bilimsel makale _____________ _ dar her kentimizde vardır. Öyle ki, kükürt ve duman oranı dünya standartlarının 1 O kat üzerindedir. Bir karşılaştırma yapıldığında, Türkiye için kabul edilen kirlilik değerlerin, Dünya Sağlık Örgütü sınırlarının 2-3 katı olduğu görülür (1). "Ocak ayı havadaki SO2 (Kükürtdioksit) ve PM (Partikül madde) değeri ise Ankara'da ve İsanbul'da yaklaşık 250 mg/m3 olrnuştur. Bu değer ise Dünya Sağ1 ık Teşkilatı değerinin ( - 50 mg/m3 ) beş katıdır (2), Bunlar gözününe alındığında birinci şart, ister petrol ister doğalgaz olsun, enerjiden tasarruf etmektir. Türkiye, 1992 yılında toplam olarak 44.077. 000 TEP (ton eşdeğer petrol) enerji tüketmiştir. Bu enerjinin; % 77'si fosil yakıtlardan (taş kömürü, linyit, asfaltit, doğalgaz, petrol), % 15.1 'i odun ve hayvansal atıklardan, % 7. ?'si hidrolikten elde edilmektedir (1). Türkiye'de tüketilen enerjinin % 37'si konutlarda, % 33'ü sanayide, % 22'si ulaştırmadadır (2). 1989 yılında % 53 dolayında olan birincil enerji talebinin yerli üretim ile karşılanma oranı 201 O yılında % 39'a kadar düşecektir. Çünkü üretim talebi karşılayamayacaktır. Bu açığın enerji ithali için devlet bütçesine yükü ise; 1998-2000 yılları arasında toplam 54 milyar dolar 2000-2010 yılları arasında topla 140 milyar dolar olarak tahmin edilmektedir (1). Türkiye ve bazı Avrupa ülkelerinde bina dış kabuğundan bir ısıtma mevsiminde harcanacak ortalama ısı harcaması; tüm İsveç yerleşim birimleri arasında; 20.000-30.000; tüm İngiltere yerleşim birimleri arasında; 20.00040.000; tüm Almanya yerleşim birimleri arasında 40.000-60.000 Kcal/m 2 yıl'dır. Türkiye'de ise; Alanya'da 20.475; İzmir'de 61.425; istanbul'da 70.200; Ankara'da 91.425; Kars'ta 165.200 Kcal/m2 yıl olmaktadır. Türkiye'de 42 örnek olarak 100 m2'lik çatı alanına sahip bir yapıda, bir ısıtma sezonunda yalıtım kalınlığına bağlı olarak elde edilen yakıt tasarrufu ve hava kirliliğindeki azalmayı hesaplarsak; izmir'den İskenderun'a kadar Ege ve Akdeniz Bölgelerinde 6 santimlik bir çatı yalıtımı yapılması durumunda, 2720 kg linyit veya 710 it Fuel-Oil; Marmara ve iç Ege Bölgesi'nde 8 santimlik bir çatı yalıtımı yapılması durumunda 6680 kg linyit veya 1730 it Fuel-Oil ya da 1830 m3 doğalgaz; iç Anadolu ve Doğu Bölgesi'nde 1 O santimlik bir çatı yalıtımı yapılması durumunda 10340 kg linyit veya 2680 it FuelOiil ya da 2840 m3 doğalgaz tasarruf edilmekedir (1). Türkiye'de yalıtım malzemesi kullanma miktarı çok az olup, diğer ülkelerle yalıtım malzemesi tüketim miktarı karşılaştırmalı olarak Şekil 1' de verilmiştir. (3). Türkiye ile aynı nüfus ve konuma sahip Fransa'da, on beş kat daha fazla ısı yalıtım malzemesi kullanılmaktadır. Bu sayede Fransa, petrol tüketimini enerji krizinden bu yana, % 40'a yakın indirebilmiştir. Fransa'da çatılarda ısı yalıtımı kalınlığı 25 cm'dir. Bizde yönetmeliklerin önerdiği yetersiz olan 6 cm. ile 10 cm. yalıtım kalınlığı dahi maalesef uygulanmamaktadır. Buna bağlı olarak yalnız çatı değil, duvar ve döşeme ısı yalıtımı da aynı şekilde ihmal edilmektel.OJ 0.99 İsveç Daniınacka 2 0.78 Kanada 3 dir. Ekonomik ısı yalıtım kalınlıkları, yakıt fiyatlarının yükselmesi ile artmaktadır. Ekonomik ısı yalıtım kalınlığı her şehir ve bölge için yeniden tespit edilerek ve belirli periyodlarla bu kalınlıklar arttırılarak enerji tasarrufu reel bir şekilde devam ettirilmelidir (1). Yurtdışında ısı ve ses izolasyonu devlet tarafından teşvik edilmekte ve bağlayıcı yönetmeliklerle uygulama sağlanmaktadır. Örneğin Almanya'da, İngiltere'de, Fransa'da, İsveç'te ısı yalıtımı yaptıracak kişilere ister kiracı, ister mal sahibi olsun ısı yalıtım malzemesi alımı için kredi verilmekte, uzun vade tanınmaktadır. Tabiidir ki bu sayede ülkenin döviz ile enerji ithali azalmakta, kişilerin yakıt masrafları düşmekte ve hava kirliliği de o oranda azalmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri'nde güneş enerjisi ile ısıtma sistemi kuranlara devlet, fatura üzerinden % 40 kadar uzun vadeli kredi vermekte; bunun sonucunda devletin, ferdin tasarrufu birlikte olmakta; enerji israfı önlenmektedir (1). Son yıllarda ham petrol ithalatımız 20 milyon tonu, doğalgaz ithalatımız ise 7 milyar m3'ü aşmıştır. Bu ithalat için de her yıl 4 Milyar $ doları aşkın döviz giderimiz var. Dünyada gelişen bir siyasi olayın (örneğin Ortadoğu'da sıkça yaşandığı gibi) bu bilançoyu katlayacağı şüphesizdir. Ülke0.49 A.B.D. 5 Ülkeler 6 -, 8 Şekil 1. Ülkelerin yıllık ısı yalıtım malzemesi tüketimi.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=