bilimsel makale ----------------------------- mizde, gelişmiş ülkelerde uygulanan ulusal enerji tasarruf politikalarına benzer uygulama ile döviz ödemelerimizi % 25'ten % 50'ye kadar azaltmamız, vatandaşlarımızın daha ucuza ısınmaları, sanayide üretim maliyetinin düşürülmesi, daha ucuza ulaşım, yabancı ürünlerle rekabet, hava kirliliğinin azalması gibi büyük faydaların sağlanacağı belirtilebi1ir . 1 Ocak 1995'de Almanya'da yürürlüğe giren ısı yalıtım kurallarında esas olarak, binalarda m2 birim alan başına senelik ısı kaybı sınırlandırılması getirilmiştir. Ülkemizde de böyle bir ana değerden hareket edilmelidir. Ve hatta sosyo ekonomik durumumuz da gözönüne alınarak yeni ısı yalıtım kuralları düzenlenmeli ve bunlar kentler ve kırsal kesim olmak üzere iki kısımdan oluşmalıdır (2). Enerji tasarruf önlemlerinde tamamen güneş enerjisine dayalı yerli teknoloji ve malzeme kullanılmasıyla yeni iş yerlerinin açılması, iş hacminin artması, piyasada canlılık yanında her sene daha şiddetli ve yaygın olarak gözlenen hava kirliliğinin azaltılması suretiyle de milli ekonomiye katkıda bulunulmuş olacaktır. 3. Bina kabuğunun doğal iklimlendirmeparametreleri Bina kabuğunun doğal iklimlendirici olarak kullanılması ilkesinden hareketle güneş enerjisinden 3 ayrı yöntemle yararlanılır. Bunlar; mimari yöntemler (geometrik yapı), pasif yöntemler (en uygun yapı elemanları, bina geometrisi, yerleşme, konum vb.) ve aktif yöntemler (güneş kollektörleri vb.)'dir. Her üç yöntemde de gözününde bulundurulması gereken bazı parametreler vardır (4). a. Kullanıcıya ilişkin parametreler (kullanıcı nitelikleri, yaş, cinsiyet vb.) b. Fizyolojik Parametreler (topoğrafik durum, göl ve deniz olup olmadığı, yeşillik şeritleri vb.) c. İklimsel Parametreler (güneş radyasyonu, hava sıcaklığı, nem, rüzgar, atmosfer koşulları vb.) d. Binaya İlişkin Parametreler (yönlendiriliş durumu, biçim faktörü, çatı türü ve eğimi, yapı kabuğu ve kaplamaların saydam olup olmaması, opak kabuk elemanının toplam ısı geçirme katsayıları vb.) 4. Binaların ısı performansını artırmak içindikkatedilecek hususlar Bir binada ısı ve neme karşı alınacak önlemlerde yeterliliği sağlayabilmek için şu hususlara dikkat edilmesi gerekir: a. Konutun yönü/konumu iyi seçilmelidir. Bina kış döneminde güneş ışınımından maksimum yararlanılacak şekilde tasarlanmalı, bina, konumu itibariyle kuzeyden gelen soğuk rüzgarlara karşı korunmalıdır. b. Bina dış cephe duvar alanı küçültülmelidir. Bina ve mekanlar mümkün olduğunca karesel olmalıdır. Özellikle kuzeye bakan ceplerde girinti ve çıkıntılar azaltılmalı çok katlı ve çok girinti-çıkıntılı binalarda duvarlardan; az katlı ve zemine yayılı binalarda döşemeden ısı kaybının daha fazla olacağı dikkate alınmalıdır. c. Binanın kullanım şekli ve ısıtma sistemi dikkate alınmalıdır. Uzun süreli kullanımlarda ısı depolama kabiliyeti fazla olan malzemelerin kullanılması yerinde olur. Örneğin, döküm radyatörler, panel sac radyatörlerden, daha uzun süre ısıyı muhfaza eder. Bina içi hava sıcaklığının ayarlanmasında, iç sıcaklık dış hava sıcaklığından bir miktar az olması esas alınmalıdır. Aktif ısıtma sistemi kullanılan binalarda mutlaka pasif ısıtma yöntemleri de uygulanmalıdır. d. Dış kabuk kaplaması ısı kaybı dikkate alınarak seçilmelidir. Cam yüzey alanı az güneş gören ceplerde küçük tutulmalı, sıcak iklimlerde güneş kesiciler kullanılmalıdır. Aksi halde cam yüzeyler çok ısınacaktır. e. Bina dış kabuğunda yapı bileşenleri arasından hava sızıntısı olup olmadığına dikkat edilmelidir. Bu husus hem yapı taşıyıcı elemanları arasında hem de ısı yalıtım malzemeleri arasından hava sızmaması bakımından önemlidir. 5. İyi bir ısı yalıtım malzemesiniönzellikleri İyi bir ısı yalıtım malzemesinde aranılan özellikler şunlardır: 1. Bünyesine su almamalı ve yalıtım değerini bina ömrü boyunca korumalı. 2. Basınç yüklerine dayanmalı, zamanla çökme sünme ve yığılma yapmamalı. 3. lsı yalıtım değeri (lamda) düşük olmalı. Dünya Literatüründe 0.060 W/K değerinden yüksek lamda değerine sahip malzemeler ısı yalıtım malzemesi olarak kabul edilmezler. 4. Buhar kesici gerektirmemeli ancak nefes almalı. 5. Uygulanması ve işçiliği kolay olmalı, fire vermemeli. 6. Kaşınma ve alerji yapmamalı, kanserojen olmamalı. 7. Zehirli gaz neşretmemeli, insan sağlığına ve çevreye zarar vermemeli. 8. Çatı, duvar, döşeme ve bodrumlar için yapı fiziğinin gerektirdiği özelliklere uygun 43
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=