bilimsel Pomza, birbirine bağlantısız boşluklu, sünger görünümlü silikat esaslı, birim hacim ağırlığı genellikle 1 g/ cm3'ten küçük, sertliği Mohs skalasına göre 6 civarında, camsı doku gösteren volkanik bir maddedir. Pomza, volkanik olaylar neticesinde oluşmuş, fiziksel ve kimyasal etkenlere dayanıklı, süngerimsi, ani soğumadan ve gazların yapıyı ani terk etmesinden dolayı oldukça gözenekli camsı volkanik bir kayaçtır ve suda yüzmektedir. Gözenekler arası irtibatsız olduğundan permabilitesi düşük, ısı ve ses yalıtımı oldukça yüksektir. Bünyesinde kristal suyu yoktur. Kimyasal olarak% 75'e varan silis içeriğine sahiptir [2]. Pomza ve benzeri malzemeler üzerine çalışmalar tüm dünyada bütün hızı ile devam etmektedir. Bu konuda sağlanan gelişmeler sayesinde yalıtım malzemelerinin dışında ısı yalıtım değeri yüksek olan pomza gibi yapı malzemelerinin kullanımı artacak, bu da bize enerji tasarrufu sağlayacaktır. Ülkemizde tüketilen toplam enerjinin % 3l'i konutların ve yapıların ısıtılmasında, % 42'si sanayi alanında, % 19'u ulaşımda, % S'i tarımda ve % 3'ü diğer alanlarda kullanılmaktadır. Ülkemizde tüketilen enerjinin yaklaşık % 68'inin ithalat yolu ile karşılandığı göz önüne alınırsa ve dünya enerji fiyatlarının aşırı bir şekilde yükseldiği hatırlanırsa enerjinin verimli bir şekilde kullanılması ve tasarrufunun da yalıtımla sağlanabileceği görülür [3],[4]. Bina yapımında kullanılan yapı malzemelerinin temini ya yörede bulunan malzemeler vasıtasıyla ya da başka yöre veya ülkelerden temin edilmek suretiyle olmaktadır. Yöre dışarısından temin edilen malzemeler kendi maliyetlerinin yanında nakliye masraflarını da beraber getirmektedir. Giderlerin daha az olması için, yörede bulunan yapı malzemelerinin kullanılması öncelikle tercih edilmelidir. Bu hem yörenin kalkın6 8 YAUTIM• ŞUBAT 2007 masında fayda sağlayacak hem de yörede bulunan malzemeden faydalanılmasını sağlayacaktır. Yukarıda açıklanan hususlar göz önüne alınarak, çalışmamızda Erzurum ilimizin Pasinler ilçesinde bol miktarda bulunan pomzanın kullanılabilirliği ve ısıl iletkenliği araştırılmıştır. 2. MATERYALve YÖNTEM 2.1. Materyal-Hafif Agrega (Pomza) Deneylerimizde Erzurum ilimizin Pasinler ilçesi Demirdöven yakınlarında bol miktarda bulunan pomza kullanılmıştır. Kullandığımız Pasinler Demirdöven pomzasının kimyasal analizi Tablo 2.l'de verilmiştir. 2.2. Yöntem Pomza Üzerinde Yapılan Deneyler Pomza için gerekli olan ve hafif agregalar için standart olan TS l l 14'te hafif agregalara uygulanması gereken deneyler yapılmıştır. Her bir deney için ölçümler malzemenin farklı boyutlar vb. özelliklerinden dolayı en az üçer defa yapılarak bulunan sonuçların aritmetik ortalaması alınmıştır. Ocaktan alınan pomzanın tüm ocağı temsil etmesine dikkat edilerek ocağın 18 farklı bölümünden pomza alınmıştır. Alınan pomzaların renk ve yapı değişikliği göstermemesine dikkat edilmiş, deneylerde kullanılmak üzere pomza yığınından numune alınırken standartta öngörülen çeyrekleme metodu (dörde bölerek küçültme) kullanılmıştır. Pomza, hiçbir katkı malzemesi katılmadan dolgu malzemesi olarak yapılarda kullanılabileceği gibi içerisine çeşitli bağlayıcılar ve katkılar katılarak da yapı malzemesi olarak da kullanılmaktadır. Pomzaya su, çimento ve gerektiğinde katkı maddeleri de karıştırılarak hafif beton imalinde kullanılmak istendiğinde, pomzanın gevşek birim ağırlığının en büyük değerinin 1200 kg/m3'ü aşmaması gereklidir. Bu nedenle kullanacağımız pomzanın hafif agrega olarak kullanılması için fiziksel ve kimyasal özelliklerinin istenilen değerler sınırları içerisinde olup olmadığının araştırılmıştır. Karışım Oranlarının Tespiti Hafif agrega (pomza) betonunun çok önemli uygulamalarından biri de onun duvar blok elemanı olarak kullanımıdır (5)(6]. Pomzanın duvar blok elemanı veya sıva olarak kullanımı için bu çalışmada çeşitli katkı maddelerini belirli oranlarda katarak çeşitli numuneler üretilmiştir. Elde edilen deney numuneleri için ilk önce mevcut pomza, elek analizine tabi tutularak 0/2, 2/4, 4/8 mm. tane sınıflarına ayrılmıştır. Bu tane sınıflarına ayrılmış olan malzemeyi, belirli oranlarda birbirlerine katarak ve de yine belirli oranlarda çimento, alçı veya çimento + kireç katılarak TABLO 2.1: Pomzanın Kimyasal Analizi Kimyasal Bileşen Oran(%) Kimyasal Bileşen Oran ( % ) Si02 69,78 Na2O 4,33 Al203 11,16 K2O 2,87 Fe203 2,11 cı 0,0496 CaO 2,47 Toplam 98,04 MgO 0,60 Özgül Ağırlık (g/cm') 2,35 SO3 0,06 Özgül Yüzey (cm2/g) 6010 Kızdırma Kaybı 4,66 45 Mikron elek kalıntısı (%) 10,20
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=