bilimsel makale _____________ _ gerekli ısıl direnci tespit için kullanılmaktadır. Genel olarak iç ortamtaki sıcaklık ve bağıl nem değerlerine bağlı olarak belirlenen yoğuşma (çiğ) sıcaklığının 1-2°C üzerindeki değer duvar iç yüzey sıcaklığı kabul edilerek, yoğuşma sınır sıcaklığı tespit edilebilmektedir. Duvar iç yüzeyi için belirlenen bu sınır sıcaklık, yoğuşmanın önlenmesi için gerekli olan ısıl direncin minimum değerini vererek, ısı korunumundaki alt sınırı tespit etmiş olur. Ancak sınır sıcaklık iç mekandaki sıcak1 ık ve bağıl nem değerlerine bağlı olarak genelde 10-14 ·c arasında değişebilmektedir. Bu sıcaklık değerleri de yapı içerisinde bulunan insanların, kendilerini rahat ve konforlu hissetmesi için gereken seviyelerin altında olmaktadır. Bilhassa duvar iç yüzeyi sıcaklığının düşüklüğü ile içerde bulunanlar arasındaki sıcaklık farkının artması, insandan duvara doğru radyasyonla oluşan ısı transferini arttırmakta bu da rahatsızlık hissi vermektedir. Bununla beraber insan bünyesinin, bulunduğu mekanı çevreleyen duvar sıcaklıklarının 17-18°C civarında bulunması konforlu bir ortam için zorunlu görünmektedir. Bu durumda bu şartı sağlayan dışa bakan duvarların iç yüzeylerinde yoğuşma riskinin de olmadığı tam ısı korunumu ortaya çıkmaktadır. Bu şart altında tespit edilecek ısıl direnç ise doğal olarak daha büyük olacaktır. Yapı elemanları toplam ısıl direnci 1 1 R=- +Rye+- (1) ai ad şeklinde hesaplanmaktadır. Burada ai iç yüzey ısı transfer katsayısı (normal durumda dış duvarlariçin 7 kcal/hm2°C), ad dış yüzey ısı transfer katsayısı (normal durumda dış duvarlar için 20 kcal/hm2°C), Rye ise yapı elemanı ısıl direnci orup, s Rye=l- (2) ıı. şeklinde tanımlanmaktadır. Burada I. işareti birden fazla katmandan oluşmuş yapı elemanı olması durumunda toplamları, s ve 'A, ise her bir katmanın kalınlığı ile ısı iletim katsayılarını ifade etmektedir. Yapıyı dış iklimsel etkilerden koruyan ve onu çevreleyen dış duvarlar üzerinden, iç ve dış ortam sıcaklık farklılıkları nedeniyle soğuk dönemde yapı içinden dış ortama doğru ısı transferi gerçekleşmektedir. Sürekli rejimde iç ortamdan, duvar iç yüzeyine olan ısı akımı ile iç-dış ortamlar arasında transfer edilen toplam ısının birbirine eşit olması gerektiğinden, birim yüzey alandan transfer edilen ısı için, 1 Ti-Td q= ai(Ti-T di)=- - (3) R yazılabilmektedir. Burada Ti iç, T d dış ortam sıcaklıklarını T di ise duvar iç yüzey sıcaklığını göstermektedir. Buna göre eşitlikten tam ısı korunumu için gerekli minimum ısıl direnç tespit edilebilmektedir. Bu durumda minimum ısıl direnç için, R > _1_ Ti-T d _ /__!_ +-1-) ye- ai Ti-Tdi \ ai ai (4) eşitliği yazılabilmektedir. Yürürlükte olan TS 825 Binalarda lsı Yalıtımı Kuralları Standartı ise enerji tasarrufunu ön plana çıkaran tam ısı korunumu yerine, daha çok duvar yüzeylerinde yoğuşmayı önleyen asgari ısı korunumunu esas almaktadır. Ayrıca söz konusu standartta Türkiye, çok geniş bir alana sahip olması birbirinden çok farklı iklimsel değerleri içeren yöreleri bulunmasına rağmen, üç iklim bölgesine ayrılmış ve bu iklim bölgeleri için minimum ısıl dirençler verilmiştir [3]. Bunun sonucu belirlenen iklim bölgeleri içerisine giren ve aralarında 6°C'lık bir fark bulunan şehirler aynı sınıflandırmaya tabi tutulabilmiştir. Bunun ne kadar sağlıklı sonuç vereceği şüphelidir. Bu bakımdan hesaplarda iklim bölgelerini esas almak yerine, meteoroloji tarafından her il için belirlenen proje sıcaklıklarının gözönüne alınması daha uygun olacaktır. Çizelge 1'de Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından ısıtma ve soğutma projelerine esas olmak üzere iller bazında verilen dış iklimsel değerler, önemli görülen bazı şehirler için gösterilmiştir [4]. Ancak kış mevsimi için verilen değerlerin genelde düşük olması ve bu sıcaklıkta yıl içindeki gün sayılarının çok az olması ve daha gerçekçi ısıl kayıplarının hesaplanabilmesi amacıyla aynı çizelgede önerilen dış sıcaklık değerleri de gösterilmiştir [5]. Çizelge 2'de ise çizelge 1'de belirtilen iller esas olmak üzere, TS 825 standartı tarafından dış duvarlar için verilen minimum ısıl dirençler ile eşi. (4) yardımıyla hesaplanan tam ısı korunumunda gerekli olan minimum ısıl dirençler, illerin önerilen dış ortam sıcaklıkları ele alınarak gösterilmiştir. Bunun yanında her iki durumda belirtilen minimum ısıl dirençlerin neden olduğu ısıl kayıplar (tam ısı korunumunda önerilen dış sıcaklıkla) ve bunların ısıtma dönemleri boyunca birim duvar alanından oluşturdukları toplam ısı kayıpları da çizelgede gösterilmiş bulunmaktadır. Çizelge 1'den görüldüğü üzere kış proje şartında farklı sıcaklıklara sahip bulunan iller, TS 825'e göre çizelge 2'de belirtildiği gibi dış duvarlar için aynı ısıl dirence sahip bulunabilmekte, olması gereken minimum ısıl dirençten daha düşük değerler alabilmek25
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=