literatürden çeviri yalıtımlarda ise yol aplitütü şeklinde oluşan bir Z err kuvveti taşıyıcı konstrüksiyondan (2) gelir ve elastik mesnet üzerinden geri kalan Zü aplitütü olarak temele intikal eder. Her iki halde de titreşimli makina/strüktür ile koruyucu çevre/makina arasına yalıtım elemanı konur. İki uygulama da aynı amaca yönelik olup titreşimler/darbe tesirli ses etkilerini önceden belirlenen ve kabul edilebilen sınırlar içinde tutmaya yarar. Şimdi bir elastik mesnetlemedeki ilgili değerler ve bunların alınacak önlemlere etkisi araştırılacaktır. Özfrekan(sf 0 ) Şekil 1'de elastik bir mesnetleme ve yaylanabilen bir sistem şematik olarak gösterilmiştir. Makina ağırlığı (m), ideal bir yay gibi etki eden yalıtım elemanının yaylanma dayanımı (c), yalıtım katsayısı (r) ve sabit (3) alt eleman olarak (temel) dikkate alındığında titreşim yalıtımının ve darbe tesirli ses yalıtımının alçak frekanslar bölgesinde, yani titreşim yalıtım- .r::; <J "' E C: ~ 60 "' > ~ ;;; v.i 2 3 larının frekans bölgesinde yaklaşık olarak yeterlidir. Ağırlık titreticisi çevrimsel ve dönüşümse! titreşimleri hacim akslarının içine yönlendirerek altı serbestlik derecesine sahip olur. Buna paralel olarak altı sistem özfrekansı oluşur. Buna karşılık inşaat uygulamalarında genellikle sadece çevrimsel titreşimlerin yatay pozisyonlarını incelemek yeterli olur, zira yataydaki titreşimler aynı zamanda en fazla titreşim aplitütlerine sahiptir. Ağırlık titreticisinin bu öz frekansı genellikle şu formülle bulunur: [1] fo= - 1 -~S!m 2n m m= yüklenen ağırlık edin = dinamik yaylanma dayanı mı (dinamik sertlik) Dinamik sertlik ne kadar küçük olursa (yani yaylanma ne kadar yumuşak olursa) elastik mesnetin özfrekansı da o kadar küçük olur. 7 Şekil 2. Özfrekans ve dinamik yan değerlerin statik yaylanma fonksiyonu Dinamikyaylanma dayanımı (Cdin) Kullanılan yalıtım malzemesinin malzeme özelliklerine bağlı olarak dinamik sertlik için istenen değerler genellikle statik taleplerden daha fazladır. Dinamik taleplerde elemanlar "daha serttir". Bu bilimsel durum dinamik yan değer (kd) ile gösterilir ve dinamik sertliğin statik sertliğe oranı ile belirlenir. [2] Cdyn = kcı . C edin = statik sertlik kd = dinamik yan değer Pratikte çelik yayların (sertleşmesi) ihmal edilebilirken buna karşı1 ık lastik elamanlarda dikkate alınmalıdır.(4) Yalıtım malzemesinin dayanımları üreticisi tarafından belirtilmiştir. Dinamik sertlik edin ve buna bağlı olan özfrekans f0 , elastik tabaka titreşim yalıtımı ve darbe tesirli ses yalıtımı konularında fevkalade önemlidir. Statikyaylanma(~h) Yalıtım elemanı, üzerine konulan makinenin ağırlığı altında sıkışır. Elastik tabakanın f0 özfrekansı ile makine ağırlığının yükü arasında şu ilişki vardır: g . kcı [3] Llli = (27tfo)2 g= 9,81 m/s2 (arzın ivmesi) Buradan; [ 4 ]~"' 250-kd [mm] (f0 [Hz]) 2 Şekil 2'deki statik yaylanma Lıh, fo özfrekansının üzerine taşınmıştır ve dinamik yan değerin parametresi kd'dir. 23 - -- ---------
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=