Rüzgarla İtilen Yağmur Etkisinde Dış DuvarSistemininSu Geçirimlilik Performansının Değerlendirilmesinde Kullanılan LaboratuvarDeneyYöntemleri Y.Doç.Dr. A. Nil ŞAHAL İ. T. Ü. Mimarlık Fakültesi ÖZET Rüzgarla itilen yağmur, dış duvar sistemlerini etkileyen en önemli su kaynaklarından biridir. Yağmur suyunun dış duvar sistemlerinde neden olduğu hasarlardan bazıları, metal bileşenlerde korozyon, ahşap bileşenlerde deformasyon, ısı yalıtım malzemelerinde ısı iletkenlik katsayısının artması, çiçeklenme, kaplama malzemelerinde kabarma ve dökülmedir. Dış duvar sisteminde oluşabilecek yağmur suyu kaynaklı hasarların önlenebilmesi için yağmur etkisinde dış duvar sisteminin su geçirimlilik performansının yapım süreci öncesinde, laboratuvarda deneysel olarak değerlendirilmesi gerekir. Bu çalışmanın amacı bir laboratuvar deney yönteminin nasıl olması gerektiği konusunda fikir vermek, dünyada mevcut standartlarda tanımlanan laboratuvar deney yöntemlerini tanıtmak ve tst EN 12155 ile tst EN 13050 standartlarında tanımlanan deney parametrelerinin ülkemiz iklim şartları için ne derece uygun olduğunu tartışmaktır. Bu nedenle çalışmada ilk olarak rüzgarla itilen yağmur etkisindeki dış duvar sisteminin gerçek hizmet şartları tanımlanmış ve gerçek hizmet şartlarını simule eden laboratuvar deney yönteminin nasıl olması gerektiği tarif edilmiştir. Dünyada mevcut standartlarda yer alan deney yöntemleri anlatılmıştır. Sonuç olarak da standartlarda verilen yöntemlerin gerçek hizmet şartlarını ne dereceyekadar simule ettiği tarbşılmıştır. ı. GİRİŞ Rüzgarla itilen yağmur, dış duvar sistemlerini etkileyen en önemli su kaynaklarından biridir [1,2]. Yağmur damlaları dış duvarın dış yüzeyine çarpınca nispeten küçük boyutlu damlalar oluşur. Bazı damlalar sıçrayarak duvardan uzaklaşır, geri kalanlar ise dış kaplama malzemesinin dışa açık ve birbiriyle ilişkili gözeneklerine kılcal kuvvetler ile emilir. Yüzeyin suya doygun hale geldiği veya dış kaplama malzemesininsu emici olmadığı veya yağış şiddetinin malzeme su emme oranından daha fazla olduğu durumlarda, emilemeyen yağmur damlaları yüzey gerilimiyleyüzeyde tutunur ve birleşerek yüzeyde bir film tabakası oluşturur. Su, yüzeyde yer çekimi etkisi ile aşağı doğru akar ve eşzamanlı rüzgarın etkisiyle yanlara veya yukarı doğru hareket eder. Su, yerçekimi kuvveti ve/veya duvarın iç ve dış yüzeyleri arasındaki hava basınç farkı ve/veya kılcal kuvvetler nedeniyle yanlış tasarım, hatalı yapım ve yetersiz bakım sonucu oluşan duvar arakesit detaylarındaki boşluklardan, çatlaklardan ve derzlerden duvar bünyesine nüfuz edebilir. Duvar-taşıyıcı sistem bileşenleri, duvar-doğrama sistem bileşenleri, duvar-servis sistem bileşenleri, duvar-balkonarakesit detayları, önemli su giriş noktalarıdır [3,4]. Dış kaplamayı geçen su, dış kaplama ve bitişikteki malzeme ara kesitinde yerçekimi kuvveti etkisiyle aşağı doğru akarak, burada birikebilir ve/veya bitişikteki malzemeye de kılcal kuvvetler ve/veya hava basınç farklı nedeniyle nüfuz ederek malzeme bünyesinde depolanabilir. Duvar bünyesi içinde gerçekleşen bu süreç, dış kaplamayı geçen su miktarı, duYALITIM• NiSAN 2005 8 7
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=