keler oluşturabilir. Isı ve alevlerden oluşan bu etkiler içinde en belirgin olanları, görünür bir karanlık oluşması, göz ve solunum yolu tahrişleridir. Yangın mahallinden zamanında uzaklaşılamaması toksik gazların solunumu ve/veya termal yanmalar sonucu yaralanmalara veya ölümlere sebep olabilir [9]. 17 Ağustos 1999'da yaşanan Marmara depreminin hemen ardından başlayan rafineri yangını günlerce sürmüş ve bu yangın sonucu Marmara ve çevresindeki ekolojik denge büyük zarar görmüştür [10]. Bölgedeki sanayi tesislerinde kimyasal maddelerin kullanılması, yanıcı, parlayıcı, zehirli ve su ile söndürülemeyen malzemeler bulunması ve büyük enerji kaynakları ile çalışılması nedeniyle yangın, patlama ve sızıntı riski büyük olan yerlerdir. Bölge nüfusunun yoğunluğu, yerleşim yerlerinin sanayi tesislerine yakın olması sebebiyle deprem sonrası meydana çıkan yangında tesislerin olumsuzluklarından bölge insanı etkilenmiştir. Günümüzdeki durumları ile büyük bir tehlike taşıyan bu tür tesislere olası depremlerde gerekli müdahalenin zamanında yapılması büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle gerek endüstriyel tesislerin ve gerekse idari organların acil durum eylem planlarını hazırlamaları gerekmektedir. Kocaeli - Sakarya deprem bölgesi endüstrinin yoğun olduğu bir bölge olup, çeşitli endüstriler bölgede mevcuttur. Bu bölgede deprem sırasında oluşan yangınlar ve kontrolsüz emisyonlar çok miktarlarda tehlikeli hava kirleticilerininatmosfere geçmesine sebep olmuştur [11]. Çevresel etkilenmenin sonuçları bitki, hayvan ve insanların yaşadığı deniz, göl, orman, yer altı suyu ve toprak gibi ortamlarda uzun dönemde etkisini gösterecektir. 6. SONUÇLAR Yapısal kavramda yangından korunma amaçları can ve mal güvenliğinden kaynaklanmaktadır. Geçmişte yangınlardan korunmak için kova ve yangın hortumları yeterli görülmekteydi. Yapılar, malzemeler ve ölçek insan gücüyle yangın söndürmeye yönelik kullanımı içermekteydi. Oysa, günümüzde üretim tekniklerindeki ve teknolojilerindeki gelişmelere bağlı olarak çok katlı ve çok amaçlı yapılara gerek duyulması sonucunda; insan ve toplum eylemleri açısından yoğunluk taşıyan bu yapılardaki risk oranı artmış ve yangın sonrası oluşacak zararların oranını yükseltmiştir. Bu konuda tüm ürünler yangın sırasında can ve mal güvenliğinin eksiksiz ve tam korunması amacına yönelik geliştirilmekte ve üretilmektedir. Özellikle çelik gibi günümüz yapım teknolojilerinin vazgeçilmez malzemesi için en önemli konulardan biri olmuştur. Yangından en iyi korunma, yangına dayanıklı gereç ve sistemlerle üretilmiş ve her türlü güvenlik önlemi alınmış yapı yapmaktır. Böylelikle ani yıkılmalar, can ve mal kayıpları en düşük düzeyde tutulmuş olacaktır [12]. Çelik,sahip olduğu özellikleriile birlikte doğru projelendirildiği takdirde dünyada olduğu gibi ülkemizde de kullanımı sağlıklı bir şekilde yaygınlaşacaktır. Sahip olduğu nitelikler ve tasarım alanındaki öncelikli tercihleri ve de yangına karşı tüm yapılarda alınabilecek zorunlu önlem ve detaylandırmalar ile çelik, taşıyıcı sistemlerde kullanılacak başlıca gereçtir. Alçı, tarih boyunca çeşitli amaçlarla her türlü yapı tipinde kullanılmış değerli bir yapı malzemesidir. Nefes alan, bakteri üretmeyen, hafif işleme kolaylıklarına sahip, bakım onarım kolaylığına sahip, malzeme ve eleman ölçeğinde işçiliği kolay, kullanımında birçok pozitif yönleri olan malzemedir. Taşıyıcı sistem malzemelerinin yangın korunumu için farklı detaylar üretilerek; mimari açıdan estetik, uygulama açısından kolay kullanımını sağlar. Özellikle çelik taşıyıcı sistemleri yangından korumada alçı levhalar nitelikli çözümleri sağlar. Kısaca, yangın tehlikelerinin önlenebilmesi için, her tür gecikmenin giderilmesi büyük önem taşımaktadır. Yangından korunma amaçlarının ilke olarak yapıda gerekli güvenlik önlemlerinin yapı kullanım türüne göre belirlenmesi ve alınmasıdır. Amaçların tasarım öncesi ve evresinde belirlenmesi gereklidir. böylece, tasarımcı doğru yönlenip doğru kararlar alabilecektir.Konuylailgiliyönetmelikler disiplinler arası bir çalışma ile hazırlanmalıdır. Meslek sahipleri konuyu çok iyi özümsemiş olarak tasarımlarına ve uygulamalarına yansıtabilmelidirler. D KAYNAKLAR 1. Aydın,C.N., (1998) "Yangının Çelik Taşyıcı SistemlerÜzerineEtkisive BirUygulama Örneği", Y.LisanTs ezi, İTÜ,İstanbul. 2. Gürdal,E.,(2000) "Yapı Elemanı Tasarımında Malzeme"L, iteratür Yayınlan, İstanbul. 3. Gürdal,E.,(1996)"Strüktürve Malzemenin Yangın Karşısında Davranışı", Bina Yangın Güvenliği, SeminerBildirilerYi, EM Yayını. 4. Eriç,M.,(1981) 'Yangının Malzemeye Etkisi",BirinciUlusal Yangın Kurultayı BildirileriO, DTÜ Matbaası, Ankara. 5. ThomasG, .J.Langdon",FireSafetyin Buildings"P, rinciplesandPractise.ss.57,74-77 6. Eric,W.M.",AComplete Guıde To Fireand Buildings", Behavıour of Building Structures,s. 168 7. FlameGuardFirma Kataloğu 8. YAVUZG,.,BALANLAI.,(1997) 'Yapı Öğelerinin Yangın Direnim Değerlerinin Artırılmasında Alçı Uygulamaları", il. Ulusal Alçı Kongresi. 9. Başdemir, Y.,(2000)"DepremSonucu Çıkabilecek Yangınların Oluşturacakları KlasikHavaKirleticileriSneviyelervi e Etkileri",U.Ü., Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi,Cilt6, Sayı:l, Bursa. 10. Kılıç, M.,(2000")DepremveMühendislikU" .Ü., Mühendislik-Mimarlık FakültesiDergisi,Cilt6, Sayı: 1, Bursa. 11. Taşdemir, Y.,(2000)"TehlikeliHava Kirleticileri(nTHK'lerinE)misyonve Sızmalarının ÇevreselEtkileriveYasal Düzenlemeler"U, .Ü., Mühendislik-Mimarlık FakültesiDergisi,Cilt6, Sayı:l, Bursa. 12. Çelebi,R., Akıncıtürk,N., (2003) "Yangın Yapı Tasarım İlkeleri ' İstanbul J{ültür ÜniversitesMi, üh.-MimF.akültesi Yayını, ISBNNo:975-6957-33-s6s,.126-142, İstanbul. YALITIM• EKiM 2006 71
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=