Rüzgarla İtilen Yağmur Simülasyonunda Kullanılan DeneyAletleri Y. Doç.Dr. Nil ŞAHAL İstanbul Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi ÖZET B ina dış duvar sisteminde hasara neden olan en önemli etmenlerden biri rüzgarla itilen yağmurdur. Yağmur suyu kaynaklı hasarların önlenebilmesi için yağmur etkisinde dış duvar sisteminin su geçirimlilik performansının, yapım süreci öncesinde, laboratuvarda deneysel olarak değerlendirilmesi gerekir. Performans değerlendirmesi için laboratuvar deney yöntemi tanımlayan standartlar, rüzgarla itilen yağmurun dış duvarda meydana getirdiği etkilerin simule edildiği deney yöntemini tanımlar. Deney yöntemi, rüzgarın duvara çarpması sonucunda duvarda oluşan etkilerin simulasyonuna bağlı olarak üniform statik basınç, devirli statik basınç ve dinamik basınç olmak üzere üç deney yöntemine ayrılır. Yöntemler, deney parametreleri, deney protokolü, deney numunesi ve deney aleti bileşenlerinden oluşur. Deney sonuçlarını etkileyen en önemli bileşenlerden biri de deney aletinin fiziksel özellikleri ve bu özelliklere bağlı olarak oluşturulan deney şartlarıdır. Bu çalışmanın amacı, rüzgarla itilen yağmurun dış duvarda 7 2 YAUTIM • HAZiRAN 2005 meydana getirdiği etkilerin simule edilmesinde kullanılan çeşitli deney aletlerini tanıtmaktır. İlk olarak, standartlarda verilen deney aletleri tanımlanmıştır. Daha sonra, sözkonusu standartları uygulayan uluslararası kurumların adları verilmiş, bazı kurumlarda standartlarda tanımlanan deney aletlerinden kısmen veya tümüyle farklı olarak kullanılan deney aletleri detaylı olarak ele alınmıştır. Standartlarda tanımlanan deney yöntemlerine bağlı olarak deney aletlerinin çeşitliliği ve standartlarda tanımlanan deney aletlerinden farklı fiziksel özelliklere sahip deney aletlerinin de mevcut olması nedeniyle dünyada performans değerlendirmesinde çok çeşitli aletlerinin kullanıldığı belirlenmiştir. ı. GİRİŞ Bina dış duvar sisteminde hasara neden olan en önemli etmenlerden biri rüzgarla itilen yağmurdur. Dış duvar sisteminde oluşabilecek yağmur suyu kaynaklı hasarların önlenebilmesi için, yağmur etkisinde sistemin su geçirimlilik performansının, yapım sürecinden önce, laboratuvarda deneysel olarak değerlendirilmesi gerekir. Şaha! [l], rüzgarla itilen yağmur etkisinde dış duvar sisteminin gerçek hizmet şartlarını tanımlamış ve gerçek hizmet şartlarını simule eden laboratuvar deney yönteminin nasıl olması gerektiğini tarif etmiştir. Bir deney yönteminin açık alanda rüzgarla itilen yağmurun durumunu veya rüzgarla itilen yağmurun dış duvara çarptığında duvarda meydana gelen etkileri simule etmesi gerektiği sonucuna varmıştır. Ayrıca, rüzgarla itilen yağmur etkisinde dış duvar sisteminin su geçirimlilik performansının değerlendirilmesi için laboratuvar deney yöntemi tanımlayan standartların, rüzgarla itilen yağmurun dış duvarda meydana getirdiği etkilerin simule edildiği deney yöntemini tanımlandığı belirlemiştir. Gerçek hizmet şartlarında, rüzgarla itilen yağmurun dış duvarda meydana getirdiği etkiler şöyle açıklanabilir. Bir yağışta, yağmur damlalarının boyutu, damla boyutlarının yağış içinde dağılım yüzdeleri, damlaların son düşme hızı, rüzgar hızı, rüzgar yönü, bina cephesinin rüzgar yönüne olan açısı, bina geometrisi (yükseklik, genişlik, saçak genişliği, cephe elemanlarının tipleri) ve yağışın süresi gibi parametrelere bağlı ola-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=