8ilimsel niyle uygulamalarının pek yaygın -matlığı düşünülebilir. Zaten, yapı alzemeleri geliştirme ve iyileştirme aaliyetlerindeki amaç, tasarımı kısıt .ımadan fiziksel konforun sağlanmadır. Söz konusu tarihlerde, teras .-ı.olı binalarda, sızdırmazlık bitümlü rton/keçe, asfalt ve mantar levha- ..:ır gibi malzemeler ile sağlanmaya :alışılırken, buhar geçişi, yoğuşma ..:b. i durumlar ihmal edilirdi. 950'lerden sonra polimerlerin ge- -tirilmesiyle malzeme seçiminde alernatifler artmış; yapı malzemeleri erformans kriterlerinde iyileşme ::örülmüştür. 70'li yıllara gelindiğin ~e ise, petrol fiyatlarındaki artış, -ınma maliyetlerinin gözden geçiril- -nesi gerekliliği ve ısı yalıtımı konu- -una dikkat çekmiştir. Tüm dünyada ~evre duyarlılığı ve doğal kaynak tü- ·etimi konularındaki gelişen duyarlılık ve bilinçlenme sonucu ülkemizde 1993 yılında İZODER, 2002 yılında ÇATIDER kurulmuştur. Teras Çatılar Çatı hacimlerinin işlev kazandırılarak değerlendirilmesinde, aynı zamanda döşeme olma özelliği nedeniyle çatı eğimi kuşkusuz önemli bir kriterdir. Çatılar, eğimi %1.5 civarında olan teras çatılar ve %33 (özel koşullar ile %40)olabilen eğimli çatılar olarak iki grupta sınıflandırılır. Eğimli çatısı olan binaların çatı altı hacimlerinin kullanımı, tasarım özellikleri, fiziksel konfor koşullarının sağlanması ve imar yönetmeliğinde belirtilen hususlar dahilinde mümkündür. Bu çalışmada konu edilen ve yaygın şekilde teras çatı olarak bilinen düz çatılar ise bahçe, otopark, helikopter pisti, rekreasyon alanlan gibi işlevler için değerlendirilmektedir. Çevremizdeki bina yoğunluğu ve bu binaların çatılarının kullanım şekilleri düşünüldüğünde değerlendirilebilecek bir potansiyelden söz edilebilir. Bununla birlikte, ülkemizde teras çatı uygulamalarının eğimli çatılara oranla daha az tercih edilmesine ilişkin muhtemel nedenler dört grupta incelenmiştir: Kullanılan malzemelerin performans kriterleri Yasa ve yönetmelikler Uygulamaya ilişkin güçlükler ve maliyet 1. Kullanılan Malzeme Performans Kriterlerinin İncelenmesi Teras çatı uygulamalarının eğimli çatılara oranla daha az tercih edilmesine ilişkin malzeme performans kriterleri su yalıtımı, ısı yalıtımı ve buhar geçişi olmak üzere 3 grupta ele alınabilir. Isı yalıtım tabakasının temel işlevleri, taşıyıcısının genleşmesini minimize etmek ve iç ortam ısıl-thermal konforunu sağlamaktır. Taşıyıcı yapının genleşmesini minimize etmek için ısı yalıtım tabakasının döşeme üstünde bulunması gereklidir (Şekil 1). Ancak, ısı yalıtım tabakasının açık gözenekli olması durumunda bünyesine alabileceği su nedeni ile deformasyona uğraması muhtemeldir. Ekstrüde polistren gibi kapalı gözenekli ısı yalıtım levhaları su emmediği, buhar geçirmediği ve yeterli basınç dayanımına sahip olduğu için su yalıtım katmanının üzerinde kullanılarak "ters çatı" uygulamalarına olanak tanımıştır. Ters çatı çözümü ile, su yalıtım tabakasının güneşin IR (ısıl) ve UV ışınlan gibi etkilerle deformasyonunun önüne geçilebilmektedir. Teras çatılarda eğimin sınırlı olması, yeterli derecede eğim yapılmaması ya da çatı alanı ile orantılı yeterli sayıda gider noktası tasarlanmaması gibi nedenlerle suyun uzaklaştırılması önem kazanmaktadır. Su giderlerinde birikecek yaprak, toz gibi maddeler tıkanıklıklara neden olarak sorun çıkarabilir. Membran şeklindeki su yalıtım örtülerinde, katmanların birbirleri üzerine bindirilerek döşenmesine dikkat edilmemesi durumunda membranın suyu sızdırması söz konusu olabilir. Çimento bazlı su yalıtım ürünleri gibi sürülerek uygulanan su yalıtım ürünlerinden iyi sonuç almak için yeterli tabaka kalınlığının sağlanması, uygulanan malzemenin yapı hareketleri ile çatlamasının engellenmesi gereklidir. Tıpkı bi- -20 -10 O 10 20 30 40 50 60 70 80 ~...:J---1,:--:J ~ISJYALITIMIYOK .dh -20 -10 O 10 20 30 40 50 60 70 80 ı----~~'---~'--,..,,__------ı 1-ISI YALIT!;II USITE dlı -20 -10 O 10 20 30 40 50 60 70 80 Şekil 1. Teras çatılarda taşıyıcı yapının genleşmesi / (ToydemirN., Bulut Ü; 2004, Çatılar) YALITIM • NiSAN 2005 8 3
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=