oranda azalmasını sağlayacaktır. Ülkemizde yetersiz yalıtımlı tesislerden dolayı Avrupa ülkelerine göre ısınma maliyetleri2-3 kat daha fazladır. Mekanik tesisatta ısı yalıtımı yapılırken tesisatın özelliğine uygun yalıtım malzemesinin seçilmesine dikkat edilmelidir. Soğuk hatların yalıtımındaysa bunlara ilaveten ısı yalıtım malzemesinin ıslanma ve yoğuşmaya karşı dayanıklı olması gerekir. (10]. XI) lsı köprülerinin önlenmesi Isı köprüleri diğer bir deyişle "ısı yalıtım zırhındaki delikler" farklı ısı iletkenliği olan yapı malzemelerinin birbirine bağlandığı, kesiştiği veya iç içe geçtiği yerlerde, genel yapıya göre ısı transferinin daha fazla olduğu yerlere denilmektedir. Özellikle yapıların betonarme bölümlerinde, kolon, kiriş, hatıl, lento, döşeme alnı gibi yapı elemanlarının dıştan yalıtılmaması durumunda ısı köprüsü oluşmaktadır. Isı köprülerinin yalıtım zorunluluğu sadece enerji kaybı sebebiyle söz konusu değildir. Yalıtılmamış ısı köprülerinin azalan iç yüzey sıcaklığı ile oda içindeki konfor üzerinde olumsuz etkisi vardır ve bu durum yoğuşma, nem, küflenme, çatlama vs. gibi başka problemlere yol açmaktadır [11]. XII) lsıl konforda pencere ve cam konstrüksiyonunun önemi Isıl konfor bir insanın kaybettiği ve kazandığı enerjilerin vücut sıcaklığını 37 °C'de tutmasına yetecek derecede olduğu durumdur. Bir hacimdeki nem miktarı arttıkça konforsuzluk meydanagelmektedir. İdeal oran bağıl nem miktarının %50-%60limitlerinde kaldığı ortamdır. Nem oranı %20'nin altına düşmesi halinde insanlar solunum problemi yaşamakta, %75'in üzerine çıktığında ise mantar, küf gibi bakteri üremesi olmaktadır. Çift cam uygulamasında optimum hava boşluğunun 12-25 mm arasında olması en uygun çözüm olmaktadır. Cam yüzeylerinde oluşan ısı kaybı, direkt ısı kayıpları ve hava kaçakları yoluyla olmaktadır. Bu oranlar iklime ve bina yüksekliğine bağlı olarak değişim göstermektedir. Isı kayıpları iç ortam yüzeylerinden camın iç yüzeyine doğru ısı kaybı, cam malzemeden ısı kaybı, camın dış yüzeyinde oluşan ısı kaybı olmak üzere üç aşamada gerçekleşmektedir. Doğramaların detaylandırılmasının da ısı kaybı üzerinde önemli bir etkisi olmaktadır. Doğrama malzemesinin türü ve tasarımı doğrama iç yüzeyinde oluşabilecek yoğuşmayı kontrol edebilmektedir. Hava kaybı, açılan kanatlarda daha fazla olmaktadır. Bir pencere yüzeyindeki ısı kayıplarının %80'i camdan, %20'si ise çerçeve yüzeyinden kaynaklanmaktadır (12,13,14]. XIII) Kondenzasyonyani üst ısıl değer tekniği Kondenzasyon tekniği özellikle gaz sektöründe kullanılan bir enerji tasarruf mekanizmasıdır. Gaz yakıtlı kondenzasyon ısıtıcılarının ana yapılan esas itibariyle baca gazı yoluna montelenmiş mini bir soğuk su eşanjöründen oluşmaktadır. Baca gazında yüksek oranda bulunan ve atmosfere atılan su buharının enerjisi bu ısı eşanjörü yardımıyla alınarak faydalı hale getirilmekte ve sistemin ısıl verimi artırılmaktadır [15]. 4) SONUÇ Enerjinin %70'ini yurtdışından ithal eden ülkemizde enerji tasarrufu konusunda toplumun her kesimiyeterli düzeyde bilinçlendirilmelidir. Elektrik İşleri Etüd İdaresi'nin bir araştırmasına göre bugün Türkiye'de sadece binalarımızın yalıtımı ile yılda 3-5 milyar dolarlık bir tasarruf elde edilmesi mümkün görünmektedir. TS 825'e göre inşa edilen yeni binalarda yapılan yalıtımın kendisini 3-4sene içerisinde amorti ettiği bilinmektedir. Örnek olsun diye yapılan bir çalışmada Denizli'de 4 katlı ve toplam 8 daireli bir binada enerji maliyeti analizi yapılmıştır. Mevcut bina şu haliyle ve TS 825'e göre mukayese edilmiştir. Mevcut haliyle binanın doğalgaz için yıllık harcama tutarı 245 7$.,,3882YTL iken TS 825 standardına uygun bir şekilde dıştan mantolanmış haliyle bu değer 1250$,,,1975YTL'yegerilemektedir. Yani yaklaşık %50'ye tekabül eden 1207$,,,1907YTL'likbir tasarruf sağlanmış olmaktadır. Yeni binalarda hızla uygulanmaya başlanan iç ve dış yalıtım sistemlerinde bilgi ve tecrübe eksikliği nedeniyle yapılan hatalar istenen performansın sağlanmasına engel olmaktadır. Çoğu dış yalıtım uygulamalarında boyut stabilitesi olmayan levhalarının altına ısı yalıtım levhalarının monte edildiği görülmektedir. Halbuki birbiriyle uygun olmayan ve test edilmemiş malzemeler arasındaki ısıl farklılıklar sonucu boyut değişimleri oluşmakta ve yalıtım konstrüksiyonunda hasarlar oluşmaktadır. İç yalıtımda ise ısı köprüleri için önlem alınmadığından özellikle ısı yalıtımı yapılan cephelere komşu olan kiriş, kolon ve döşemelerde yoğuşma başlamakta ve dolayısıyla ısı kayıpları kaçınılmaz hale gelmektedir. Yapılarda teknik olarak bu tip tasarımlar yapılırken ısıl konfor bakımından yapının ve insan sağlığının minimum sınırları dikkate alınmalıdır. Yapının enerji performansının artırılması, yapı sağlığı ve insan sağlığının iyileştirilmesine odaklı ısıl konfor ortamını sağlayan bütünleyici bir dizayn düşüncesi tüm mimar ve mühendislerde hakim olmalıdır. Günlük hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline gelen doğalgazlı sistemlerin verimli işletilmesi bakımından ilgili bölümlerde belirtildiği gibi otomatik kontrol mekanizmaları da çok önemli yer tutmaktadır. Otomatik kontrol sistemleri binalarda mekaYAUTIM • AGUSTOS2006 7 7
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=