Yalıtım Dergisi 5. Sayı (Mart-Nisan 1997)

literatürden çeviri yür. Büyümenin en fazla olan noktası özfrekans bölgesinde (A =1) oluşur ve ses azalması ne kadar çok olursa o kadar zayıf ortaya çıkar. 1ı, > ✓2 frekans bölgelerinde ise artan frekansla birlikte titreşim iletimi azalır. Ancak yalıtım etkisinin çok olması için emilmenin az olması gerekir. Belirtilen frekans bölgelerinde ses azalmasının etkileri tamamen terstir. Yüksek bir ses azalması öngörülmeyen uygulamalarda (D< O,1) azalmanın taşınım fonksiyonu a'ya etkisi, 1ı, > 3 olan uyarım frekansları bölgesinde ihmal edilebilir. Elastik mesnetlerin uygulanmasında prensip olarak frekans oranı yaklaşık 3-4 alınır. Şekil 3'de görülebileceği gibi daha yüksek frekans oranlarında bunun gerçekleşebilmesi, yalıtım etkisine çok az miktarda iyileşme elde edilebilmek için pahalı uygulamalar yapmak gerektirir ki, genellikle buna değmez. İlave yalıtıcı kullaılmadan yapılan pratik uygulamalarda elastik mesnetler için şu bağıntı vardır. 100 eo ~ :~ 60 :o ~ "' u.. E 40 - "' >- 20 O. Y2 1 2 3 4 a) mrnr 7 7 7 / b) m ıFffl Şekil 6. Amplitüt yükselme fonksiyonunun (~) tanımı. ız a. Geri tepmesiz (ideal) makina yerleşimi. b. Elastik mesnetleme. Sesazalma miktarı (L'ila) Elastik mesnetlerin yalıtım etkisi (özellikle akustikte) seviye şeklinde gösterilir: [12] &cx=20lgldB a Şekil 4'de ı'.\L a ses azalma miktarı frekans oranı üzerine taşınmış olup buradaki parametre ses azalma derecesi (D)'dir. D•0,5 5 6 7 8. Frekans İlişkisi (A) Şekil 5. Frekans Oranları ile D ses azalma derecesine bağlı olarak Yalıtım Faktörü 1. Yalıtım Faktörü(1) Yalıtım etkisini gösteren başka bir faktör de yalıtım faktörü (ı)'dir. Uyarıcının büyüklüğünün % olarak azaltılması demektir. [13)1=(1-a) • 100[%] Pozitif yalıtım etkisi görülen 1ı, > ✓2 frekans durumunun alınabilmesi sınırlıdır. Yalıtım faktörü Şekil 5'de gösterilmiştir. Diyagramlardaki parametreler yine D ses azalma derecesidir. Elastik mesnetlemelerde D < O,1 olan ve ihmal edilebilen düzeydeki ses azalmalarında yalıtım faktörü yaklaşık olarak direkt frekans ilişkisinden okunabilir: Amplitütün aşırı yükselme fonksiyonu (0) Aşırı şükselme fonksiyonu (0) denince makine altındaki elastik tabakanın geri etkisi anlaşılır. Geri etki titreşim amplitütlerini makinede öyle yükseltir ki, özellikle elastik sistemin özfrekansının frekans bölgesinde oluşur. 0 elastik mesnetli makinenin titreşim amplitütü (Z)'nin geri etkisiz ideal hali olan titreşim aplitütü (Z0 )'a bölünmesiyle bulunur (Şekil 6). 6 Fen· [ 1 ] Zo = . (2 f )2 ın 7t err ferr = Titreştirici frekansı Ferr = Titreşim kuvveti m = Yüklenen yük 25

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=