teknik 1:Korozyon Başlangıcı C·Çatlama Kabul edlelıilir derinik / nona ıva n .,,_, / / ./ / ./ KcrA-- Baslan o ıcı Ya=""" Slresi Kullanım ömrtı vadı Onanm Once,ı Süre Zaman(Yıl) Şekil 1. Betondakorozyon nedeniyle oluşan bozulma süreci (paspayı 5 cm) Şekil 2. Betonarme çeliğinde korozyon gelişim şeması nun pH değerinin düşmesi (normal bir betonun pH değeri 12,5-13,5arasındadır; bu da korozyonun oluşmaması için yeterlidir)ara yüzeylerdeki alkaliliğin düşmesine mevcut pasivitenin de kırılmasına sebep olur. Pasivitenin kırılmasının bir diğer nedeni de klor iyonlarının mevcudiyetidir. [5] Sonuç olarak her iki durumda da korozyonun başlaması için gerekli şartlar oluşur ve süreç işlemeye başlar. Ortam şartlarının durumuna göre bir hızda, donatı yüzeyinde donatı hacminin 2.5 katı büyüklükte demir oksit oluşumları meydanagelir. Oluşan pas, yetersiz pas payı sorunu da varsa mevcut betonu çatlatır. Betonun dökülmesiyleberaber donatı açığa çıkar, havaylatemas sebebiyle de korozyon hızındaki artış kaçınılmaz olur. Korozyona bağlı olarak donatı kesitinde oluşan kayıp, donatının başlangıçta tasarlanan hesap değerlerini karşılayamamasına neden olur. Bu da binanın taşıma gücü, dolayısıyla da yapı güvenliği açısından hiç de istenmeyen bir durumdur. Örnek olarak; hesap dayanımı 365 MPa olan S420b sınıfı qı 12'lik bir donatı çeliği başlangıçta 41.3 kN yük taşıyabilirken korozyon kaynaklı donatı kesit kaybının 0.25 mm/yıl olduğu bir kabul sonucunda 5 yılın sonunda 25.9 kN, 15 yıl sonra da 5.8 kN yük taşıyabilmektedir.Mevcutbu koşullarda donatı 24 yıl sonunda taşıma kapasitesini tamamen kaybedecektir. 3. Korozyonutnespitedilmesi, korozyona uğramış elemanların rehabilitasyonkuo, rozyondan korunma yolları: 3.1 TespitveÖlçümler Betonda donatı korozyonunun tespiti için çeşitli ölçüm teknikleri mevcuttur. Bu elektro kimyasal teknikler donatının korozyona maruz kalıp kalmadığını, kalıyorsa bunun büyüklüğünü ölçmeyeyararlar. Potansiyel ölçümü, lineer polarizasyon ve AC Empedans tekniği en yaygın biçimde kullanılanlardır: Potansiyel ölçümü; betonda gözle görülür bir hasar olmadan önce korozyon aktivitesinin tespitini sağlar. Uygulama bakımından basit olmakla birlikte dikkatli yorumlanması gereken bir tekniktir. Zira ortam koşulları iyi analiz edilmeden direkt olarak ölçüm sonucuna göre yorum yapılması her zaman doğru neticeyi vermeyebilir. Lineer Polarizasyon; Beton içindeki donatıya istenilen sabit potansiyeli sağlayan potansiyonat yardımıyla elektrik akımı verilir, donatı polarize edilerek açık-devre potansiyelinde inceleme yapılır. Belirli sınırlar içerisinde uygulanan akım ile elektrot potansiyeli arasındaki doğrusal ilişkinin değiştiği bölgenin eğimi, bağıntılar yardımıyla korozyon akımı ile bağdaştırılır. AC Empedans tekniği; Son yıllar da sık olarak kullanılan bu sistem !ineer polarizasyonda kullanılan doğrusal akımın tersine alternatif akımın kullanılmasıyla düşük frekanslarda ölçüme imkan tanır. Nispeten düşük korozyon hızlarını daha iyi belirler, ancak Lineer polarizasyonda kullanılan yöntemlere göre cihaz bakımından karmaşık ve pahalıdır. [7] 3.2 Tamir Uygulamaları Korozyon açısından problem yaratan alanların tespit edilmesiyleberaber buradan yaklaşık (0.5 x 0.5) m2'lik bir betonarme alanı içerisindeki hasar görmüş beton kaldırılır. Donatı açığa çıkartılarak durum tespiti yapılır.[4] Hasar görmüş donatının arkası da açığa çıkarılır, kumlama veya tel fırça yardımıyla temizlenir. Çıkarma işlemi sırasında yanak bölgelerinin dik şekilde kesilmesiyle sıfıra çekilen ve daha sonra patlamaya meyilliolan tamiratların önüne geçilir. Pastan arındırılan donatılar çimento ve epoksi esaslı korozyon kontrol malzemeleriyle korumaya alınır. Ortamın korozif etkisi göz önünde bulundurularak gereken kalınlıktaki pas payı oluşturulur. Daha sonra uygun tamir harcıyla boşluklar doldurulur. Kullanılan tamir harcı çimento esaslı ise gaz geçirimsizliğini sağlamak amacıyla yüzeyler karbonizasyon durdurucu ürünlerle astarlanmalıdır. Betonu kaldırma olasılığı bulunmayanyerlerde yine korozyon inhibitörlerisürülerek korozyon hızında belirli bir oranda azalma YALITIM• ARALIK2004 4 5
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=