teknik sağlanabilir. [8] Korozyon inhibitörleri taze veya sertleşmiş betona katılabilirler, beton içerisine hem sıvı hem gaz halde sızarlar, donatı üzerindeki klor iyonlarının yerini alarak, ortamdan uzaklaştırırlar. 3.3 KorozyondaKnorunma Yolları İçin Tavsiyeler: 3.3.1 Betonun yapısı: Normal bir beton geçirimsiz olmasına karşın dış ortam koşulları, betonun bünyesine katılan katkı malzemeleri vs. gibi nedenlerle betonda meydana gelen kimyasal değişimler geçirimliliğin bozulmasına neden olabilir. Kalitelibeton üretimi korozyonu önleyici/geciktirici en önemli hususların başında gelir. Boşluksuz beton oksijene karşı, zararlı tuzlara, agresif kimyasallara ve zemin sularına karşı bariyer oluşturur. [3] Su/ çimento oranı 0.40'dan az olan betonların bu işlevi gerçekleştirebildikleri söylenebilir.[7]Bununla birlikte uygun granülometri yapısı, deniz kumu ve yıkanmamış agrega kullanılmaması, etkili vibrasyon ve iyi bir beton işçiliği kaliteli, servis ömrü uzun bir beton üretimininvazgeçilmezlerindendir. 3.3.2 Donatı Çeliğini Epoksi Kaplama İle Koruma: Son zamanlarda oldukça yaygın olarak kullanılan epoksi kaplı çelik uygulaması tamamen epoksinin korozyonun reaksiyon zincirini kırarak engellemesi prensibine dayanır. Tabii bu noktada epoksinin kalitesi ve kalınlığı birinci derecede önem taşır. Su hatlarının yakınında veya deniz suyu içeren, deniz suyunun rüzgarla taşındığı mekanlarda ve diğer sert iklim koşullarında normalde kullanılandan daha kalın bir kaplama kullanılması tavsiye edilir. Bu kalınlığın 75mm-100 mm'den az olmaması önerilir. [3] 46 YALITIM• ARALIK2004 3.3.3 KatodikKoruma: Sisteme ters yönde bir doğru akım uygulanmasıyla donatının katodik olacak şekilde polarize edilmesidir. Anodik reaksiyonların durdurularak korozyon sürecinin engellenmesini sağlar. Bu sistemde en önemli detay gereğinden fazla akım yüklememek ve her noktaya eşit akım ulaşmasını sağlamaktır. 3.3.4 EtkinDrenajveSu Yalıtımı: Yapıya suyun gelmesini engellemek ya da mevcut suyu uzaklaştırmak amacıyla söz konusu şartlar için uygun drenaj sistemleri belirlenmelive uygulanmalıdır. Ancak bu drenaj sisteminin tek başına hiçbir zaman yeterli olamayacağı unutulmamalıdır. Bölgedeki suyun basıncı ve kimyasal yapısı tespit edildikten sonra su yalıtımı mutlaka yapılmalıdır. Uygulanan su yalıtımında kullanılan malzemelerinkalitesi ve uygulandığı detay, doğru işçilik, standart ve kurallara uygun aplikasyon yalıtımın başarı açısından çok büyük önem taşır. 3.3.5 YeterliPas Payı Bırakılması: Donatının korozyonunu önleme açısından çok önemli bir parametredir. Fakat tek başına yeterli bir çözüm olduğunu söylemek teknik açıdan çok doğru değildir. Pas payı ne kadar çok olursa korozyona neden olan gaz veya sıvı maddelerin donatıya ulaşması o kadar gecikir. Bu amaçla, ACI318 tarafından önerilen minimum pas payı 75 mm'dir. [7] 4. Sonuçve Değerlendirmeler: Korozyonun yapı güvenliği, ülke ekonomisi ve çevre üzerindeki göz ardı edilemeyecek etkisine rağmen henüz gerekli ilgiyi gördüğünü söylemek ne yazık ki mümkün değildir. Oysa ki yapı güvenliğinin canlı yaşamında ne derece önemli olduğunu acı felaketler yaşamış bir toplum olarak daha dikkatle düşünmemiz gerekmektedir. Özellikle Marmara ve Düzce depremlerinden sonra yapılan araştırmalarda yapılarda korozyonun olumsuz etkileri açıkça tespit edilmiştir. Yine bir araştırma sonucunda İstanbul'da 15 farklı ilçede 132 bina incelenmiş ve binaların % 49'unda betondaki donablarda korozyon tespit edilmiştir. [6] Yapıda beton ve donatı arasındaki aderansı bozan, ayrıca donatıda oluşturduğu kesit kaybıyla donatının tasarlanan işlevleri yerine getirememesine sebep olan korozyonun önüne geçebilmek için devletçe bir politika belirlenmesinin ve bu politikadan taviz verilmeden ilerlenmesinin sorunun önlenmesinde büyük yararları olacaktır. Baştan alınmamış önlemlerin sonradan büyük mali yükümlülükler getirdiği ve çözümlerinin de sınırlı olduğu unutulmadan yeni yapılacak her türlü yapıda korozyon konusu üzerinde titizlikle durulması konuyla ilgili her teknik bireyin görevi ve her vatandaşında talebi olmalıdır. Kaynakça [l] www.corrosioncost.com [2] www.korozyondernegi.org.tr (3] ACI Committee Report, Corrosion of Steel and other MaterialsEmbedded in Concrete [4] İ.BALTA- N.CELASUN,Betonda Kanser, Teşhis, Tedavi;IV.Korozyon Sempozyumu, 1994 [5] The HighwaysAgency,The Scottish OfficeDevelopment,The Welsh Office,The Department of the Environment For N.lreland; DepartmentThe Assesment of Concrete Structures affected by Steel Corrosion, BA51/95; Feb.1995 [6] T.COSGUN; İstanbul'da Deprem Sonrası Yapılan İncelemelerde Karşılaşılan l{orozyon Hasarı Üzerine Bir İnceleme, Aralık 2003 [7] Ş.Erdoğdu, Betonda Donatı Korozyonu-Ölçümüve İrdelenmesinde Yaygın Olarak Kullanılan Yöntemler ve Teknikler (8] F.Bilal, Betonarme Yapılarda Korozyon, Himerpa Bülten Yıl 1 Sayı: 2, sf: 8-9, 2000 El
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=