FARUK BİLAL Himerpa A.Ş. Çoğu insan yangın koruması denildiğinde duman dedektörleri ve yangın söndürme sistemler , yani aktif koruma sistemlerini anlıyor. Bu aktif sistemler yapıyı korumada önemli bir rol oynamasına rağmen pasif yangın koruma sistemleri de yangında "savunmanın son hattı" gibi hizmet ederek bir bütünleşmeyi gerçekleştirirler. Pasif yangın durdurucu malzemeler, yapı elemanlarına ısısal enerji transferini geciktiren veya geçişini yavaşlatan koruma malzemeleridir. Pasif yangın koruması, "yapıdaki sıcaklık yükselmelerine karşı ve/veya yapının yangınla karşılaşmayacak tarafında maksimum müsaade edilebilir sıcaklıktan daha düşük bir sıcaklık oluşacak şekilde izole etmektir" diye de tanımlanabilir. Pasif yangın durdurucu malzemeler, yangın anında yapıdaki insanların dışarı çıkabilmesine imkan verir ve yangının yayılmasını önleyerek, itfaiyecilerin yangını en kısa sürede söndürmeleri için gerekli zamanı sağlar. Aynca pasif yangın durdurucu malzemeler, yapının taşıyıcı sistemlerinin (betonarme, çelik, ahşap) stabilitelerinive mukavemetlerinikoruyarak yapının çökme olasılığını azaltırlar. Pasif yangın koruma sistemleri bir binada yangın güvenliğini ve yapısal yangın korunumunu sağlarlar. Aktif yangın önlemlerininaksine pasif yangın koruma sistemleri harekete geçmek için, elektrik veya elektronik bir aktivasyona gerek duymazlar. 6 8 YAUTIM • ARALIK 2006 Pasif Yangın Durdurucu Malzemelerile Yangın Yalıtımı ve DuvarUygulama Detayları Mimari Detaylar Genel olarak yangına dayanıklı bina tasarımında üç ana hedef: Yangında yaralanma veya ölüm riskini en azına indirmek Bir yangının başladığı binadan çevreye yayılmasını önlemek suretiyle genel olarak toplumu korumak Mal kaybını en aza indirmektir. Bu hedeflere ulaşabilmek için alınacak mimari planlama önlemlerinden binanın iç planlaması iki maddede toplanır; Dumanın yayılmasını ve yangının yayılmasını önleme. Yangının başladığı binadan bir diğerine atlamasındaki faktörlerden biri de yangının başladığı binanın dış kabuğu, yani dış duvarları ve çatısıdır. Dış duvarlar başlıca üç amaca hizmet etmektedir: Yangının bir kattan diğerine atlamasını önlemek (kat geçişlerine taşyünü montajıyla veya betonarme çıkmalarla), kontrol altına alınıncaya veya kendi kendine sönünceye kadar yangını başladığı bina içinde tutmak. Çevredeki binalarda başlamış olan bir yangının bina içine girmesini önlemektir. Yangının bir yapıdan diğerine geçişini önlemede başlıca iki yöntem kullanılabilir. Bunlar, yangın ile yanıcı malzemeler arasına yanıcı olmayan koruyucu engel yapmak ve yangın ile yanıcı malzemeler arasında yeterli uzaklık bırakmak suretiyle gelen yüksek ısının tutuşmaya neden olan seviyenin altında kalmasını sağlamaktır. Çok geniş ve bölümlere ayrılmamış mekanlarda başlıca iki tip önlem alınmaktadır: Yanıcı malzemelerin, örneğin halı gibi ahşap asma tavan gibi bir bölümden diğerine geçişte sürekli olmaması. Kapıların çelik kapı olması ve duman fitillerikonularak duman geçişinin geciktirilmesi. Yalıtım Tekniği Yalıtım, alevle karşılaşacak yüzeyin üstünde olmalıdır. Yalıtım, yapı elemanına yangında düşmeyecek şekilde monte edilmelidir. Metalik (alüminyum-paslanmaz çelik) bağlantı elemanları levha ve şilteler için eğer gerekliyseçelik rabitz teliyle beraber kullanılmalıdır. Aleve maruz kalan yalıtım malzemeleri (taşyünü) büzülür. Bu nedenle yalıtım malzemeleri ek yerleri üst üste gelmeyecek şekilde iki tabaka halinde serilmelidir. Yangına maruz kalacak yapı elemanının fonksiyonunu yerine getirecek şekilde yalıtım malzemeleriile kapatılmalıdır. Binanın içine doğru alev ve zehirli duman yayılması olasılığına karşı yangın mühendisliği optimum bir dizayn geliştirir. Bu boşluk, örneğin çatı boşluğu, asma tavan, yükseltilmiş döşeme, servis girişlerinde yangının ve dumanın durdurulması/geciktirilmesi için bu alanlar yangın durdurucularla kapatılarak kompartmantasyon (farklı bölmelere ayırma) yapılır. Bölmelere ayırma binadaki
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=