katına çıkabilmektedir. Rijit iskeletler ayrıca betonarme yapıda veya ince tabakalı ahşapta da kullanılabilir. 4.YANGINYALITIMI Yangın yalıtımı, yangının çıkmasını önleyecek ya da verdirmeyecek bir çözüm olarak düşünülmelidir. Projelerin tasarım evresinde düşünülmesi gereken, tasarım aşamasında olası bir yangından en az hasar görecek detayların çözülmesi ve oluşturulmasıdır. Bunlar, Taşıyıcı sistem stabilitesini koruyarak belli bir süre ayakta kalmasını sağlamak, Yangına dayanıklı malzemelerle yatayda ve düşeyde bölmeler yaparak yangının yayılmasını önlemek, Yangın ortamında belirli bir süre yangından kaçış yollarının kullanılabilmesi için temiz hava, elektrik vb. sistemler, açısından güvenli ortam sağlamaktır [l]. ısısı son derece yüksek malzemelerdir. Beton örtü, çelik kolonları yangına karşı korumanın yanında darbe ve dış tesirlere karşı da dayanıklı duruma getirir. Tel kafes veya tel etriye kullanılınası betonun mukavemetini arttırır. b) Levhaile kaplama Yapısal çeliği korumak için genelde dört çeşit levha ürünü kullanılır. Alçıtaşı levha, Fiberle güçlendirilmiş kalsiyum silikat levha, Vermikülit-sodyum silikat levha, Mineral fiber levha. c)Spreymalzemelerlkeaplama Pek çok uygulama şekilleri vardır. Sprey uygulamalı malzemeler, çimentolu plasterler, mineral fiberler, vb. malzemelerdir. Püskürtme işlemi yapının kirlenmesine yol açtığından, uygulanacağı zaman iyi seçilmeli ve sıva üst yüzeyi pürüzlü olacağından kolon başka bir malzemeyle de ayrıca kaplanmalıdır. Sıcakta şişerek hava kesecikleri oluştururlar ve yalıtımı bu şekilde sağlarlar. d) Kolonların Su Dolanımı ile 4. 1. Çelik Taşıyıcı Sistemleri Yangından Koruması Yangından Korumada Kullanılan Su hem büyük ısı özgül katsayısı, Yalıtım Türleri hem de buharlaşırken yuttuğu büÇeliği korumada kullanılan yalıtım yük ısı nedeniyle çok iyi bir soğutumalzemelerinin çoğu su içerir. Göze- cudur. Yalnız kolonların korunması neklerdeki serbest su 100 'C'de bu- durumunda, su genelde sürekli dolu harlaşır ve bu sürede ısı büyük ölçü- olduğundan, içine potasyum karbode harcandığından bu sıcaklıkta çe- nat ya da benzeri bir antijel katılalik elemana ısı akımı yavaşlar. Kris- rak donmaya karşı önlem alınırken, talleşme suyu içeren sıva vb. malze- çelik elemanların hesabında da hidmelerde durum daha karmaşıktır ve rostatik iç su basıncına dikkat edil4.2. Alçı Yapı Ürünleriyle Çeliğin Yangın Yalıtımı Alçı, yapıda harç, sıva, döşeme kaplaması, levha, blok, baca, tavan plağı, çatı döşemesi, önyapımlı duvar gibi her düzeydeki yapı ürününün (gereç, parça, bileşen, öğe) üretiminde kullanılmaktadır. Kimyasal tanımı ile "yarım sulu kalsiyum sülfat" olan alçı, yapı ür_ünlerinin elde edilebilmesi için su ile karıştırıldığında, daha önce alçıtaşının pişirilmesi sırasında yitirdiği oranda kristal suyunu yapısına alarak "çift sulu kalsiyum sülfat"a dönüşür [8]. Alçı yapı ürünleri boşluklu (gözenekli) bir yapıya sahiptir. İçindeki devinimsizhavaile ürünün ısı iletkenliğinin düşük olmasına neden olan boşluklar, su ile ürün ilişkisinde de etkinlik gösterir. İnorganik bir gereç olduğu için yanmayan, yanıcılık sınıflarından Al grubunda bulunan alçıdan üretilen ürünlerin bu yalıtkanlık özelliği öğelerin yangın direnim değerlerinin artırılmasında ve böylece yapıların yangın korunumlarında önemli katkı sağlar. Gypsum Association (USA) tarafından ASTM'ye uygun olarak yapılan deneyde yangının başlamasından iki saat sonra alçı ürünün davranışı levhanın ön yüzünde sıcaklık 1040 'C iken arka yüzünde ancak 54 'C olmuştur. 4.3. 1. Alçı Yapı Ürünlerinin Özellikleri 100 'C'den daha yüksek sıcaklık de- melidir. a) Alçı sıva recelerinde de nemin etkisine ben- e) Yangına karşı dayanıklı Alçı sıvaların yangın etkisine karşı zer durumlarla karşılaşılabilir. Çeliği boyaile boyama direnci, karışımlarına, uygulandığı korumada kullanılan başlıca yalıtım Çelik malzemede sıcaklık 200 'C'ye yüzey ile arasındaki yapışmaya ve türleri şunlardır [l]: yükseldiğinde, boya kabarır ve aktif kalınlıklarına göre yarım saat ile a) Beton ile kaplama hale geçen kaplama çelik üzerinde dört saat arasındadır. Alçı sıvaların Çıplak çelik bir kolonun yangına di- kabaran bir köpük şeklini alarak, yangına direnci katkılı alçıya perlit, renci sadece 5 dakika iken 5 cm ka- yüksek ısı ve yangına karşı bir izo- vermikülit, cam lifi, asbest lifi gibi lınlığında betonla kaplanmasıyla--lasyon sağlar: - -- ·yanmayan-agregalardan-bir-ya-da130 dakikaya kadar çıkarılabilir. Koruma süresi, ürünün kalınlığına ikisinin karıştırılmasıyla artırılır. KeZarflamada kullanılan elemanlar ise bağlı olarak 30, 60, 90, 120 dakika sintisiz bir yüzey oluşturan alçı sıvabeton, alçı, vb. yanmayan ve ısınma ve daha fazladır [7]. nın geçişimsizlik sağlaması da uyguYAUTIM• EKiM2006 6 9
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=