bilimsel makale _____________ _ Grup 1: Yüklere karşı kullanılamayan sadece yangına direnç gösterebilen ve ısı geçişini kontrol altına alabilen malzemelerdir. Sadece termal prosesler için kullanılmaktadırlar. Yangına güvenli yapı tasarımcıları için enteresan sıcaklık aralığı 20-700 C'dir. Bu üst sınır değeri için inşaat malzemelerinin pek çoğu bozulma göstermektedir. Bu yüksek değerler altındaki malzeme bünyesinde fiziko-kimyasal değişimler olmakta ve malzeme aynı zamanda kendi olağan özelliklerini yitirmeye başlamaktadır. Beton 500 C'de tam olarak oda sıcaklığındaki durumuna göre farklılık göstermektedir. Bu olay beton mukavemet ve iç yapısına göre değişim göstermektedir. 700 C civarında ise beton içindeki çimentonun yapısında meydana gelen değişimler, onun bağlayıcılık özelliğini ortadan kaldırdığından beton görevini yapamaz konuma gelir. 1900 e ~ 1100 .x (i) SICAKLIK "C Normal Beton Yoğunluğu= Yaklaşık 2000-2400 kg/m3 . Hafif Betonlarda Yoğunluk= Yaklaşık 1850 kg/m3 civarındadır. · 1. Normal ağırlıkta silis agregalı beton. 2. Normal ağırlıkta karbonat agregalı beton. 3. Arduaz egregalı hafif beton. 4. Süngertaşlı agregalı hafif beton. 34 Grafikte dikkat çekici olan yön hafif agregalı veya boşluklu, hafif betonların sıcaklık artışlarında yoğunluklarında çöküntülerin meydana gelmemesine rağmen; normal ağırlıktaki betonlarda 500-600 C sıcaklık dönüm noktalarından sonra yoğunluklarında önemli çöküntüler olmasıdır. Yani boşluklu veya hafif agrega ile yapılmış olan hafif betonların yangına karşı dayanım gösterdiği açık olarak görülmektedir. Yukarıdaki grafiğin sonuçları yangın riski fazla yapılar için dikkat çekici olmalıdır. Malzemede termal iletim yeteneği strüktür duyarlılığı için önemlidir. Eğer katı madde kristalimsi ise kondüktivite oda sıcaklığında yüksektir ama tedrici olarak sıcaklık yükseldikçe geçirgenlik azalır. Amorflarda normal oda sıcaklığında kondüktivite düşük olmakla birlikte sıcaklık yükseldikçe artış göstermekte ve boşluklu malzemelerde ise kondüktivite çok yüksek sıcaklıklarda artış göstermektedir. Yani yoğun malzeme daha çok ısı emme, depolama yeteneğindedir ve bu ısıyı çabuk iletmektedir. boşluklu malzemeler ise yoğun malzemeye oranla daha az ısı emer ve emdiği ısıyı tutarlar. (lsı tutucu malzeme dokusu) 200 LOO 600 B00 SICAKLIK "C Yukarıdaki grafikte görüldüğü gibi boşluklu malzemelerin ısı tutma yeteneği, yani yangına karşı normal betonlardan daha avantajlı olduğu görülmektedir. Yangına karşı malzeme testlerinde en önemli destek noktaları, malzemede; • Strüktürel Çökme • Alev Geçişi • lsı Geçişi (yalıtım değerleri) kriterleridir. Günümüzde artık tutuşma-yanma sıçrama ile yayılma konuları standart altına alınmıştır. Bu yeni standartlar; • Stabilite • Tutuşma • Strüktürel Çökme konularını dikkate almaktadır. Bu bağlamda malzemeler yangına karşı dayanım yeteneklerine göre sınıflandırılmışlardır. Klas 1: Köpüklü cüruf, sünger veya pomza taşı, yüksek fırın cürufu, kül, tuğla kırığı, pişmiş kil mamulleri, pişmiş klinker, kırılmış kireç taşı vs. Klas 2: Granit-çakmak taş kırığı, kireç taşı dışında tüm doğal taşlar. Olarak yer almaktadır. Malzemeler BS 476 Kısım 5'e göre kolay tutuşanlar x ve kolay tutuşmayanlar p olarak simgelenmiştir. Yüzey sıçraması ile yangının yayılmasında bu standartlar çok önemlidir. Dört grup olarak sınıflandırılan malzemelerden; Klas O: Yanmaz Malzemeyi, Klas 1: En İyi Malzemeyi, Klas 4: En Kötü Malzemeyi, tanımlamaktadır. Örneğin malzemeler; Emprenye edilmiş sert ağaç veya elyaflı izolasyon tahtası: 1 Polikarbonat malzeme: 1 PVC Köpük: 1-2 Yoğunluğu 400 kg/m3'den fazla yumuşak-sert ağaç, kontraplak: 3 Polymer boyalı yüzeyler: 3 Polyüretan köpük: 4 Sellülozik elyaflar 4 vb gibi klas gruplarına göre değerlendirilmişlerdir. Klas O hiçbir zaman yangına olumlu katkı sağlamayan cam gibi malzemelerdir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=