bilimsel makale _____________ _ Bu çözülüş ve malzeme yapısındaki çöküntü gazların yeterli sıcaklığa ulaşımı ile yanma prosesini başlatmaktadır. Yanma işleminin oluşması ile malzemedeki yanma kaynağına direkt olarak konveksiyon ve radyasyon etkisi egemen olmaktadır. Bu da geri besleme yaparak yanmayı olumlu yönde desteklemektedir. YANGIN heniz tu\lJ>mamıı KAY~! kısım Bu oluşumla güçlenen ısı kaynağı, yan tarafları da radyasyon etkisine almaktadır. Radyasyon; etkili yüzeylerde ön ısıtma yaparak malzemede gaz çıkışı ve buna bağlı olarak dokusal olumsuz gelişmelere neden olmaktadır. Çöküntü fazındaki malzeme ise sıçrayan bir kıvılcımla hemen tutuşmaktadır. Yukarıdaki bilgilerin ışığında, malzemede tutuşma iki şekilde meydana gelmektedir. 1. Ateşleyici bir unsurla, 2. Otomatik olarak (kendiliğinden) Yanma ise, tutuşmanın devamı olan bir proses olup o da iki şekilde gerçekleşmektedir. 1. Alevli Yanma, 2. Alevsiz Yanma, Alevsiz yanma, alev çıkmadan kendi kendine, için için yayılım gösteren bir prosestir. Kağıt, sellülozik kumaş, ahşap talaşı, kauçuk köpüğü ve elyafları bu şekilde alevlenmeden karbonlaşan maddeler olarak sayılabjlirler · 5. Katı malzemenin yanması Yanma, ekzotermik (ısı alan) bir kimyasal prosestir. Tutuşma işleminin gerçekleşebilmesi için 32 malzemenin ısıtılması ve uçucu bileşiklerin çıkması gereklidir. Bir malzemenin yanması, malzemenin tutuşmasıyla gerçekleşebilir, yani malzeme; • Nemi kaybolana kadar kurur. Nemini kaybeden malzeme büzülür ve süngerleşir. • Gaz çıkışı başlar, • Yanıcı gazların parlaması ile, tutuşma gerçekleşir. Yani maddenin ısı enerjisinin kendisini yakacak kadar sıcaklığını arttırması tutuşmayı oluşturur. Yanma bundan sonra gerçekleşir. Pek çok organik katı bileşik hemen yanmazlar. Katı malzemenin yanması şematize edilirse; yanma gelişmesinin yukarıdaki kademelerde geliştiği görülür. Ahşap, cinsine bağlı omakla beraber yaklaşık 170 C sıcaklıklarda nemini kaybederek büzülmeye uğrar, dekompoze olur. Ahşap malzemede yanıcı en önemli bileşen se\lülozdur. 270 C sıcaklıklarda, içindeki rutubet, rutubet seviyesi ile orantılı olarak yoğun bir şekilde dışarı çıkar. Su buharı çıkışı sonrasında CO-CO2-H ve diğer gaz çıkışları başlar. Yanma olayı ahşap için yanan ağaç elyafının oksijenle kimyasal birleşimidir. oksijenin ağaç içine girmesi sona erdiğinde bir sonraki yanma gerçekleşemez. Sıcaklık artışı ile başlayan tutuşma ve alevlenme, ahşap malzeme için malzeme karbon-odun kömürü haline dönüşene kadar devam etmektedir. Yumuşak ağaçlar sertlere göre daha bol reçine içermektedirler. ısı karşısında süratle buharlaşma olduğunda reçine, tutuşmada önemli olmaktadır. Yumuşak ağaç dokusu sertlere göre daha gözenekli olduğundan buhar çıkışı daha çabuk oluşur. malzeme daha çabuk kuruyarak bozulmaçözülme fazına girerek, tutuşma sıcaklığına sert ağaçlara göre daha çabuk ulaşır. Yani tutuşma ahşap malzemenin dokularına göre farklı tutuşma sıcaklıklarında gerçekleşmektedir. Bu gelişim; ahşap malzeme için; • Malzemenin kesitine, • Malzemenin nem oranına, • Malzeme içindeki reçine yüzdesine, bağlı olarak değişmektedir. Tutuşan bir malzeme uygun ortamda yanındaki malzemelere sıçrar. Yangının yanındaki malzemeye yayılımı; yeni malzemenin; • lsı iletkenliğine, • Sıcak gazların bulaşma yoğunluğuna, • Yanan küçük partiküllerin isabetli sıçramasına, • Yeni malzemenin aldığı radyasyon etkisine, • Yeni malzemenin nemliliğine, bağlı olarak gerçekleşir Burada en önemli konu, ısı iletkenliği konusudur. Yanmakta olan cismin yanındaki malzemenin ısı iletkenliği yüksek ise çok süratle tutuşma sıcaklığına ulaşarak yanacaktır. O halde yangın riskinde yapı eleman ve malzemelerinde tutuşma ısısı yükse'
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=