bilimsel edilir. İnce tabaka oluşturan boyalar normal boyama teknikleriyle kolaylıkla uygulanabilir ve istenen estetik beklentileri sağlarlar. Bu boyalar en çok kullanılan boya çeşitlidirler. • Kalın tabaka oluşturan boyalar Boyalar genellikle epoksi bazlıdır. 2.0 - 4.0 mm. arasında uygulanmasıyla 30 dakikalık yangın direnimi elde edilir. Eğer 120 dakika gibi daha yüksek yangın direnimi bekleniyorsa elemanın üzerinde, 15-20 mm. arasında kalınlıklarda kullanılır[l0]. Çelik yapı elemanın üzerine ayrı özelliklere sahip üç kat boya sürülür. İlk olarak astar boya uygulanır, bunun üzerine yangında korumayı sağlayan özel boya sürülür ve son kat olarak su geçirimsiz boya tabakasıyla kaplanır. Koruma sağlayan boya dış etmenlerden kolay etkilenir. Bu nedenle düzenli olarak kontrol ve bakımları yapılmalıdır [9]. 2.2.4. Püskürtme Sıvalarla Koruma Çelik taşıyıcı sistem elemanlarının çıplak yüzeylerine, tabancalarla, makineden gelen basınçlı sıvanın püskürtülme işlemi diğer çevreyi sarma yöntemlerinden biridir. Bu yöntem kolon, kiriş ve kafes kirişlerin her çeşit profil kesitlerinde ve karmaşık birleşim detaylarında uygulama kolaylığına sahiptir[4]. Resim4 . Çelik taşıyıcı kirişe koruma katmanının püskürtme sıva ile uygulanması [9] 7 4 YALITIM• ŞUBAT 2005 Resim 5. Dünya TicaretMerkezi Yangını (11 Eylül 2001), uçak çarpmasıyla çıkan yangın sonucunda yıkılan yapının taşıyıcı sistemi püskürtme sıvalarla korunmaktaydı [11] Koruma katmanı olarak uygulanan püskürtme sıvanın vermikülit, cüruf ve mineral liflerden oluşan üç çeşidi vardır. Bu malzemelerin bağlayıcılarla (çimento ve alçı v.b.) karıştırılması ile elde edilen sıvanın yüksek yoğunlukl u (450 -750 kg/m3 arasında) ve düşük yoğunluklu (250 -350 kg/m3 arasında) püskürtülen çeşitleri bulunur. Yapı elemanına koruma katmanının 10mm -60mm arasında uygulanmasıyla 2 ile 4 saat arasında yangın direnim düzeyi elde edilebilir. Bu yöntemin avantajı yapı elemanlarının üzerinde bağlantı parçalarına gerek duymadan uygulama kolaylığına sahip olmasıdır [9]. Püskürtme yapılırken koruma uygulanan elemanın dışında diğer yapı eleman ve bileşenlerine de bulaşarak etrafı kirletebilirler. Bundan dolayı korumanın yapı üretilirken hangi aşamada uygulanacağı önceden dikkat edilerek planlanmalıdır. Püskürtülerek koruma yapıldıktan sonra yapı elemanı yüzeyinde estetik açıdan uygun olmayan pürüzlü ve kirli bir yüzey oluşur. Bunu engellemek amacıyla genellikle estetik açıdan mahsuru olmayan veya gözle görülmeyen kirişlerde, asma tavan altındaki döşemelerde, bodrum katlarda ve atölye gibi yapılarda uygulanması tercih edilir. Islak uygulama olarak da adlandırılan bu yöntem kaplama yapılırken, uygulama sırasında ve sonrasında kuruma evresinde kaplamanın donmaması için önlemler alınmalıdır [4]. Şekil 5. The Bankers Trust Binası yangını (a) kirişlerdeki yangın sonrası deformasyon(b) 16. katta merdiven şaftında o/şan basınç ve yüksek ısının neden olduğu deformasyon[12] Tııblo 3. Çelik Yapı Elenıaıılannı Konıınııda Kullanılan NakOıtnıe Sıvaların 6Nlllklerl [4] - YoOunlKugk/m' ısısal iletkenWlik/(m. ·cı ôzgOI ısı J/(kg. ·cı Minerallff 300 0.12 1200 Vermikü~lmit ento 350 0.12 1200 Vermikü~lmft ento 550 0.12 1100 Vermikülft alçı 650 0.12 1100
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=