Çelik Taşıyıcı Sistemlerinde Yangın Korunumuve Malzeme Kullanımı Ümit T. ARPACIOĞLU Arş.Gör. M.S.G.S.Ü. Mimarlık Fakültesi Yapı Fiziği ve MalzemeBilim Dalı 1. Giriş Çelik malzemenin, yangının meydana getirdiği yüksek ısı karşısında mukavemetini hızı şekilde kaybetme özelliğinden ötürü çelik yapılarda yangına karşı özel önlemlerin alınması gerekmektedir. Çelik yapı tasarımında yangın güvenliğinin düşünülmesi can ve mal kayıplarını önleyecektir. Uygun koruma yönteminin ve yangın korunumunun tasarıma girdi olabilmesi için korunum yöntemlerinin bilinmesi ve değerlendirilmesi önemlidir. İncelenen koruma yöntemlerinin aktif ve pasif tüm yangın güvenliği planlamalarıyla birlikte düşünülmesi ve tasarıma uygun koruma yönteminin seçilmesi yangın güvenliği açısından önemlidir. 2. Çelik Taşıyıcı Elemanların Yangından Korunması Günümüzde yapıların taşıyıcı sistemlerinin hafif sistemler olma gerekliliği, çelik taşıyıcı sistemleri yapılarda tercih edilen sistemler haline getirmiştir. Yangının, malzemeler üzerindeki etkisine göre çelik, yangın başlangıcından yaklaşık 10 dakika sonra ilk mukavemetinin yüzde 20'sine, 20 dakika sonra da yüzde l0'una inmiş, alüminyum ise ilk 5 dakikada ilk mukavemetinin yüzde lO'una düşmüştür[l]. 2002 yılında yürürlüğe giren yangın yönetmeliğimiz[2] ve yeni yangın güvenliği gelişmeleri ile taşıyıcı sistem korunumunun önemini her geçen gün ülkemizde de artmaktadır. Deformasyona uğrayan çelik yapımların yeniden kullanılma olanağı yoktur. Bu nedenle bu tür yapımların yalıtkan gereçlerle kaplanarak yangın direnimli hale getirilmesi zorunludur[3]. Yangına karşı çelik sistemlerin zayıflığı nedeniyle kaçış sürelerinin kısalması koruma yöntemlerinin önemini bir kat daha artırır. Bu amaçla değişik koruma yöntemleri uygulanmaktadır. Bunlardan başlıcaları korumada sistem kuruluşu ve korumada malzeme kullanımı olarak iki başlık altında aşağıda sıra ile ele alınmaktadır. 2.1 KorumadSaistem Kuruluşları 2.1.1 ısının Dağılımıyla Koruma Çelik yapı elemanlarının yalıtım ürünleri kullanılmadan yangına karşı korunması isteniyorsa su dolanımı ile ısının dağıtılması ideal bir çözüm• dür. Taşıyıcı sistem elemanları boru ya da kutu en kesitli içi boş profillerResim 1. Çelik taşıyıcı sistemde yangın etkisi YAUTIM • ŞUBAT 2005 71
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=