bilimsel Soğutmanın istendiği dönem süresi, iklimsel konfor grafiği aracılığı ile belirlenebilmektedir. İklimsel konfor grafiğinde durgun hava koşulları için konfor bölgesi üst sınır değeri olan 0,25 m/sn hava hareketi hızı eğrisi ile iç mekanda izin verilebilen maksimum hava hareketini belirleyen 0,8 m/sn. iç hava hareketi hızı eğrisi arasında kalan dönem, iç konfor koşullarının doğal vantilasyon yoluyla sağlandığı dönemdir. 0,8 m/sn'nin üzerinde iç hava hareketi ihtiyacı istenen dönem ise doğal vantilasyonun yetersiz kalıp iç mekan konfor koşullarının sağlanması açısından yapma soğutma sistemlerinin kullanıldığı dönemdir [2]. Şekil 1, 1993-2002 yılları arasındaki meteorolojik verilere dayanarak İstanbul yöresi için ısıtmanın ve soğutmanın istendiği dönemleri vermektedir[l]. 00.00 02.00 04.00 06.00 08.00 10.00 12.00 14.00 16.00 18.00 20.00 22.00 24.00 (A) Yapma ısıtmanın İstend~i Dönem: 198 gün (B) Yapma $~utmanın lstendiOI Dönem: 50 gün Şekil 1. İstanbul yöresi için yapma ıSitmanın ve yapma soğutmanın istendiği dönem süreleri [1] 2.3. Bina Kabuğu Termofiziksel Özellikleri İçin Uygun Değerlerin ısıtmanın İstendiği ve İstenmediği DönemVerilerineGöreBelirlenmesi Bina dış kabuğunun enerji korunumunda etkili olan termofiziksel özellikleri, toplam ısı geçirme katsayısı ve saydamlık oranıdır. Bina kabuğu için uygun değerlerin belirlenmesinde öncelikle, pencere cam ve doğrama türünün seçilmesi daha sonra saydam bileşenin optik ve termofiziksel özelliklerine, saydamlık oranına ve yöne bağlı olarak opak bileşenin toplam ısı geçirme katsayısı belirlenmelidir. Kapalı bir mekanda bina kabuğu iç yüzey sıcaklıkları, iç mekan iklimsel konforu ve enerji korunumu açısından iç hava sıcaklığı kadar önemli bir etkendir. Bu nedenle kabuk tasarımında ana ilke, bina kabuğunun birim alanından geçen ısı miktarının iklimsel konfor ve enerji tasarrufu açısından kabul edilebilir üst sınır değerini gerçekleştirecek kabuğun tasarlanmasıdır. Bu çalışmada, sözü edilen ilkeye dayanarak daha önce İ.T.Ü.'de yapılan bir araşbrmada kullanılan "kabuk yöntemi" esas alınmışbr[2, 4]. 2.4. ısıtma ve Soğutma Enerjisi Giderlerinin Hesaplanması ve Karşılaştırılması Öncelikle, kabuk elemanının birim alanından ısıtmanın istendiği dönem süresince kaybedilen ve soğutmanın istendiği dönem süresince kazanılan ısı miktarları gerçek atmosfer koşullarında hesaplanmalıdır. Kullanıcı yıllık enerji harcamaları, ısıtmanın istendiği dönemde devrede olan sistemin verimine bağlı olarak tükettiği yakıt miktarı ile soğutmanın istendiği dönem boyunca yine sistemin verimine bağlı olarak tükettiği elektrik enerjisi miktarının toplamından oluşmaktadır. Isıtmanın ve soğutmanın istendiği dönem sürelerinin uzunluğunun artmasıyla, kullanıcıya uygun iç iklimsel koşulların sağlanması için kullanılan yapma sistemlerin daha uzun devrede olması gerekmekte ve dolayısıyla enerji maliyetleri artmaktadır. Isıtma süresine bağlı olarak tüketilen yıllık yakıt miktarı, formülü ile hesaplanır [5]. Qk : Kazanın 1S1kl apasitesi (W) Zg : Günlük çalışma süresi (saat/gün) Zy : Yıllık çalışma süresi (gün) Hu : Yakıbn 1S1l değeri (Wh/m3 ) 11k : Kazanın verimi (%) Soğutmanın süresine bağlı olarak tüketilen yıllık elektrik miktarı ise binanın günlük ısı kazancına ve yıl boyunca soğutma sisteminin çalışma süresine bağlı olarak hesaplanmaktadır. Bu çalışmada bir karşılaşbrma yapılabilmesi için yöntem, 300 m2 taban alanına sahip 5 katlı, A/V (binanın dış yüzey alanının binanın hacmine oranı) değeri 1/ 4,25 oranına sahip, cephesi gölgelenmemiş, düz çablı olduğu varsayılan bir bina için uygulanmışbr. Enerji tüketim hesaplan ve maliyetleri bu örnek binaya göre yapılırken, - Yakıtların alt ısıl değerleri için; Doğalgaz: 9595 Wh/m3 [5], - Kazan verimi hk için; Doğalgaz: 0,90 [6], - Yakıt fiyab; Doğalgaz: 267.350 TL (birim fiyab Mart 2004) [6] - Elektrik: 127.800 TL. (Mart 2004) olduğu kabul edilmiştir. Yıllık toplam yapma ısıtma ve soğutma enerjisi giderleri; • Isıtmanın istendiği dönem verilerine göre belirlenmiş kabuk (1. durum) ve • Isıtmanın istenmediği dönem verilerine göre belirlenmiş kabuk (2. durum), alternatifleri için hesaplanrnışbr. Isıtmanın istendiği dönem verilerine göre belirlenmiş kabuk, 21 Ocak için hesaplanmış olan U0 (toplam ısı geçirme katsayısı) -S.O. (saydamlık oranı) kombinasyonu değerlerini YALITIM• ŞUBAT 2005 7 7
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=