DepremBölgelerindHeafifKagirDuvar Malzemelerinin Kullanılmasının Önemi (*) Dr.-lng.DetleffSCHERMER Araştırma Mühendisi, Beton ve Yığma Yapılar Enstitüsü, Münih Teknik Üniversitesi -Almanya 1. GİRİŞ B ugüne dek yaşanan depremler göstermiştir ki depreme karşı güvenli yapı tasarımı konusunda en fazla dikkat edilmesi gereken alan konut yapımıdır. Düşük deprem riski taşıyan alanlarda bir kaç özel koşula uymak yeterli olurken, deprem riskinin fazla olduğu bölgelerde konunun profesyonel bir biçimde ele alınması, sarfedilen çabaların başarıya ulaşması için gereklidir. Yapı malzemesi seçimi yapıyı bir çok bakımdan etkiler: Deprem bölgelerindeki uygulamalar için uygunluk/ yapısal gerekler Yapı fiziği (ısı yalıtımı, nem, ses yalıtımı) Yatırım maliyeti Dayanıklılık ve efektif kullanım süresi-maliyet İleride yapı üzerinde değişiklik yapılması ihtimali Bu gözle bakıldığı zaman kagir yapılar en avantajlı yapılardır. Almanya'da konut inşaatlarının %80'inden fazlası yığma kagir yapıdır. Bu amaçla ince harç tabakası (tutkal) ile örülen boyutsal toleransları çok düşük kagir malzemeler ya da 62,4 cm x 74,9 cm ebatlara kadar olabilen büyük kagir malzemeler gibi çok çeşitli kagir duvar sistemleri kullanılmaktadır. Bu tip yapılarda çatılar genellikle betonarme döşeme olarak yapılmaktadır. 2. DUVARIN MEKANİK ÖZELLİKLERİ Duvarın en önemli mekanik özelliği yüksek basınç dayanımıdır. Deprem direnci bakımından, deprem kuvvetlerinin yatay etkimesinden dolayı kesme dayanımı da belirleyicidir.Taşıma gücü kapasitesi ve deprem yüklerine direnç söz konusu olduğunda bu iki özelliğin birleşimi çok önemlidir. Münih Teknik Üniversitesi'nde yığma yapıların deprem yükleri simülasyonları altında davranışının incelendiği araşbrmalar gerçekleştirilmiş (www.mb.bv.tum.de), teorik ve deneysel çalışmalar yürütülmüştür. Kesme duvarları ile döşeme plakları arasındaki etkileşimin incelenmesinde sub-strüktür tekniği ile pseudo-dinamik test yöntemi kullanılmıştır. Kagir duvarlarda, çeşitli kagir yapı malzemeleri ile harç kombinasyonları denenmiştir. Bu deneylerin sonuçları yeni Alman Standardı DIN 4149'a (Nisan 2005) dahil edilmiştir. Buna örnek olarak donatısız kagir duvarların enkesitinde narinliğe bağlı davranış faktörü l.S'ten 2.0'ye kadar verilebilir. 3. TASARIMSTANDARTLAR! Ulusal mevzuatın temeli, bazı önemli yapılar için depreme dayanıklı tasarım kurallarının belirlendiği Avrupa Standardı Eurocode 8: Depreme Dayanıklı Yapı Tasarımı'dır. 3.1. Genel Tasarım Yaklaşımı Güvenlik kontrolü için genel tasarım yaklaşımı, "Yapı Analizi"dir. Yapıya etki eden kesme yükleri kesme duvarlarına etkiyen normal kuvvetlerle birlikte çalıştığı için bu değerler bulunur ve Eurocode 6'ya göre taşıma gücü kapasitesi ile mukayese edilir. Dinamik araştırmalar için genellikle çok emek sarfetmek gerektiği için sık sık güvenli tarafta kalacak şekilde basitleştirilmiş kurallar kullanılmaktadır. 3.2 Eurocode8-l'e GöreBasit Kagir Yapılar Konut yapılan inşaasında kat sayısı genellikle dört ya da dörtten azdır. Bu nedenle AB standardı güvenlik kontrolü amacıyla, kat sayısına ve ı·ı UIA 2005 22. Dünya Mimarlık Kongresi kapsamında TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükken/ Şubesi Afet Komitesi tarafından düzenlenen "Deprem Bekleyen Tarihi Kentlerde Mimarlık" konulu uluslararası Panel-Forum'da sunulan bildirinin çevirisidir. 44 YALITIM • AGUSTOS2005
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=