sternberg, R.J.ve Lubart, T.I. 1991.An lnvestmentTheory of Creativityand lts Development.Human Development,34, 1-31. Sweetman,K.J. 1997. CultivatingCreativity. Harvard Business Review,75: 10-13. Treffınger, D.J.ve lsaksen, S.G. 1992. Creative Problem Solving.Sarasota, FL:Center for Creative Learning. Treffinger,D.J.,lsaksen, S.G.ve Firestien, R.L. 1982. Handbook of Creative Learning. Sarasota, FL: Center for CreativeLearning.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=